Als we op zoek gaan naar de soorten die het minst slapen in het dierenrijk, vinden we onder hen giraffen. Deze zoogdieren slapen weinig en vermijden zo het risico om gemakkelijk belaagd te worden. Ook al kunnen ze liggen, ze rusten het grootste deel van de dag op hun voeten.
Alle dieren hebben slaap nodig om energie aan te vullen en een goede fysieke en mentale gezondheid te behouden. Dit betekent echter niet dat iedereen dezelfde uren nodig heeft of dezelfde mechanismen heeft om kwaliteitsslaap te krijgen. Giraffen hebben een bijzondere rust en hier laten we het je zien.
Slapen giraffen staand?
Giraffen slapen, net als andere viervoeters, staand. Zo kunnen ze sneller handelen als het nodig is om te vluchten of zich te verdedigen door een roofdier in de buurt te trappen. Ze kunnen ook gaan liggen om uit te rusten, maar dan duurt het langer voordat ze hun hele lichaam oprichten en reageren.
Als ze staand slapen, hoe weten we dan dat ze slapen? Terwijl ze rusten, blijven giraffen rechtop staan, met hun nek gestrekt maar naar voren leunend. Aan de houding kun je zien in welk slaapstadium het dier zich bevindt, want tijdens diepe slaap gaan ze liggen.
Als giraffen liggend slapen, buigen ze hun benen, buigen ze hun nek en laten ze hun hoofd op hun achterhand of op de grond rusten, vergelijkbaar met de houding die een zwaan aanneemt tijdens het slapen.
Giraffen slapen weinig
Een volwassen giraf heeft maar twee tot vier uur per dag nodig om volledig te rusten, maar dat doet hij niet zo vaak, aangezien de langste periode meestal niet langer is dan twee uur.
Deze Afrikaanse reuzen slapen meestal met korte tussenpozen, ongeveer tien minuten per dag. De diepe slaaptijd in elk dutje duurt amper een minuut.
Er lijkt een variabiliteit te zijn in de tijd dat ze in diepe slaap blijven liggen naargelang de leeftijd, aangezien pasgeboren kalveren en jonge exemplaren langer slapen dan oudere dieren.
Wilde giraffen brengen over het algemeen een deel van de nacht liggend door tot het ochtendgloren, en wisselen deze rust af met periodes van verkenning of herkauwen.
Wanneer de maan in de helderste fasen staat, zijn ze actiever en besteden ze meer tijd aan eten dan aan liggen of herkauwen. Moeders met hun jongen hebben hun eigen nachtelijke routine, aangezien de moeder alert blijft op de omgeving en de jongen verborgen blijven voor de radar van roofdieren.
Waarom slapen giraffen maar tien minuten?
Er zijn verschillende theorieën die verklaren waarom bij deze dieren gekozen is voor een lichte en korte slaap.
Minder blootstelling aan predator
Lange diepe slaap vormt een groter risico om te worden ingehaald door een roofdier. Volwassen giraffen zijn meestal geen gemakkelijke prooi voor Afrikaanse grote katten, omdat hun grote omvang en lange, krachtige poten een krachtige verdediging tegen hen vormen. Roofdieren nemen niet zomaar het risico om geraakt te worden door een van hun krachtige trappen.
Kwetsbare positie
Liggend slapen zoals deze zoogdieren gewoonlijk doen, betekent het verlies van een paar zeer waardevolle seconden in aanwezigheid van een roofdier. De geschatte tijd om op te staan is meestal ongeveer 15 seconden per keer, aangezien het voor het dier geen gemakkelijke taak is om in deze positie te komen.
Zijn benen uitvouwen, zijn nek strekken en wegrennen kan het verschil betekenen tussen leven en dood. Een liggende giraffe is veel kwetsbaarder voor aanvallen door een leeuw, die gemakkelijk bij zijn kop kan komen en zijn prooi kan verstikken voordat hij kan opstaan.
De behoefte om constant te herkauwen
Giraffen zijn herkauwers en brengen een groot deel van de dag door met het kauwen van hun eten. Herbivoor kan 75% van de tijd herkauwen, vooral met die grootte.
Het nemen van korte dutjes in plaats van een diepe slaap van enkele uren kan worden gecombineerd als een activiteit parallel aan eten en herkauwen.
Slaap in andere diersoorten
Al deze redenen gelden ook voor andere grote herbivoren zoals paarden of koeien. In verschillende habitats zijn dezelfde strategieën gekozen voor het overleven van de soort in het licht van de gevaren van dieren in het wild.
De evolutie heeft een nieuwe reeks modificaties van de slaapfysiologie in stand gehouden, aangepast aan de natuurlijke omgeving, zoals unihemisferische slaap bij trekvogels en dolfijnen.