Biodiversiteitsverdelingskaarten zijn hulpmiddelen die biologen gebruiken om de patronen te beschrijven volgens welke levende wezens op de planeet worden verspreid. Het kennen van de leefgebieden van de soort is de sleutel tot hun instandhouding. Voor de uitwerking ervan wordt rekening gehouden met een groot aantal factoren.
Hoe worden de verspreidingskaarten gemaakt en volgens welke criteria? Welke factoren zorgen ervoor dat soorten leven waar ze leven? We zullen al deze vragen in de volgende regels beantwoorden.
De verdeling van biodiversiteit: factoren die het beïnvloeden
De verschillende soorten dieren en planten die onze planeet bewonen, hebben verschillende vitale vereisten.Sommige soorten houden van de koude plaatsen van de poolgebieden. Andere dieren geven daarentegen de voorkeur aan de omstandigheden van extreme vochtigheid en hoge temperaturen van de equatoriale oerwouden, zoals in het geval van orang-oetans.
De reeks biotische en abiotische vereisten die een soort heeft om te overleven, wordt een ecologische niche genoemd. De ecologische niche is het geheel van factoren waarin een soort zich prettig voelt, dat wil zeggen zijn optimale levensomstandigheden.
Deze ecologische niche wordt voornamelijk bepaald door temperatuur, vochtigheid, bodemtype en andere omgevingsparameters, die abiotische factoren zijn. Wat biotische factoren betreft, dieren moeten leven waar hun voedsel is en er is weinig concurrentie om dezelfde soort hulpbronnen.
Algemene patronen van verspreiding van biodiversiteit
Als we eenmaal hebben uitgelegd op basis van welke soorten worden verspreid, kunnen we de nadruk leggen op een reeks algemeenheden over de verspreiding van biodiversiteit op terrestrisch niveau.
Een zeer belangrijk fenomeen in verband met dit probleem staat bekend als de breedtegradiënt van de biodiversiteit. Grofweg geeft deze veronderstelling aan dat de biodiversiteit het grootst is rond de evenaar en geleidelijk afneemt naarmate we de polen naderen, met uitzondering van woestijnen.
Dit is zo omdat de meest geschikte omstandigheden voor een groot aantal soorten zich op de evenaar bevinden: hoge temperaturen, zonnestraling en hoge relatieve vochtigheid. Dit alles bevordert het verschijnen van meer vegetatie, wat zich meestal verta alt in meer dieren.
Over het algemeen hebben plaatsen die warmer en vochtiger zijn een grotere biodiversiteit dan plaatsen die koud en droog zijn. Dit komt omdat planten, die de basis vormen van de voedselpiramide, onder deze omstandigheden beter groeien.
Hoe kaarten worden gemaakt
Oorspronkelijk hield het maken van verspreidingskaarten van diersoorten in dat er moeizame tellingen moesten worden uitgevoerd op plaatsen waarvan bekend was dat er soorten bestonden.In deze gevallen werden individuen geteld en hun verspreiding geschat. Dit begon in de 17e eeuw, toen de eerste natuuronderzoekers begonnen met het beschrijven en tellen van de soorten die ze vonden.
Tegenwoordig zijn technieken veel verbeterd en worden ze uitgevoerd op basis van wiskundige modellen. Bepaalde statistische programma's modelleren ruimtelijk de ideale omstandigheden voor een specifieke soort van elke factor. Door al deze kaarten samen te voegen waar de factoren ideaal zijn, krijg je een kaart waar de soort het meest waarschijnlijk wordt gevonden.
Biodiversiteitskaarten: het aantal soorten tellen
We hebben het gehad over verspreidingskaarten van soorten, maar nu gaan we in op een ander type kaart: kaarten die het aantal soorten per gebied meten, dat wil zeggen de biodiversiteit. Deze kaarten worden gebruikt om te weten waar er meer soorten zijn.
Deze kaarten zijn verdeeld in reguliere eenheden (tegels), waarbij het aantal aanwezige soorten wordt geteld. Deze kaart wordt gebruikt om te bepalen welke gebieden het rijkst zijn aan biodiversiteit, waar beschermde gebieden kunnen worden gevestigd.
Als we bijvoorbeeld in een bergachtig gebied 4 tegels hebben met 25 soorten amfibieën, zal de bevoegde overheid overwegen dit gebied te beschermen tegen anderen voor het behoud van deze taxonomische groep. Geld is helaas niet onbeperkt en soms moet je kiezen.
Gebruik van verspreidingskaarten
Verspreidingskaarten van biodiversiteit zijn een uitstekend hulpmiddel om te weten waar soorten voorkomen en welke ecologische niche ze innemen. Ze kunnen erg belangrijk zijn bij conserveringstaken om te weten welke ruimtes moeten worden beschermd tegen degradatie.
Biodiversiteitskaarten in de strikte zin -van aantal soorten- zijn enorm nuttig voor het catalogiseren van die gebieden waar veel biodiversiteit is en bescherming nodig hebben. Anders kunnen dankzij deze documenten specifieke actieplannen worden opgesteld voor gebieden met weinig biologische diversiteit.