Koraalriffen behoren tot de meest diverse ecosystemen op aarde. Het Great Barrier Reef (2.600 kilometer) in Australië wordt zelfs beschouwd als het grootste levende wezen ter wereld, met meer dan 1.800 verschillende soorten die er leven.
Maar wist je dat deze riffen gedijen dankzij de symbiose die ze tot stand brengen met een geslacht van eencellige algen?
Hier onthullen we het geheim waardoor deze prachtige structuren, gebouwd door koralen, duizenden jaren meegaan.
Symbiose
In de natuur is het heel gebruikelijk dat er relaties ontstaan tussen twee organismen van verschillende soorten. Deze band staat bekend als symbiose en kan het leven van beide wezens duren.
Er zijn verschillende soorten symbiotische relaties, afhankelijk van hoe deze associatie tot stand komt:
- commensalisme,
- mutualisme,
- parasitisme.
In het geval van mutualistische symbiose profiteren organismen die met elkaar omgaan elkaar ten goede. Dit is de term die ons interesseert voor waarover we u in de volgende regels gaan vertellen.
In het mariene ecosysteem wordt een van de bekendste voorbeelden van mutualistische symbiose tot stand gebracht door koralen met fotosynthetische dinoflagellaatalgen. Maar is het ons duidelijk wat koralen zijn?
Wat zijn koralen?
Koraalriffen zijn gigantische mariene structuren die zijn gevormd uit de skeletten van organismen die bekend staan als koralen. Elk individueel koraal is een dier dat een poliep wordt genoemd en dat samen met anderen deze kolonies vormt.
Om je een idee te geven van wat poliepen zijn, dit zijn dieren die tot dezelfde familie behoren als kwallen en anemonen. Ze hebben een zacht, komvormig lichaam, van waaruit tentakels naar buiten komen zoals bij kwallen. Maar in plaats daarvan leven deze dieren vast aan een ondergrond (zoals de zeebodem), waardoor ze niet kunnen bewegen.
Het is ook belangrijk om te weten dat ze niet allemaal deelnemen aan de vorming van riffen, maar we kunnen ze solitair vinden, verankerd op een oppervlak. Ze vallen erg op door hun vreemde vormen en kleuren, waardoor ze op planten of bomen lijken. Daarom worden ze vaak verward met plantensoorten.
Poliepen
Deze ongewervelde dieren behoren tot de cnidaire stam en worden gekenmerkt door hun geleiachtige vormen en de stekende tentakels waarmee ze jagen.
Polypen maken een hard exoskelet van zeewater om hun zachte lichaam te beschermen. Ze leven in feite in de exoskeletten van hun voorouders en scheiden tegelijkertijd hun eigen skelet af.
Terwijl een poliep zich vermenigvuldigt, worden kolonies gevormd die als een individueel organisme fungeren. Zo groeit het rif jarenlang en bereikt het duizenden kilometers.
Hoewel deze organismen vaak de tentakels gebruiken om voedsel zoals zoöplankton te verkrijgen, worden de meeste voedingsstoffen die ze nodig hebben verkregen via microalgen waarmee ze een mutualistische symbioserelatie aangaan.
Het is ook bekend dat ze symbiotische associaties hebben met andere levende wezens zoals krabben, wormen, sponzen en octopussen.
Dinoflagellate algen
Deze microalgen van het geslacht Symbiodinium, algemeen bekend als zoöxanthellen, zijn de oorzaak van het evolutionaire succes van koralen.
Dinoflagellaten worden beschouwd als een van de belangrijkste eukaryote micro-organismen, aangezien zij de primaire producenten van de oceanen zijn.
Koraal-algen symbiose
Dinoflagellaten bestaan uit een groep fotosynthetische endosymbiotische algen die kleur en voedingsstoffen aan koralen geven. Tegelijkertijd leven ze in het weefsel van de poliepen, die hen bescherming bieden.
De anorganische afvalstoffen die koralen genereren, worden gebruikt door fotosynthetische dinoflagellaten. Van deze verbindingen en zonlicht maken de algen voedingsstoffen die door de koralen worden gebruikt. Daarom bevorderen dinoflagellaten de groei en ontwikkeling van koraalriffen.
Deze uitwisseling is cruciaal voor het koraal om zijn exoskelet te vormen door de neerslag van calciumcarbonaat (CaCO3).
Koraalverbleking
Klimaatverandering is een van de grootste zorgen voor het voortbestaan van koraalriffen.
Stress en verzuring in de oceanen zijn te wijten aan de stijging van de temperatuur van het oppervlaktewater. Dit heeft een negatieve invloed op koralen en remt hun groei en verkalking als gevolg van pH-veranderingen.
Daarom wordt de koraal-algensymbiose gedestabiliseerd, waardoor de algen (van hun fotopigmenten) verloren gaan, wat zich verta alt in het verlies van kleur van het koraalweefsel, ook wel bekend als "koraalverbleking" .
Deze koraalverbleking heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van poliepen, dus de klimaatverandering veroorzaakt de dood van kolonies en degradatie van het rif.
De strijd voor de natuur: onze grootste zorg
Zoals we hebben gezien, zijn riffen een van de meest verbazingwekkende constructies die de natuur ons heeft gegeven. Koralen zouden echter niets zijn zonder de veelheid aan soorten die ze bewonen en hun overleving mogelijk maken.
De associatie tussen koralen en algen is cruciaal voor het ontstaan van deze megastructuren, net als het feit dat de zonnestralen hun oppervlak bereiken.
Tot slot zien we opnieuw hoe menselijk handelen de natuur opnieuw schaadt, in dit geval de achteruitgang van de ecosystemen in de riffen.
Daarom moeten we ons bewust zijn van deze schade en de wereldwijde uitstoot verminderen om deze levende wezens te beschermen en te behouden.