De kattenrups (Megalopyge opercularis) is een nachtvlinder uit de familie Megalopygidae, ook wel bekend als de opgezette kattenrups, wollige kat of kuikenrups. Naast zijn karakteristieke vorm in het larvale stadium, staat de volwassen mot bekend als de flanellen mot of kattenmot.
Deze rups is vaak overvloedig aanwezig in zijn thuisregio en kan schaduwbomen en struiken rond huizen, scholen en parken besmetten. Vanuit de boom vallen de gevaarlijke ongewervelde dieren op de slachtoffers en veroorzaken meerdere beten. Als je meer wilt weten over deze dodelijke maar fascinerende mot, lees dan verder.
Hoe herken ik de kattenrups?
Hierna presenteren we een reeks karakteristieke kenmerken van dit dier:
- Rupsen van de kattenmot zijn druppelvormig versierd met lange, zijdeachtige haren. Zo kan deze larve de indruk wekken van een plukje katoen of de glanzende vacht van een Perzische kat.
- De beten die ze produceren worden niet veroorzaakt door hun lange haren, maar door kleine stekels die verborgen zijn in de buurt van hun exoskelet.
- De kleur varieert van geelgrijs tot roodbruin of een mengsel van tinten.
- De volwassen larve is 2,5 tot 3,5 centimeter lang, met zeven paar zuignappen op de achterste helft van het lichaam.
- De volwassen mot heeft stompe vleugels bedekt met lang golvend haar en een spanwijdte van 2,5 tot 3 centimeter. De vleugels zijn oranje aan de basis, crème aan de uiteinden en de poten zijn bedekt met delicate, felgekleurde haren.
Feiten over kattenmotten
De wetenschappelijke naam voor de kattenmot is Megalopyge opercularis. Volwassen motten verschijnen in de late lente of vroege zomer en leggen honderden eieren in bomen zoals eiken, hickory, iep, hackberry en andere schaduwbomen. De distributie beslaat een deel van Midden-Amerika en Noord-Amerika.
Opgemerkt moet worden dat er elk jaar een of twee generaties voorkomen, hoewel rupsen vaker voorkomen in de herfst. Tijdens de winter blijft de kattenrups als een cocon achter op de stam of takken van de waardplant.
De kattenrups is mooi en giftig
Het is belangrijk op te merken dat rupsen en alle levensfasen van de kattenmot een gevaar kunnen vormen voor de menselijke gezondheid. De kattenrups heeft uitzonderlijke verdedigingspraktijken ontwikkeld tegen roofdieren.
Hun strategieën omvatten dus defensieve nabootsing en de productie van proteolytische, neurotoxische en allergene toxines. Om deze reden wordt, wanneer de huid in contact komt met de haren van de rups, een intense en stekende pijn ervaren die lijkt op het gevoel van brandwonden.
Als het contact in de arm plaatsvindt, kunnen de gif.webpstoffen de pijn meestal uitstralen naar het okselgebied. Bovendien kunnen erythemateuze vlekken verschijnen en op de plaats van de beet bij de patiënt. Andere symptomen zijn hoofdpijn, misselijkheid, braken, lymfadenopathie, lymfadenitis en soms shock of ademnood.
Op zichzelf is het gif.webp niet gevaarlijk genoeg om het leven van de patiënt in gevaar te brengen. Het is eerder de reactie van het lichaam (overgevoeligheid) op de toxine die meestal de meeste nadelige effecten veroorzaakt. Dit is de reden waarom medische zorg voorrang krijgt, aangezien overgevoeligheidsreacties op insectenbeten meestal relatief vaak voorkomen.
Eerste hulp bij vergiftiging door kattenrups
Het is belangrijk om te weten dat vergiftiging door contact met de kattenrups altijd overleg, ziekenhuisopname en zelfs behandeling in een spoedeisende hulpafdeling vereist. Eerst moet een ijskompres op de plaats van de steek worden aangebracht en kunnen orale antihistaminica aan de patiënt worden gegeven om de jeuk en het branderige gevoel te verlichten.
Daarnaast is het aan te raden om plakband op de beet aan te brengen en deze voorzichtig te verwijderen, dit met de bedoeling irriterende stekels te verwijderen. Zuiveringszout of calaminelotion kan ook worden aangebracht om wat ongemak te verlichten. Bij oogletsel is het noodzakelijk om direct naar een specialist te verwijzen.
De ernst en pijn hangen sterk af van het gebied waar de beet plaatsvindt. Het wordt echter als pijnlijker beschouwd dan een bijensteek. Bovendien zorgt het effect van het toxine ervoor dat de symptomen zich door het lichaam verspreiden, waardoor het ongemak nog groter wordt.
Beperking van mottenpopulatie
Rupsen van kattenmotten kunnen worden bestreden wanneer ze overvloedig worden door de omgeving te besproeien met een residuaal bestrijdingsmiddel. Dat is het geval met permethrin, cyfluthrin of vergelijkbare sprays die zijn gelabeld voor de bestrijding van rupsen in sierplanten.
In sommige gevallen, zoals op het schoolplein, kan het de beste oplossing zijn om leerlingen en leerkrachten voor te lichten over wat rupsen zijn en hoe belangrijk het is om ze niet met blote handen aan te raken. De beste preventie is ongetwijfeld het volledig vermijden van contact met ongewervelde dieren.
