De levensduur van reptielen is een onderwerp dat veel intriges veroorzaakt. Het geval van Jonathan, een mannelijke reuzenschildpad afkomstig uit de Seychellen, die in 1882 naar het eiland Sint-Helena werd overgebracht, is bekend. Vandaag de dag leeft ze nog steeds en is ze 190 jaar oud, waarmee ze zichzelf positioneert als 's werelds langst bekende gewervelde dier.
Tot nog niet zo lang geleden was het verkrijgen van gedegen wetenschappelijke informatie over het ouder worden van reptielen niet bepaald eenvoudig, maar door dieren in gevangenschap te bestuderen die doorgaans langer leven, is het veel gemakkelijker om onderzoek te doen.
Geobserveerde soorten
Onlangs publiceerde het prestigieuze tijdschrift Science de resultaten van een studie uitgevoerd door 114 onderzoekers in verschillende delen van de wereld, die zich richtten op het onderzoeken van de levensduur van reptielen, waarbij ze een massale steekproef namen van 107 populaties van 77 verschillende soorten amfibieën en niet-aviaire reptielen.
De onderzoeksvariabelen, gericht op hun bijdrage aan de verouderingssnelheid van deze dieren, waren de volgende:
- De thermoregulatie van de soort (vermogen om de lichaamstemperatuur op peil te houden of niet).
- De omgevingstemperatuur van de habitat.
- De beschermende eigenschappen die ze hebben.
- Het levensritme dat ze hebben.
Onder leiding van de onderzoeker Íñigo Martínez-Solano nam een team van het Nationaal Museum voor Natuurwetenschappen (MNCN-CSIC) deel aan het onderzoek en leverde zeer relevante gegevens op over populaties van gallipato, aangespoorde pad, rugstreeppad, gewone kikker en San Antonio-kikker.Deze informatie is de afgelopen tien jaar verzameld in de Sierra de Guadarrama.
Variatie in de levensduur van reptielen
Zelfs met gegevens over de fylogenie en grootte van soorten, kwamen de onderzoekers tot een interessante conclusie: de snelheid van veroudering varieert veel meer bij koudbloedige (ectotherme) dieren, zoals niet-aviaire amfibieën en reptielen, waarvan de lichaamstemperatuur hangt af van de temperatuur van de omgeving waarin ze leven.
Om het in cijfers aan te tonen: afhankelijk van de leeftijd waarop 95% van de voortplantingssoorten sterft, varieert de levensduur van koudbloedige dieren tussen minder dan een jaar oud en degenen die 137 levensjaren kunnen bereiken. Voor de steekproef werden grote groepen kikkers, salamanders, krokodillen, hagedissen, schildpadden en tuataras bestudeerd, wat resulteerde in soorten die veel minder snel verouderen dan gemiddeld, en dus niet verouderen.
Onderzoekers spreken van verwaarloosbare veroudering wanneer het sterftecijfer constant is gedurende het hele leven van een soort, zodra het zijn reproductieve leeftijd heeft bereikt, ongeacht zijn leeftijd. Volgens de statistieken is de kans dat een mens op 20-jarige leeftijd sterft 100 keer kleiner dan op 80-jarige leeftijd. In het geval van reuzenschildpadden is de kans dat ze overlijden op 10-jarige leeftijd net zo groot als op 100-jarige leeftijd.
De resultaten van deze internationale studie toonden aan dat zowel schildpadden als krokodillen, salamanders en tuatara's een zeer lage verouderingssnelheid hebben, afhankelijk van hun grootte. Er zijn echter reptielen en amfibieën die verrassend snel verouderen.
Andere onderzoeken naar de levensduur van reptielen
Voorafgaand aan deze studie suggereerde ander onderzoek dat de snelheid van veroudering bij ectotherme dieren nauw verband hield met hun metabolisme. Dat wil zeggen, hoe langzamer hun metabolisme is, hoe langer ze leven.
Met het onderzoek naar de levensduur van reptielen door Martínez-Solano en zijn team is deze hypothese uitgesloten. Dit nieuwe onderzoek onthulde dat de snelheid van veroudering bij ectotherme soorten afneemt als ze een langzamer levenstempo hebben. Het legt ook uit dat het hebben van beschermende of verdedigende eigenschappen, zoals schelpen, geschubde bepantsering, gif.webpstoffen of stekels, ook kan worden geassocieerd met langzamere veroudering.
De ontdekkingen van dit onderzoeksteam bieden relevante gegevens om het ontwerp van beschermingsstrategieën voor reptielen en amfibieën, waarvan er vele met uitsterven worden bedreigd, bij te werken. Maar dat is niet alles, volgens de auteurs is het mogelijk dat het onderzoek naar de levensduur van reptielen ook nuttig is om de veroudering van de mens te helpen begrijpen.
