Dinosauruseieren: wat weten we erover?

Onze kennis van dinosauruseieren is beperkt, want wat we wel weten, hebben we geleerd van het fossielenbestand. Vanwege hun kwetsbare aard is het gemakkelijk te begrijpen dat het bewaren van eieren door de eeuwen heen een zeldzame gebeurtenis is geweest.

Tot de jaren 1920 wisten wetenschappers nog steeds niet zeker of de reproductie van dinosaurussen eierleggend was. Een ander feit waarmee rekening moet worden gehouden, is dat experts schatten dat er tussen de 1.700 en 1.900 verschillende soorten dinosaurussen waren.

Er zijn er echter slechts ongeveer 1000 beschreven en veel soorten moeten nog bekend worden, aangezien degenen die niet gefossiliseerd zijn buiten ons bereik liggen. Dus wat weten we over dinosauruseieren? Hier geven we je het antwoord.

Dinosauruseieren vertegenwoordigden een succesvolle strategie

Een belangrijk verschil tussen levendbarende dieren - waarvan de jongen levend geboren worden - en eierleggende dieren - die eieren leggen - is het aantal geproduceerde nakomelingen. Zelfs binnen de levendbarende groep is de grootte van de soort van invloed op het aantal jongen dat tijdens een voortplantingsgebeurtenis wordt geboren.

Dus, terwijl de olifant een enkel kalf heeft, geven kleine dieren zoals katten en varkens aanleiding tot nesten van zeven of acht kalveren in een enkele gebeurtenis.

In het geval van de ovipaar van weleer - net als moderne reptielen - konden ze in één keer tientallen eieren leggen. Volgens paleontologen legde de vrouwelijke Seismosaurus-dinosaurus tijdens dezelfde geboorte tot 20 of 30 eieren in haar nest.

Deze strategie zorgde ervoor dat, ondanks de mogelijke aanval door tyrannosauriërs en andere roofvogels, sommige jongen zouden overleven, een mechanisme van natuurlijke selectie dat het voortbestaan van de soort bevordert.

Vanuit een evolutionair perspectief is het leggen van eieren "goedkoper" en minder veeleisend dan het baren van levend geboren jongen. Het dier heeft dus weinig extra inspanning nodig om meerdere eieren tegelijk te leggen.

De verbazingwekkende vormen van dinosauruseieren

Over het algemeen vallen die van sauropoden, ornithopoden en andere herbivoren, vergeleken met de ovale eieren van vogels, op als bijna bolvormig.

Van alle dinosauruseieren zijn vooral die van theropoden opmerkelijk, met een veel langere vorm dan breed. Tot nu toe kennen we de reden voor deze vreemde morfologie niet.

Volgens de mening van deskundigen is het mogelijk dat deze karakteristieke geometrie iets te maken heeft met de manier waarop de eieren in de nestgebieden waren gegroepeerd, aangezien de langwerpige eieren misschien beter bestand waren tegen rollen of bejaagd worden door roofdieren .

Rijpheid van babydinosaurussen bij de geboorte

Als we erover nadenken, zou je verwachten dat de eieren van grote sauropoden en titanosauriërs "klaar om te rennen" of vroegrijpe jongen produceren. Er moet aan worden herinnerd dat de termen altricial en precocial respectievelijk worden gebruikt om de mate van volwassenheid van de jongen bij de geboorte te beschrijven.

Bij altriciale soorten zijn pasgeborenen niet in staat voor zichzelf te zorgen en hun overleving hangt af van de zorg van de moeder. Dit is niet het geval bij precociale dieren, aangezien de jongen voor zichzelf kunnen zorgen vanaf het moment dat ze uitkomen.

Wat kunnen eieren ons vertellen over dinosaurusfamilies?

Al tientallen jaren gingen paleontologen ervan uit dat dinosaurussen, net als moderne schildpadden, eieren aan hun lot overlieten na het paaien.

Hoewel dit bij sommige soorten kan gebeuren, is het geen algemeen verschijnsel.In de jaren zeventig ontdekte een Amerikaanse paleontoloog uitgestrekte broedgebieden, die hij 'Egg Mountain' noemde. Het waren nesten van de eendensnaveldinosaurus die ze Maiasaura noemden, een naam die 'goede moederhagedis' betekent.

Volgens de studie van de honderden fossielen op Egg Mountain, wordt aangenomen dat elke vrouwelijke Maiasaura ongeveer 30 tot 40 eieren legde in haar ronde nest. Bovendien toonde verdere analyse aan dat de pasgeboren Maiasaura onvolgroeide spieren en tanden bezat. Dit suggereert dat de pups moederlijke zorg kregen.

Sinds deze bevindingen is vergelijkbaar gedrag waargenomen voor Psittacosaurus, Hypacrosaurus en verschillende andere ornithischische dinosaurussoorten.

Wat is er bekend over de ouderlijke zorg voor dinosauruseieren?

Tot op heden is de Noord-Amerikaanse Troodon het enige geslacht van troodontid-theropoden waarvan is aangetoond dat de leden ouderlijke zorg uitoefenen.Een analyse van de versteende klauwen van deze dinosaurus wijst erop dat mannetjes, in plaats van vrouwtjes, de eieren hebben uitgebroed.

Deze hypothese is niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat de mannetjes van veel bestaande vogelsoorten ook deskundige verzorgers zijn, zoals het geval is met de merkwaardige Afrikaanse zwarte koekoek (Centropus grillii).

Bovendien zijn er aanwijzingen voor mannelijke incubatie bij andere verwante soorten: de Oviraptor en de Citipati. Het is echter niet bekend of een van deze dinosaurussen voor hun jongen zorgde na het uitkomen.

De ontdekking van gefossiliseerde dinosauruseieren is zeldzaam

We weten dat miljarden dinosaurussen over de hele planeet zwierven tijdens het Mesozoïcum. Hieruit volgt dat de vrouwtjes gedurende dit tijdperk letterlijk miljarden eieren hebben gelegd.

Om deze reden is het gebruikelijk om te denken dat versteende dinosauruseieren een frequente vondst zouden moeten zijn.Niets is minder waar, aangezien gebeurtenissen zoals predatie en de moeilijkheid van conservering de ontdekking van een groep dinosauruseieren tot een zeldzaamheid maken.

Bovendien zouden niet-uitgekomen dinosauruseieren die erin slaagden aan de aandacht van roofdieren te ontsnappen, begraven moeten worden in sediment en weerstand moeten bieden aan aanvallen door bacteriën om te fossiliseren, wat hun bewaring door de jaren heen nog ingewikkelder zou maken.

Om deze reden zijn geconserveerde dinosaurusembryo's uiterst zeldzaam. Tot nu toe zijn er embryo-exemplaren van Massospondylus, een prosauropode uit het late Trias.

Waren alle dinosaurussen eierleggend?

Gezien de diversiteit van deze dieren is het niet verwonderlijk dat aquatische soorten zich onderscheiden van de rest, die meren, rivieren en oceanen bewoonden tijdens het Jura en het Krijt.

Er is fossiel bewijs van vrouwtjes met kleine embryo's in hun lichaam. Deze bevinding ondersteunt de hypothese dat de meeste, zo niet alle, ichthyosauriërs levendbarende waterdieren waren.

Begraven in de tijd, er is nog steeds veel dat we niet weten over dinosauruseieren, want alles wat we doen hebben we geleerd van het fossielenbestand dat de afgelopen decennia is ontdekt. Bijvoorbeeld het feit dat vrouwtjes dinosauruseieren in grote partijen of "koppelingen" legden.