10 rariteiten van de axolotl

De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een van de beroemdste amfibieën ter wereld. Het is te vinden in veel huizen van verzorgers die van exotische dieren houden, omdat het een relatief gemakkelijk te onderhouden urodel is met een fascinerend uiterlijk. In ieder geval weet niet iedereen dat het in de natuur één stap verwijderd is van uitsterven.

In de afgelopen decennia is de totale omvang van de natuurlijke axolotlpopulatie 60 keer kleiner geworden. Om deze reden heeft het nu de status "Critically Endangered (CR)" , zoals aangegeven door de Rode Lijst van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Als je 10 curiosa wilt weten over de axolotl, een dier dat even mooi is als wordt bedreigd, lees dan verder.

1. De axolotl verandert niet zoals andere amfibieën

Amfibieën staan erom bekend een proces uit te voeren dat bekend staat als metamorfose, vooral opvallend bij kikkers en padden. Anura's worden geboren als larven (kikkervisjes) met staarten, kieuwen en geen poten of longen, maar ze ontwikkelen uiteindelijk het lichaam van een volwassene wanneer ze de wateromgeving gedeeltelijk verlaten.

De axolotl is de uitzondering die de regel bevestigt, aangezien het een soort is die constant in neotenie blijft, dat wil zeggen, hij verandert nooit volledig. Axolotls behouden hun hele leven het larvale stadium door een gebrek aan schildklierstimulerend hormoon (TSH), een essentiële verbinding in de normale ontwikkeling van amfibieën.

Om deze reden behouden axolotls larvale kenmerken van geboorte tot dood. Dit wordt vooral geïllustreerd door de aanwezigheid van kopkieuwen.

2. Kun je een metamorfose veroorzaken in een axolotl

De axolotl is neotenisch en pedomorf – hij behoudt jeugdige trekken – maar dit geldt alleen in de natuur. Volgens het wetenschappelijke portaal Animal Diversity kan de metamorfose van deze soort in het laboratorium worden geïnduceerd door injecties met schildklierhormoon. Dit veroorzaakt resorptie van de kieuwen en andere opmerkelijke morfologische veranderingen.

3. Zijn natuurlijke kleur is niet wit

We zijn gewend axolotls in aquaria en aquariums te zien, en daarom is het gemakkelijk te geloven dat wilde exemplaren wit zijn. Niets is minder waar, want de echte kleur van deze amfibieën is bruin met zwarte achtergronden en kleine olijfpitten.

Zoals blijkt uit onderzoeken op het Science Direct-portaal, coderen 4 verschillende genen voor de kleuring van de axolotl. Door het selectief fokken van mutaties in gevangenschap, kunnen de volgende schakeringen worden waargenomen bij gedomesticeerde exemplaren:

1. Leucistisch: bleek van kleur, maar met zwarte ogen.
2. Albino: bleek van kleur en met rode ogen.
3. Gouden albino: zeer vergelijkbaar met de albino-variant, maar met een gelige zweem op de witte achtergrond.
4. Xantico: grijs met zwarte ogen.
5. Melanoid: geheel zwart, zonder olijfpitten.
6. Wild of wildtype: de kleur die de soort echt kenmerkt.

Een van de curiositeiten van de axolotl v alt op door zijn vermogen om verschillende kleuren te verkrijgen op basis van genetische mutaties.

4. Een amfibie die jaagt door te zuigen

Amfibieën worden over het algemeen geassocieerd met een lange, plakkerige tong, die als een projectiel wordt uitgeworpen om de vliegende insecten te vangen waarmee ze zich voeden. Dit vooroordeel wordt bijna nooit vervuld in het wild.

Axolotls voeden zich bijvoorbeeld met een zuigmechanisme. Dankzij hun complexe schedelmorfologie zijn deze amfibieën in staat om hun mond zeer snel te openen, waardoor het omringende water door krachten en drukverschillen in hun mondholte wordt gesleept. In een mum van tijd is deze urodel in staat om zijn hele prooi op te eten.

5. Het kanregenereren

Wanneer een mens ernstig letsel oploopt, verschijnt er een litteken op de plaats van het letsel. Dit bestaat uit littekenweefsel, een vezelachtig conglomeraat dat dient om het probleem gedeeltelijk op te lossen, maar niet volledig. Wanneer een orgaan littekens heeft, gaat een deel van zijn functionaliteit verloren.

Axolotls zijn een opwindend wetenschappelijk model, omdat ze bij verwondingen geen littekens veroorzaken en in staat zijn om beschadigd weefsel volledig te regenereren. Ze kunnen binnen enkele maanden een ledemaat vervangen en complexere structuren repareren, zoals de staart, sommige organen, zenuwweefsel en delen van het hart en de ogen.

Van deze soort en andere salamanders wordt aangenomen dat ze hun weefsels regenereren door hun interne macrofaagniveaus aan te passen en ontstekingen te onderdrukken.

6. Het heeft een groter genoom dan de mens

Mensen hebben 3,2 miljard basenparen in ons DNA, terwijl de axolotl er 32 miljard heeft. Hoewel zijn genoom 10 keer langer is dan dat van ons, codeert het voor een vergelijkbaar aantal eiwitten (23.251) als het aantal gerapporteerd in de menselijke soort. Aangenomen wordt dat zijn genoom zo groot is omdat het zoveel herhalende sequenties bevat.

7. Het distributiebereik is zeer beperkt

De axolotl is alleen inheems in de wateren van Lake Xochimilco en Lake Chalco (Vallei van Mexico). Lake Chalco is drooggelegd om overstromingen te voorkomen, terwijl Lake Xochimilco drastisch is verminderd in termen van watermassa en levensvatbaarheid van ecosystemen.Zoals we in latere regels zullen zien, verklaart dit veel van de achteruitgang van de soort.

8. Hun zorg in gevangenschap is niet zo eenvoudig als het lijkt

De axolotl wordt in veel tanks over de hele wereld gehouden, maar niet alle houders zijn op de hoogte van de vereisten. Het is bijvoorbeeld erg belangrijk op te merken dat het aquariumwater voor deze soort nooit langdurig de 23ºC mag overschrijden, omdat dit de stofwisseling verhoogt, stress en uiteindelijk de dood veroorzaakt.

Het optimale temperatuurbereik voor deze soort ligt tussen 18 en 20 ºC, hoewel hij ook zonder veel problemen tot 22 ºC kan weerstaan. Bovendien is chloor, dat aan bijna al het drinkwater wordt toegevoegd, erg gevaarlijk voor axolotls. Dit is een huisdier dat alleen mag worden aangeschaft als de voogd voldoende ervaring heeft.

Het wordt sterk afgeraden om een axolotl te houden bij koudwatervissen. In alle gevallen eindigt deze combinatie in een tragedie.

9. Een belangrijk figuur in de populaire cultuur

In Azteekse legendes transformeerde de wanhopige god Axolotl in een van deze amfibieën om te voorkomen dat hij gevangen genomen en opgeofferd zou worden door zijn medegoden, die hem zochten vanwege zijn rebellie. Dit kleine historische fragment laat ons zien dat de axolotl al honderden jaren deel uitmaakt van de geschiedenis en cultuur van Mexico.

Daarnaast is Ambystoma mexicanum ook op alle mogelijke manieren doorgedrongen in de algemene cultuur. Zonder verder te gaan, gaf de Bojack-ruiterreeks ons een antropomorf personage dat volledig gebaseerd was op dit dier, ingesproken door actrice Natale Morales. Vanaf juni 2021 is het ook te vinden in de wateren van de videogame Minecraft.

Er wordt verwacht dat tegen 2022 een munt van 50 Mexicaanse pesos met deze soort erop gegraveerd in omloop zal komen. De eigenaardigheden van de axolotl maken hem tot een uniek dier ter wereld.

10. Een van de meest bedreigde diersoorten ter wereld

Het is onmogelijk om een lijst over de curiositeiten van de axolotl positief af te ronden, aangezien de prognose van de soort van cruciaal belang is. Zoals aangegeven door professionele bronnen, wordt het bestaan van tussen de 700 en 1.200 wilde exemplaren geschat, een populatie die 60 keer lager is dan die van enkele decennia geleden.

Watervervuiling, de achteruitgang van zijn natuurlijke omgeving en de introductie van niet-inheemse vissen in zijn ecosysteem zijn de belangrijkste bedreigingen voor deze amfibie. Tot op de dag van vandaag blijven hun populaties achteruitgaan, ondanks alle instandhoudingsprogramma's.

Hier hebben we je 10 rariteiten van de axolotl gepresenteerd, maar ze zijn niet de enige. We raden u aan om meer over deze soort te zoeken en meer te weten te komen over de staat van instandhouding: de eerste stap om te behouden is in alle gevallen weten.