Het Iberisch schiereiland, waartoe ook Spanje en Portugal behoren, wordt gekenmerkt door de grootste biotische rijkdom van West-Europa. Geschat wordt dat zo'n 60.000 diersoorten deze gebieden uitkiezen om zich voort te planten, meer dan 50% van alle soorten die in de Europese Unie voorkomen. Een daarvan is de marmersalamander (Triturus marmoratus), een urodel-amfibie die opv alt door zijn kleuren.
Hoewel er meer dan 7.500 soorten amfibieën over de hele wereld zijn, zijn er in Spanje slechts ongeveer 32. Daarom is het rapporteren over de endemische juwelen die we op ons land hebben niet alleen een luxe, maar een noodzaak voor de behoud van deze groep. Maak kennis met ons de marmersalamander, het levende groene juweel van het Iberisch schiereiland.
Marmersalamander Habitat
De marmersalamander is een veel voorkomende urodel-amfibie in Europa. Het kan in heel Frankrijk, de noordelijke helft van Spanje en een deel van Portugal worden gevonden, hoewel hoe verder het naar het centrum van het Iberisch schiereiland gaat, hoe meer verspreid de populaties zijn. Soortgelijke exemplaren zijn te zien in het zuiden van de regio, maar ze behoren tot een andere soort: Triturus pygmaeus.
Ondanks het feit dat beide soorten goed gedifferentieerd zijn, zijn de genetische verschillen tussen T. marmoratus en T. pygmaeus klein, dus wordt aangenomen dat er tussen hen hybridisatiegebieden zijn. Deze soort strekt zich in ieder geval uit van de westkust van Galicië en Portugal tot de oostelijke Pyreneeën en de noordkust van Catalonië.
Omdat het een amfibie is, wordt de marmersalamander altijd gevonden in habitats met waterbronnen. In ieder geval vermijdt hij meestal gebieden met stroming, ook al zijn die matig.Het zijn gewone dieren in vijvers, waterpoelen, lagunes, stuwmeren en andere massa's met een aanzienlijk watervolume en veel vegetatie.
Deze watersalamander heeft een gemengde levensfase, dat wil zeggen dat hij een deel van het jaar buiten het water doorbrengt en een deel van het jaar erin.
Fysieke kenmerken
Salamanders zijn urodale amfibieën, dus ze hebben bepaalde gemeenschappelijke kenmerken met kikkers en padden. Ze hebben bijvoorbeeld allebei uitpuilende ogen, relatief grote monden voor hun hoofdomvang, zeer fijne vacht en het vermogen om gif.webpstoffen te genereren in bepaalde speciale structuren (hoewel niet in alle gevallen). Natuurlijk verschillen de urodels van de anurans door de aanwezigheid van een staart.
Deze soort meet 13 tot 17 centimeter en heeft een zeer karakteristieke groenachtige kleur, afgewisseld met zwarte vlekken en een oranje ruglijn. Zijn lichaam is robuust, dorsoventraal enigszins afgeplat, en hij heeft een zeer krachtige staart, die tot 50% van zijn totale lengte kan bedragen.De snuit is erg breed en rond, terwijl de ledematen kort en stevig zijn.
Seksueel dimorfisme
Seksueel dimorfisme bij deze soort is heel duidelijk, vooral tijdens het broedseizoen. Wanneer ze op het punt staan zich voort te planten, worden de groenachtige tinten van de mannetjes veel opvallender en ontwikkelen ze een spectaculaire kam op hun dorsale lijn die zwarte en oranje tinten afwisselt. Bovendien wordt haar cloaca veel duidelijker en boller ter voorbereiding op copulatie.
Vrouwtjes zijn iets groter dan mannetjes, hoewel dit kenmerk misschien onopgemerkt blijft voor het ongetrainde oog.
Marmersalamandergedrag
Zoals we in eerdere regels hebben gezegd, presenteren deze amfibieën een aquatische en een terrestrische fase. Ze verlaten normaal gesproken watermassa's voordat ze aan het einde van de zomer opdrogen en brengen een groot deel van de herfst en winter ondergronds door, vooral als de temperaturen erg laag zijn.Dit betekent in ieder geval niet dat ze op momenten van relatieve kou niet actief blijven.
Hoewel er niet veel bekend is over de terrestrische fase, zijn er exemplaren gevonden ver van de oorspronkelijke vijvers, zoals aangegeven door Vertebrados Ibéricos. Tenzij de temperaturen erg laag zijn, komen deze merkwaardige uroddels op regenachtige nachten uit hun holen om te jagen, aangezien ze niet in een staat van totale winterslaap gaan.
De marmersalamander gaat meestal het water in als de vorst en koude pieken eindigen, zodra februari voorbij is en maart begint. Vanaf hier begint het zijn aquatische fase en zijn reproductieve razernij, die we in latere regels zullen zien.
Dit dier is ectotherm, of wat hetzelfde is, het produceert niet genoeg warmte om zijn constante temperatuur te behouden. Daarom wordt hun activiteitsgraad in de winter tot een minimum beperkt.
Eten
Zoals je je kunt voorstellen, hangt het dieet van de marmersalamander af van de tijd van het jaar en of het zich in de aquatische of terrestrische fase bevindt.In ieder geval zijn de basis van hun menu meestal zoetwaterschaaldieren, larven van gevleugelde insecten en sporadische spinnen of duizendpoten. Net als andere amfibieën is het een vleesetend dier dat zijn dieet baseert op levende prooien.
Deze soort is ook geregistreerd om zich op uitzonderlijke wijze te voeden met de eieren en larven van andere amfibieën.
Afspelen
Zoals aangegeven door het Amphibia-webportaal, vindt het hele voortplantingsproces plaats in het water. De mannetjes gaan eerst naar het water, terwijl de vrouwtjes ongeveer 15 dagen na de aankomst van hun potentiële partners arriveren (hoewel ze ook later vertrekken). Zoals we al zeiden, gebeurt dit meestal rond februari-maart, hoewel er veel variatie is tussen populaties.
Deze fase duurt ongeveer 5-6 maanden en wordt gekenmerkt door zeer interessant voortplantingsgedrag. De mannetjes wachten op de komst van hun partners op strategische punten in het water, en wanneer ze er een ontmoeten, onderscheppen ze het en beginnen ze een vertoning die wordt gekenmerkt door de beweging van hun lichaam, staart en rugkam.
De staartzweep is de typische beweging van de b altsfase.
Wanneer het vrouwtje de constitutie van het mannetje goedkeurt, deponeert hij snel zijn spermatofoor, een soort zak die levensvatbaar sperma bevat. Dan komt zijn partner langzaam dichterbij en pakt hem op met haar cloacale lippen, zijn interne eicellen bevruchtend in de laatste stap. In tegenstelling tot veel andere amfibieën komt knuffelen of Amplexus bij deze soort niet voor.
Elk bevrucht vrouwtje produceert ongeveer 250-300 eieren die individueel en strategisch in de vegetatie van het water worden geplaatst. Na 15 dagen komen de waterlarven met uitwendige kieuwen uit, maar deze moeten zich nog 90 dagen ontwikkelen voordat ze het land kunnen koloniseren. Over het algemeen beginnen de larven tussen augustus en september het aquatisch milieu te verlaten.
Behoudsstatus
De Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN) vermeldt deze soort als "Minste zorg (LC)" . Dit betekent in ieder geval niet dat het niet wordt bedreigd, aangezien de populaties duidelijk numeriek afnemen. Op regionaal niveau wordt het in Frankrijk "bedreigd" genoemd, maar niet in Spanje en Portugal.
Enkele van de ziekten en problemen waarmee de marmersalamander wordt geconfronteerd, zijn de volgende:
- Verlies en verandering in het gebruik van het ecosysteem, hetzij als gevolg van klimaatverandering of wijziging van het land voor gebruik in de landbouw. De afname van watermassa's en relatieve vochtigheid hebben grote gevolgen voor amfibieën.
- Op jacht naar de verkoop, iets wat in Duitsland en Nederland gebeurt.
- Gebruik van pesticiden, verontreinigende stoffen, chemicaliën en andere lozingen die in natuurlijke wateren terechtkomen.
- Introductie van invasieve soorten in aquatische ecosystemen, zoals de Amerikaanse krab (Procambarus clarkii). Dit laatste ongewervelde dier vormt een grote bedreiging, omdat het de eieren opeet en de weefsels van de volwassenen beschadigt.
- Virussen, schimmels en ziekteverwekkers, zoals de chytrideschimmel. Deze laatste ziekteverwekker is zeer problematisch en heeft alleen al geleid tot het uitsterven van meer dan 90 soorten amfibieën.
Om al deze en nog veel meer redenen wordt de marmersalamander tegenwoordig in zijn hele verspreidingsgebied beschermd. Amfibieën lopen ernstig gevaar vanwege het gebrek aan empathie en excessen van mensen, dus het is noodzakelijk om herintroductieplannen voor deze soorten uit te voeren voordat het te laat is. Gelukkig zijn sommige organisaties er al mee bezig.
