Haaien zijn een van de soorten waarvan het beeld het meest is vervormd door menselijke voorstellingen. Films, verhalen en zelfs enkele documentaires weerspiegelen hem als een meedogenloos, wreed en eenzaam roofdier.
Gelukkig wordt het nachtmerrie-imago geleidelijk ontmanteld met elke studie en bewustmakingscampagne. Maar hoe zit het met het zijn van een niet-gezellige soort? Welnu, onlangs is er een studie gepubliceerd waaruit blijkt dat geen enkele regel absoluut is: het lijkt erop dat de haai ook in staat is om langdurige affectieve relaties te onderhouden.
Studie kenmerken
De studie die ons in dit artikel bezighoudt -Metgezellen en toevallige kennissen: de aard van associaties tussen stierhaaien op een haaienvoederplaats in Fiji- nam als studieobject de lamia-haaien (Carcharhinus leucas).Deze haaien bevolken de wateren rond het eiland en ondanks hun dreigende uiterlijk, ze zijn erg vredig en kunnen rond mensen zwemmen zonder dat ze gevaar lopen.
De gemiddelde lengte van deze vissen, die jaren geleden 3 meter kon bereiken, is door de intensieve jacht op de grootste exemplaren teruggebracht tot 2,3 meter.
De geciteerde publicatie is een longitudinaal onderzoek waarin de bewegingen van 91 likhaaien gedurende 13 jaar zijn vastgelegd. De identificatie van individuen werd uitgevoerd door middel van littekens, vervormingen of ontbrekende ledematen. Er werden 3 000 duiken gemaakt in de Fiji Shark Reef Zeereservaat (SRMR) om hun gedrag te bestuderen.
Resultaten: haaien hebben langdurige relaties
Hoewel eerder affiliatief gedrag onder haaien was waargenomen, Het werd gedaan onder onbetrouwbare omstandigheden, omdat het een aquacultuuroperatie was, waarin deze vissen zich niet natuurlijk kunnen gedragen. Bovendien waren zowel de duur van het onderzoek als het aantal individuen te gering.
De resultaten van eerdere onderzoeken zijn echter bevestigd door de betreffende studie. Daarin staat het aantal keren dat dezelfde haaien in verschillende duiken verschenen, en welke haaien verschenen waarmee andere werden bemonsterd.
Niet alleen werd het idee versterkt dat bepaalde haaien de voorkeur gaven aan specifieke bedrijven, maar deze banden bleven in de loop van de tijd behouden. Ondanks dat het solitaire dieren zijn, betekent de aanwezigheid van beschikbaar en voldoende voedsel voor iedereen door het duiktoerisme in Fiji dat haaien een bondgenoot zijn om te eten zonder te concurreren.
De directe voeding van de haaien leek de dynamiek van splijtingsfusie te bevorderen onder de exemplaren die elke dag naar de duikplek kwamen.
Discussie
Het nadeel dat de auteurs van het onderzoek zelf aan hun resultaten hechten, is precies het bovengenoemde: lamia-haaien hoeven niet met elkaar te concurreren om te eten, omdat bezoekers het verstrekken. Het is niet bekend of ze in een scenario met beperkte middelen een bondgenootschap met elkaar kunnen sluiten.
Het aantal haaien dat naar het reservaat komt om zich te voeden, neemt zelfs geleidelijk toe. Deze groepen, waar het risico op predatie en competitie wordt verminderd, zijn ook gunstig voor het vinden van een partner in het voortplantingsseizoen.
Conclusies: vriendschap tussen haaien
De onderzoekers voegden nog een nuance toe aan de conclusies die ze hadden gevonden: praten over vriendschap tussen haaien is een antropocentrisch idee. Hiermee bedoelden ze dat biologische processen zoals kuddegedrag toepassen op solitaire dieren deterministisch is het op zijn best roekeloos.
In observationele studies is het gemakkelijk om in identificatie met andere soorten te vervallen, zelfs als deze biologisch zo ver verwijderd zijn als haaien. Dit proces, hoewel het empathie tussen soorten bevordert en helpt om geleidelijk de universele basis van gedrag te benaderen, moet een wetenschappelijk proces volgen om het te verifiëren.
Wat wel duidelijk is, is dat deze ontdekkingen een teken zijn dat niets absoluut is en dat de aard van een soort zijn gedrag niet volledig bepaalt. Zelfs vanuit een antropomorf oogpunt is deze studie een verder bewijs dat oorlog niet nodig is als er genoeg middelen zijn voor iedereen.