Planeet Aarde heeft in de loop van haar geschiedenis verschillende massale uitstervingen doorgemaakt. Zoals de naam al zegt, worden deze verschijnselen gekenmerkt door het verdwijnen van vele soorten in de wereld. Daarom verandert het de ecosysteembalans en wijzigt het de omgeving. Recente studies geven aan dat in 2100 een soortgelijk scenario zal worden ervaren, aangezien ongeveer 20% van de soorten zou kunnen verdwijnen.
Hoewel het waar is dat massale uitstervingen natuurlijke biologische gebeurtenissen zijn, is aangetoond dat menselijke activiteiten het proces kunnen versnellen. Dit is de reden waarom vervuiling, de uitstoot van gassen in de atmosfeer, de vernietiging van ecosystemen en de verandering in landgebruik als een van de belangrijkste oorzaken worden beschouwd.Blijf deze ruimte lezen en ontdek meer over het onderwerp.
Wat is een massale uitsterving?
Massa-extinctie wordt beschouwd als het plotselinge verlies van een groot aantal levende wezens, ongeveer 30% van de diversiteit in de wereld. Deze plotselinge verandering in de stabiliteit van het ecosysteem beïnvloedt het klimaat en het milieu, zodat de omgevingsomstandigheden extremer en agressiever worden voor de rest van de soort.
Massa-extinctie treft niet alleen planten en dieren, maar ook verschillende micro-organismen die zowel op de continentale massa's als op de oceaanbodem leven. Kortom, het is een verwoestende wereldwijde gebeurtenis die verschillende ingrijpende veranderingen in de natuur met zich meebrengt.
Gewoonlijk vinden massale uitstervingen plaats in een relatief korte tijdsperiode (duizenden tot miljoenen jaren) als de geologische tijdschaal als referentie wordt genomen. Dit is de reden waarom de meeste levende wezens zich niet kunnen aanpassen en snel vergaan.
Wat veroorzaakt massale uitstervingen?
Massa-extincties worden veroorzaakt door veel verschillende factoren. In feite zijn deze niet altijd hetzelfde, aangezien elk scenario zijn eigen omstandigheden presenteert die het verdwijnen van de soort in de hand werken. Onder de bekende veroorzakers van deze rampen zijn de volgende:
- Klimaatverandering.
- Veranderingen in het niveau of de toestand van de zeeën.
- Overbevolking van sommige soorten.
- Inslag van asteroïde of komeet.
- Vulkaanuitbarstingen.
- Veranderingen in het magnetisch veld van de aarde.
- Overtollige straling uit de ruimte (vanwege supernovae).
- Impact van menselijke activiteiten (gasemissies, vervuiling, enz.).
Hoeveel massale uitstervingen hebben er plaatsgevonden op de planeet?
Hoewel er nog steeds veel discussie over is, zijn de meeste specialisten het erover eens dat de aarde in het verleden 5 grote massale uitstervingen heeft meegemaakt. Elk van hen wordt hieronder getoond:
- Late Ordovicium-uitsterving (440-450 miljoen jaar geleden): verdwijning van ongeveer 100 families van ongewervelde zeedieren.
- Uitsterven van het Boven-Devoon (372 miljoen jaar geleden): veel mariene soorten die behoorden tot onder andere zeeschorpioenen, ostracoden, asteroïden, crinoïden, verdwenen.
- Perm-Trias uitsterven (250 miljoen jaar geleden): geschat verlies van 90% van de mariene soorten en bijna 70% van de terrestrische soorten.
- Late Trias-uitsterving (bijna 200 miljoen jaar geleden): ongeveer 20% van de taxonomische families die in de zee leefden, verdwijnen. Evenzo gaan verschillende grote soorten amfibieën verloren.
- Krijt-Tertiair uitsterven (65 of 66 miljoen jaar geleden): vooral bekend vanwege het uitsterven van emblematische soorten reptielen (dinosaurussen).
Het begin van de zesde massale uitsterving
Veel specialisten suggereren dat de recente verdwijning van soorten over de hele wereld het begin betekent van een zesde massale uitsterving. Klimaatverandering samen met vervuiling, landbouw, veeteelt en invasie van exoten lijken hiervoor de belangrijkste boosdoeners. Het is echter mogelijk dat er andere veroorzakers zijn die nog onbekend zijn.
Sommige wetenschappers hebben zelfs verschillende simulaties van de aarde uitgevoerd om te voorspellen wat er in de toekomst met flora en fauna zal gebeuren. Hoewel de resultaten enigszins uiteenlopen, is iedereen het erover eens dat een groot deel van de soort tegen het einde van deze eeuw zou kunnen verdwijnen.
Meer dan 10% van de soorten zou tegen 2050 kunnen verdwijnen
Volgens een recente studie gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances, als de huidige milieuomstandigheden aanhouden, wordt verwacht dat tegen 2050 tussen de 6 en 10% van de biologische diversiteit verloren zal gaan. Met dezelfde trend zal tegen 2100 naar schatting tussen de 13 en 27% van de huidige soorten verloren zijn gegaan.
Op een andere manier bekeken, zou één op de tien soorten kunnen verdwijnen in 2050, terwijl twee op de tien soorten zouden verdwijnen in 2100. Dit is natuurlijk slechts een simulatie die rekening houdt met een deel van de factoren die massale uitsterving in de hand werken, dus de toekomst kan erger zijn.
Kan massale uitsterving worden voorkomen?
Als je eenmaal het wrede lot kent dat verschillende dieren en planten die in de wereld bestaan te wachten staat, is het normaal om na te denken over het willen vermijden ervan. Dit is echter niet helemaal mogelijk, aangezien het uitsterven van de soort al is begonnen en met sprongen vooruit gaat.De enige manier om ze te redden is door drastische en onmiddellijke wereldwijde verandering, wat onmogelijk te realiseren is.
Hoewel massale uitsterving niet kan worden vermeden, is het nog steeds aannemelijk om de ernst van de impact ervan te verminderen. Hiervoor is het cruciaal om te focussen op herstel- en milieubeschermingsactiviteiten, naast het stimuleren van de regulering van de exploitatie van de natuurlijke omgeving.
Hoewel het bovenstaande eenvoudig klinkt, is de opgave complex en vereist de medewerking van burgers, overheid en wetenschappers. Niet alles is verloren, er is nog steeds hoop om verschillende dieren en planten te redden van uitsterven. Om dit te bereiken, zullen echter veel gewoonten, gedachten en gemakken van mensen moeten worden veranderd.
