Sinds 1994 door Unesco uitgeroepen tot werelderfgoed, is het Doñana National Park de habitat, doorgangsplaats, broedplaats en overwintering voor duizenden water- en landvogels. Met een totale oppervlakte van 122.487 hectare wordt dit reservaat beschouwd als een van de plaatsen met de grootste biodiversiteit ter wereld. Het hele jaar door kun je meer dan 300 vogelsoorten uit heel Europa en Afrika observeren.
Het Doñana-reservaat, dat voornamelijk uit wetlands en moerassen bestaat, wordt sterk bedreigd door de onttrekking van zijn grondwater voor landbouw- en stadsontwikkelingsdoeleinden. Bovendien zorgen de hoge temperaturen van de afgelopen jaren als gevolg van klimaatverandering voor een aanzienlijke verlaging van de waterstanden in het gebied.Lees deze ruimte verder en ontdek welke gevolgen deze zorgwekkende situatie heeft voor de voortplanting van vogels die er in het verleden in de duizenden waren.
De vogels in Doñana
Zoals beschreven in eerdere regels, herbergt het Doñana-reservaat een groot aantal wilde fauna en flora in zijn ecosystemen. In zijn uitgestrekte land kunt u tot 20 vissoorten, 10 amfibieën, 13 reptielen en 37 zoogdieren zien. Het zijn echter de vogels die de boventoon voeren in dit gebied, met meer dan 350 exemplaren in het reservaat.
Bovendien zijn watervogels zoals flamingo's, purperreigers en bruine kiekendieven het meest aanwezig in het natuurpark. Volgens gegevens van de Spaanse Ornithologische Vereniging (SEO/Birdlife) bereikten deze soorten in voorgaande jaren zelfs een recordhoogte van 642.964 exemplaren.
Door problemen als vervuiling, verandering van leefgebied, watergebruik in de landbouw en klimaatverandering is de populatie van veel watervogels in het reservaat echter dramatisch afgenomen.
Het reproductieprobleem
Rekening houdend met het feit dat ongeveer 50 soorten watervogels zich voortplanten in Doñana, zijn waterbronnen essentieel voor het levensonderhoud van zowel de jongen als hun ouders. Om deze reden, aangezien wetlands en moerassen zich op hun laagste historische niveau bevinden, wordt de voortplanting van bepaalde soorten onvermijdelijk beïnvloed.
Volgens de organisatie SEO/Birdlife, die samen met waarnemers van Doñana Park de voortplantingsdynamiek van 22 vogelsoorten van 2004 tot 2022 analyseerde, zijn de gegevens zorgwekkend. Zo hebben dieren als de Visdief en de Bruine Tafeleend zich al 5 jaar niet meer voortgeplant. Terwijl andere vogels zoals de marmertaling, de bruine kiekendief of de Moorse meerkoet een ongekende achteruitgang beleven. Bovendien worden ze bijna als bedreigd beschouwd.
Ook dit jaar, met een record voor maximale temperatuur en minimale neerslag in het reservaat, lijkt de situatie niet te verbeteren.
Zorgwekkende feiten
Volgens dezelfde onderzoekers hebben slechts twee soorten in deze periode positieve reproductiewaarden gepresenteerd. Een daarvan is de flamenco, met een bevolkingstoename per jaar van 14%, maar dat is vergeleken met gegevens uit 2004 een minimale groei. Welnu, in het verleden waren er ongeveer 13.000 pajera's, terwijl er vandaag nog geen 10% van is.
Hetzelfde gebeurt met de witkopeend, die ondanks een positieve trend zich voor het eerst sinds 2004 niet meer heeft voortgeplant en er zijn steeds minder paren. Aan de andere kant werden de marmertaling, die ooit honderden paren had, in 2022 amper 13 waargenomen. Of de bruine kiekendief, die in 2021 drie paar had en het afgelopen jaar nul.
Perspectieven voor het Doñana-reservaat
Volgens wat is verklaard door organisaties en autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor het behoud van dieren, is de situatie kritiek en onhoudbaar. Als habitatverandering voor commerciële doeleinden doorgaat, zullen watervogels en landvogels de komende jaren blijven afnemen.
Bovendien worden de effecten van klimaatverandering steeds sneller, dus overheidsinstanties moeten deelnemen aan de zaak en streven naar het behoud van wetlands en moerassen in Doñana.
Tot slot moeten mensen zich ook bewust worden van de effecten die worden veroorzaakt door vervuiling en ongepast gebruik van een hulpbron die zo heilig is als water. Eigenlijk ligt het in onze handen om het uitsterven van veel diersoorten te versnellen of te vertragen.
