Knaagdieren, in dit geval ratten, zijn de eerste schakel om de effecten van nieuwe medicijnen of medische technieken te bestuderen. Het gebruik als proefdier dateert uit de 16e eeuw. Sindsdien worden ratten gebruikt voor neurologische onderzoeken, om de toxiciteit van producten of de dodelijkheid van een chemische stof te bepalen.
Om de resultaten zinvol te maken en wetenschappelijke waarde te hebben, is het behoud van dierenwelzijn essentieel. De verzorging van laboratoriumratten houdt niet alleen in dat ze gevoed en schoon zijn, maar dat ze het hele gedragsrepertoire kunnen uitvoeren dat hun ethologie inhoudt.
Dieronderzoek is een uiterst controversieel onderwerp vanwege de ethische en morele implicaties van het gebruik van dieren voor menselijk welzijn. Omdat in bijna alle gevallen het leven van deze wezens wordt beëindigd, hetzij door het experiment zelf, hetzij door de uiteindelijke euthanasie. Om deze reden is het experimenteren met diermodellen streng gereguleerd, zowel voor als tijdens het experiment.
Hoewel er nog steeds onderzoek wordt gedaan naar het gedrag van de rat in gevangenschap, hoe het welzijn van deze proefdieren kan worden verbeterd of hoe technieken kunnen worden verfijnd om minder pijn of ongemak te veroorzaken, wordt de wetgeving niet bijgewerkt.
Bij gebrek aan wereldwijde regelgeving evolueert elk land in zijn eigen tempo en in enkele gevallen is er sinds 2013 iets veranderd.
De rat als diermodel
De laboratoriumrat, die voor experimentele doeleinden wordt gebruikt, is duizenden generaties lang onder gecontroleerde omstandigheden grootgebracht. Om deze reden zijn er tegenwoordig stammen die worden gebruikt voor het onderzoek naar specifieke ziekten en andere worden gebruikt om de effecten van bepaalde chemicaliën te analyseren, of het nu gaat om additieven of conserveermiddelen voor voedsel, herbiciden, vergif.webpten en vele andere producten. Deze moeten volgens de huidige wetgeving op dieren worden getest om de veiligheid van het gebruik ervan te garanderen.
Het snelle generatietempo, het kweekgemak van de rat en de gelijkenis met de menselijke fysiologie, maken van dit dier een goed studiemodel. We mogen echter niet vergeten dat het voelende wezens zijn en dat ze omstandigheden en een omgeving nodig hebben die hen gezond houden, zowel fysiek als psychisch.
Zorg voor laboratoriumratten
Bij de verzorging van laboratoriumratten moet rekening worden gehouden met het type huisvesting, hun leeftijd en hun gewicht. Want afhankelijk van dit alles worden de dieren volgens de huidige wetgeving op de een of andere manier gehuisvest.
Ratten met een lichaamsgewicht tussen 200 en 600 gram moeten in een leefruimte worden gehouden met een oppervlakte groter dan 800 vierkante centimeter. Maar als de ratten meer dan 600 gram wegen, moet de kooi waarin ze leven groter zijn dan 1500 vierkante centimeter.
Andere factoren om rekening mee te houden zijn geluid en trillingen, kamertemperatuur en ventilatie. Ratten zijn dieren met een scherp gehoor. Ze kunnen ultrageluid horen, iets wat mensen niet kunnen. Daarom is het essentieel om elk elektronisch apparaat dat ze produceert, te verwijderen.
Een deel van de geluiden die ratten produceren, heeft een frequentie boven de 20 KHz -echografie-, daarom kunnen ze erg gestrest raken als het geluid niet van hun metgezellen komt.
Wat de temperatuur betreft, het optimale bereik ligt tussen 19 en 23 ºC. Als het ongeveer 2 graden hoger of lager varieert, kunnen vitale functies zoals reproductie stoppen. Ook als de temperatuur te laag of te hoog wordt, kan foetale schade worden gezien.
Ten tweede, de kamer waar de ratten worden gehuisvest, moet regelmatig van lucht veranderen. Als recirculatieluchtventilatie wordt gebruikt, kunnen onzuiverheden en bacteriën de gezondheid en het welzijn van ratten schaden.
Eindelijk, De licht-donkercyclus moet ook worden gecontroleerd, die meestal 12-12 is, dat wil zeggen 12 uur met licht en 12 uur met duisternis. Als het onderzoek dat wordt uitgevoerd binnen het bereik van duisternis valt, moeten technici onder rood licht werken - onzichtbaar voor ratten - en ze niet storen. Helaas wordt hier meestal geen rekening mee gehouden en is het ook niet verplicht.
Voeding bij laboratoriumratten
De voedingsbehoeften van sommige proefdieren zijn uitgebreid gedocumenteerd. Daarentegen is er een gebrek aan kennis over de voeding van bepaalde niet-menselijke primaten en andere proefdieren. Dit is niet het geval bij ratten, waarvan ja wij kennen uw behoefte aan eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, minerale zouten en vezels.
Momenteel is er de commercialisering van volledig uitgebalanceerd voer voor laboratoriumratten en muizen. Dit voer is ontworpen om de rat alle voedingsstoffen te bieden die hij nodig heeft, bovendien kan het door zijn hardheid de tanden verslijten. Iets fundamenteels bij knaagdieren.
Tegendeel, omdat hun voeding zo gefaciliteerd is, vergeten we dat ratten moeten foerageren -op zoek naar voedsel-, een volkomen natuurlijk en gezond gedrag bij hen wat bovendien verveling voorkomt.
De mogelijkheid om te foerageren moet deel uitmaken van de verplichte milieuverrijking die voor ratten beschikbaar is.
De rol van omgevingsverrijking bij laboratoriumratten
Milieuverrijking omvat een reeks objecten, materialen en ook voedsel, die de natuurlijke omgeving van de rat simuleren. Op deze manier voorkomen we verveling bij dieren, die al hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen.
De gevolgen van een slecht verrijkte omgeving kunnen groot zijn. Van het verschijnen van stereotypen of repetitief gedrag zonder doel, tot schadelijk gedrag, waarbij dieren zichzelf verminken.
Voor ratten is de belangrijkste vorm van milieuverrijking sociaal. Deze dieren hebben het constante gezelschap nodig van hun soortgenoten die, onder laboratoriumomstandigheden, individuen van hetzelfde geslacht zijn. Af en toe kan een onderzoek betrekking hebben op de individualisering van dieren. Dit wordt alleen overwogen bij onderzoeken van korte duur en als het wordt uitgevoerd in een onderzoek dat langer duurt, moet dit strikt worden gerechtvaardigd.
Eindelijk, ratten moeten altijd materiaal hebben om het rustnest te maken en een voorwerp om aan te knabbelen. Idealiter zou ander speelgoed moeten worden toegediend, maar dit is niet vereist.
Zonder twijfel is dit op geen enkele manier de beste manier om dieren te houden, laat staan ze voor dergelijke doeleinden te gebruiken. Onderzoekers zouden hetzelfde doel moeten nastreven, namelijk om een einde te maken aan het gebruik van dieren in onderzoek.
