De orka (Orcinus orca), ook wel orka genoemd, is een van de bekendste walvisachtigen ter wereld. Het heeft een onverdiende reputatie als een gevaarlijk dier en fascinerend gedrag dat blijkt uit zijn jachtstrategieën.
Orka-kenmerken
De orka is een odontocete walvisachtige, wat betekent dat het een getand zeezoogdier is, net als dolfijnen. Ze behoren zelfs tot dezelfde familie en zijn de grootste dolfijn ter wereld.
Orka's hebben ondanks hun hoge gewicht een zeer hydrodynamisch lichaam. Bij mannetjes kan het 5,5 ton bereiken, terwijl vrouwtjes ongeveer 4 ton zijn.De mannetjes zijn niet alleen zwaarder, maar hebben ook een grotere rugvin, die wel 2 meter lang is.
De grootste geregistreerde orka was 9,8 meter lang en woog 10 ton, bijna hetzelfde gewicht als twee Afrikaanse olifanten. De gemiddelde grootte van deze prachtige dieren ligt tussen de 6 en 7 meter.
Deze dieren zijn onmiskenbaar vanwege de zwart-witte kleur die ze op hun lichaam hebben. De plekken van orka's zijn uniek voor elk individu en geen twee zijn hetzelfde. Deze vlekken kunnen in tal van onderzoeken worden gebruikt om dieren te onderscheiden.
Orka's zijn zeer langlevende dieren, ondanks het feit dat de sterfte tijdens de eerste 6 levensmaanden zeer hoog is. Om deze reden is hun gemiddelde levensverwachting niet langer dan 30 jaar. Eenmaal voorbij het jeugdstadium kunnen ze echter 90 jaar oud worden, waarbij de meeste volwassen orka's de leeftijd van 60 jaar bereiken.
Habitat
Deze soort heeft een enorme verspreiding en komt voor in de meeste wereldzeeën. In feite is het de walvisachtige met de hoogste verspreiding. De kusten van het noordpoolgebied, Rusland, Japan, Zuid-Afrika, Australië of Spanje zijn slechts enkele voorbeelden van het extreme ecologische succes.
Er zijn veel verschillende orkapopulaties die zich hebben aangepast aan verschillende habitats. Velen van hen zullen ook migratie uitvoeren. Dit zal samenvallen met veranderingen in het weer en vooral met de bewegingen van zijn prooi.
Deze enorme verspreiding maakt het erg moeilijk om het aantal orka's dat er is in te schatten. Er is berekend dat de wereldpopulatie minimaal 50.000 exemplaren bedraagt. Maar zonder volkstelling in veel van de oceanen van de wereld, zouden de aantallen veel hoger kunnen zijn. Ondanks hoe talrijk deze soort is, wordt hij steeds meer bedreigd door de vervuiling van onze oceanen.
De kusten van het Noordpoolgebied, Rusland, Japan, Zuid-Afrika, Australië of Spanje zijn slechts enkele voorbeelden van het extreme ecologische succes.
Gedrag
Orka's vormen complexe sociale structuren, waarbij afstamming wordt bepaald door de moederlijn. Dat wil zeggen, de familie-eenheid bestaat uit verschillende generaties vrouwtjes.
Het zijn dieren met sterke sociale banden, vergelijkbaar met die van mensapen of olifanten. Ze kunnen groepen vormen van maximaal 100 individuen, hoewel de meeste kuddes uit ongeveer 10 individuen bestaan.
Deze dieren hebben verschillende dialecten, afhankelijk van het gebied waarin we ons bevinden. In elk dialect hebben we dus verschillende liedrepertoires, en deze verschillen komen ook voor tussen de verschillende orka-clans.
Twee orka's uit twee verschillende delen van de wereld begrijpen elkaar misschien niet, hoewel er ook is waargenomen dat ze dialecten van anderen kunnen leren, aangezien deze talen cultureel worden overgedragen.
Het zijn dieren met sterke sociale banden, vergelijkbaar met die van mensapen of olifanten.
Zwemmen
De orka is een snelle zwemmer en bereikt topsnelheden van 55,5 kilometer per uur. Dit is zelfs de reden waarom het in het Guinness World Records staat als het snelste zeezoogdier ter wereld.
Het enige probleem is dat hij niet zo diep kan duiken, omdat hij terug naar de oppervlakte moet komen om adem te halen. Elke duik kan minder dan 4 minuten duren, hoewel ze meestal ongeveer 1 minuut onder water blijft.
Jachtstrategieën
Cultuur is de kennis die een soort van generatie op generatie kan doorgeven. Net als het dialect verschillen de jachtstrategieën op orka's tussen verschillende groepen op de planeet.
Al deze strategieën worden gekenmerkt door de samenwerking tussen de leden van de orka-clan, waarbij ze enkele van de grootste dieren ter wereld kunnen doden, zoals de blauwe vinvis.
In de Scandinavische fjorden consumeren orka's bijvoorbeeld haring door de school vissen te omringen en eromheen te draaien, waardoor een bol ontstaat waarin de haring verdoofd raakt.
Orka's schieten bubbels naar hun prooi, gebruiken hun witte lichaam om ze duizelig te maken of maken harde geluiden.Ten slotte slaan ze de groep vissen met hun staart om de vissen die niet herstellen op te eten. Een van de beste is degene die ze gebruiken tegen dieren op ijsblokken. Ze zwemmen synchroon onder het ijs en slaan het dier in het water.
In de Middellandse Zee zijn orka's gezien die voedsel stelen van vissersboten. Ze profiteren van de boot die het net met vis opha alt om hun buit te krijgen. Er zijn zelfs verslagen van orka's die samenwerken met mensen om te jagen, zoals Old Tom.
In Argentinië haasten orka's zich naar de oevers van de Patagonische kust om zeeleeuwen en pinguïns te vangen, die niet verwachten dat er in het zand wordt gejaagd. Ondertussen putten ze in Gibr altar de blauwvintonijn uit door duurraces.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de intelligentie van orka's, waarvan er onder de golven nog veel fascinerend gedrag ontdekt moet worden.