Zootherapie (of dierondersteunde therapie) bestaat uit het gebruik van bepaalde diersoorten bij therapeutische, rehabiliterende, integrerende en psychopedagogische activiteiten voor mensen.
We moeten benadrukken dat dierentuintherapie elke fysieke of emotionele mishandeling van dieren verwerpt. De soorten die in hun praktijken worden gebruikt, moeten worden gecreëerd en onderhouden met de zorg die ze nodig hebben en het respect dat ze verdienen; de therapeutische ervaring moet worden genoten door zowel de patiënt als het dier.
Werkt zoötherapie?
Jarenlang werden deze therapeutische praktijken als alternatieven beschouwd en door de geneeskunde in twijfel getrokken. Gelukkig hebben de vorderingen in medisch onderzoek het mogelijk gemaakt om de voordelen van zoötherapie voor onze gezondheid wetenschappelijk te erkennen.
Momenteel worden dierondersteunde therapieën algemeen aanbevolen door de geneeskunde. De indicaties zijn divers, evenals de soorten oefeningen en vormen van contact en interactie met elk dier.
Hierna zullen we meer te weten komen over de toepassingen en voordelen van elke modaliteit van moderne zoötherapie.
Welke dieren worden gebruikt in zoötherapie?
De vooruitgang van studies en technieken op het gebied van zoötherapie heeft het mogelijk gemaakt om hun praktijken aan te passen aan verschillende diersoorten. De keuze voor een bepaald dier wordt meestal geleid door de verwachte doelstellingen van de therapie en de voorkeuren –of mogelijkheden– van elke patiënt, kinderen, baby's, etc.
Honden
Logischerwijs konden de beste vrienden van de mens niet ontbreken in zoötherapie. Ze worden gebruikt in talloze therapeutische, integratieve en psychopedagogische praktijken, met verschillende doeleinden.
Voor mensen met gedeeltelijk of volledig verlies van gezichtsvermogen of gehoor bieden blindengeleidehonden bewegingsvrijheid en helpen ze bij hun sociale integratie. Deze dieren maken deel uit van hun routine en stellen hen in staat een actiever en gezonder leven te leiden.
Momenteel laten honden ook enorm veel succes zien in psycho-educatieve – of psychopedagogische – methoden die zoötherapie gebruiken. Het doel is om het leren en de socialisatie te stimuleren van kinderen en adolescenten met de diagnose ontwikkelingsstoornissen (waaronder autisme), het syndroom van Down of mentale retardatie.
Honden spelen ook een belangrijke rol naast ernstig zieke of terminaal zieke patiënten in ziekenhuizen over de hele wereld. Ze zijn ook te vinden in verpleeghuizen en rusthuizen voor bejaarden; alleen al hun aanwezigheid kan hun humeur verbeteren en hen een gevoel van rust geven.
Dolfijnen
Dolphin Assisted Therapy (of DAT) wekt hoop en controverse dankzij de resultaten. Veel studies tonen aan dat de interactie met deze prachtige walvisachtigen significante positieve effecten op de gezondheid heeft en evenzo moet worden opgemerkt dat de meerderheid van de patiënten en hun families de werkzaamheid van zoötherapie met dolfijnen bevestigen.
Zeker, de controverse over dolfijntherapie gaat over de manier waarop dieren worden grootgebracht. Is het ethisch correct om een wild dier zijn vrijheid en zijn natuurlijke habitat te ontnemen ten behoeve van onze gezondheid?
Organisaties zoals het Israëlische Dolfijnenrif kiezen ervoor om hun 'dolfijntherapeuten' te creëren in open omgevingen in de Rode Zee. Zo kunnen ze ze trainen zonder ze hun natuurlijke instincten en routines te ontnemen, en een betere levenskwaliteit garanderen voor deze zeer speciale wezens.
Paarden
De voordelen van paardentherapie (of zoötherapie met paarden) waren al bekend bij klassieke beschavingen. In het oude Griekenland werden paarden bijvoorbeeld veel gebruikt om meerdere fysieke en psychologische aandoeningen te voorkomen en te genezen.
Momenteel wordt het paard gebruikt als therapeutisch hulpmiddel om kinderen, adolescenten en volwassenen te revalideren op psychologisch, neuromusculair, cognitief en sociaal vlak.
Katten
Recente onderzoeken hebben aangetoond dat contact met kattenbont het geheugen en de cognitieve vaardigheden bij oudere volwassenen kan stimuleren. Om deze reden worden katachtigen veel gebruikt in diergeneeskundige voorstellen voor ouderen. Perzische katten hebben vaak de voorkeur vanwege hun vriendelijke aard en opmerkelijke vacht.
Kleine hagedissen of leguanen
De therapeutische toepassing van hagedissen is zeker een van de meest innovatieve en exotische voorstellen in de dierentuintherapie. Deze kleine reptielen zijn in staat om de cognitieve, emotionele en sociale vaardigheden van onze kinderen te stimuleren.
En dit alles met een groot voordeel: aangezien ze geen haren hebben, zijn ze wellicht meer geschikt voor kinderen met allergieën of ademhalingsproblemen.
Konijnen, hamsters en cavia's
Tot slot konden we niet stoppen met het noemen van deze kleine en nieuwsgierige knaagdieren, die worden gebruikt in de sentimentele en sociale stimulatie van autistische kinderen.
Het is noodzakelijk erop te wijzen dat dierentuintherapie in al zijn modaliteiten alleen mag worden beoefend onder begeleiding van gespecialiseerde professionals. Elke patiënt moet persoonlijke aandacht en behandeling krijgen om het juiste dier te kiezen, de oefeningen te plannen en de periodiciteit van de secties.
