Bladluizen zijn insecten die behoren tot de superfamilie Aphidoidea en worden ook wel bladluizen genoemd. Het is een uitgebreide familie die soorten herbergt met zeer uiteenlopende morfologieën en kleine afmetingen. Ondanks hun populaire naam zijn bladluizen niet verwant aan vlooien.
Momenteel worden meer dan 4.700 soorten bladluizen herkend, dus vandaag is het de grootste en meest diverse familie van hemiptera-insecten. Vervolgens zullen we u meer vertellen over bladluizen, hun belangrijkste fysieke kenmerken en hun gewoonten.
Morfologische kenmerken van bladluizen
Een heel bijzonder kenmerk van deze familie is dat de individuen in esthetisch opzicht heel verschillend kunnen zijn.Dat wil zeggen, de verschillende soorten bladluizen vertonen zeer uiteenlopende morfologische kenmerken. Zo zijn er gevleugelde en ongevleugelde (vleugelloze) soorten, met verschillende kleuren en kleurpatronen.
Over het algemeen worden bladluizen gekenmerkt door hun kleine formaat, aangezien ze in de volwassen fase slechts enkele millimeters lang worden. Zijn lichaam is zacht en heeft meestal een eivormige vorm, zonder zichtbaar onderscheid tussen kop, achterlijf en borststuk.
Afhankelijk van de soort worden vier tot zes gesegmenteerde antennes en drie ocelli geïdentificeerd. Bij de gevleugelde individuen zien we twee paar vliezige en transparante vleugels. De voorvleugels zijn veel groter dan de achtervleugels, vertonen een verdikte rand en meestal een vlek of stigma.
Twee rechtopstaande aanhangsels – cornicles of siphons genoemd – zijn ook te zien aan het einde van het achterlijf van bladluizen. Deze kleine structuren vervullen een defensieve functie, omdat ze afstotende stoffen afgeven om hun roofdieren weg te jagen.
Voortplanting van bladluizen
Bladluizen zijn levendbarende insecten die heterogonie vertonen, dat wil zeggen verschillende vormen van voortplanting. Gewoonlijk wordt afwisseling waargenomen tussen verschillende generaties parthenogenetische vrouwtjes met een enkele amfigonale generatie.
In de parthenogenetische generaties ontwikkelt zich de zogenaamde 'maagdelijke voortplanting', uit onbevruchte vrouwelijke geslachtscellen. Met andere woorden, de jongen ontwikkelen zich zonder bevruchting, aangezien ze worden geboren als 'klonen' van hun ouders.
Deze voortplantingsmethode is waargenomen bij sommige soorten insecten, amfibieën, reptielen en zelfs vogels. In het geval van bladluizen kan een enkel vrouwtje 100 nakomelingen produceren voor elke voortplantingsfase.
Reeds in de amfigonische generaties vindt voortplanting plaats door de bevruchting van de gameten geproduceerd door mannetjes en vrouwtjes. Het mannetje brengt zijn geslachtscellen over op het vrouwtje, waarin de eitjes worden bevrucht.
Er wordt geschat dat dit kenmerk eigenlijk een aanpassingsvermogen is dat is ontwikkeld door bladluizen en sommige dieren. Door hun voortplantingsvorm af te wisselen, slagen ze erin het voortbestaan van hun soort te garanderen, zelfs wanneer er ongunstige omgevingsomstandigheden optreden.
Voeding en gewoontes van bladluizen
Ondanks hun populaire naam zijn bladluizen niet verwant aan vlooien. In feite lijken ze niet op hen, noch in morfologische aspecten, noch in hun gewoonten en levensstijl.
Vlooien zijn ectoparasieten die zich meestal voeden met het bloed van hun gastheren. Bladluizen gebruiken hun zuigende monddelen om zich te voeden met plantensap.
Om deze reden worden bladluizen vaak heel gemakkelijk aangetroffen in gewassen en plantages. Op deze plaatsen worden ze uiteindelijk als ongedierte beschouwd vanwege hun grote voortplantingsvermogen en hun roofzuchtige gewoonten.
Bladluisschade aan gewassen
Tijdens de lente en de zomer zijn bladluizen meestal een van de grootste zorgen voor landbouwproducenten. Van de schade die deze insecten kunnen veroorzaken in de plantages, kunnen we het volgende benadrukken:
- Ze zuigen de voedingsstoffen uit de plant, waardoor de juiste ontwikkeling wordt beïnvloed, wat kan leiden tot misvormingen en verwelking.
- Ze verwijderen melasse als bijproduct van hun spijsvertering, waardoor de bladeren en vruchten plakkerig blijven. Bijgevolg stapelt vuil zich vaak op de planten op, naast het verminderen van hun commerciële waarde.
- Ze kunnen giftige stoffen uit hun speeksel verwijderen, wat leidt tot vervormingen in de bladeren.
- Sommige bladluizen zijn vectoren voor het zogenaamde Cucumber Mosaic Virus (CMV).
Hoe bladluizen op natuurlijke wijze bestrijden?
- Infusies: infusies van heermoes, alsem, kamille, knoflook en ui zijn efficiënt in het afweren van bladluizen. Alleen de planten mogen worden besproeid, bij voorkeur op zonnige, droge dagen.
- Neutrale zeep: een mengsel van neutrale zeep met water kan worden bereid om bladluizen te bestrijden. Het is voldoende om lichtjes op de planten te sproeien met een oplossing van een theelepel neutrale zeep verdund in een liter water.
- Plantenwerende middelen tegen bladluizen: sommige planten werken als natuurlijke insectenwerende middelen tegen bladluizen, zoals lavendel, citroenmelisse, rozemarijn en munt. Op deze manier kunnen ze rond de andere planten worden geplant om de voortplanting van bladluizen in de tuin of het gewas te voorkomen.
