De leeuwerik is een van de 26 soorten Iberische steppevogels. Deze groep wordt gekenmerkt door nestelen op de grond, door zijn typisch terrestrische voortbeweging en door cryptische kleuring, zeer vergelijkbaar met zijn omgeving.
Een emblematisch geval is dat van de ricotí-leeuwerik (Chersophilus duponti), aangezien de hele Europese bevolking in Spanje woont. Beroemde auteurs zoals Chaucer en Shakespeare hebben deze kleine vogel in de literatuur benadrukt - grotendeels vanwege zijn ochtendlied - dat de dageraad symboliseert in hun werken. In dit artikel leren we iets over het leven en de gevaren waarmee deze kleine zanger wordt geconfronteerd.
Leeuwerikkenmerken
De ricotí leeuwerik is een lid van de familie van vogels genaamd leeuweriken, die op hun beurt behoren tot de zangvogels of zangvogels. Ze zijn klein, ongeveer 11 centimeter, waardoor ze, samen met hun bruinachtige verenkleed, onopgemerkt blijven.
In feite is zijn camouflage zo succesvol dat hij onder vogelaars bekend staat als de 'geest van de woestenij'. De veldleeuwerik geeft de voorkeur aan open ruimtes, grote vlaktes, in aride en semi-aride omgevingen.
In Spanje vinden we het vooral in de Layna páramo of in de Ebro-vallei, maar ook in Rincón de Ademuz en overal waar rozemarijnbosjes zijn, Rosmarinus officinalis.
Zingen
De leeuwerik is een ochtendzangeres, ze concentreert haar zang in het eerste uur voor zonsopgang. Zijn triller is zeer melodieus en voert hij met veel heftigheid uit. De gevarieerde vocalisatie omvat alarm- en stressoproepen, maar de meest gebruikte voor de detectie ervan zijn liedjes en territoriale claims.
De mannetjes zingen on the fly, en hiermee verdedigen ze hun broedgebieden en trekken ze hun partners aan. Hoewel zingen bij vrouwtjes is gemeld voor andere leeuweriksoorten, is er in het geval van de ricotí-leeuwerik geen bewijs dat vrouwtjes zingen.
Leeuwerik voeren
Deze kleine vogel is een alleseter en voedt zich als hij op de grond ligt. Zijn favoriete voedsel zijn insecten, waarvan hij een grote verscheidenheid eet. Hij eet ook zaden, grassen, bladeren, scheuten, vruchten en bloemen.
Nest- en voortplantingsbiologie
Zoals we al eerder zeiden, bouwt de ricotí leeuwerik zijn nesten op de grond. Ze plaatsen de nesten zo dat ze worden beschermd door struikgewas, plukjes gras, kluiten aarde of stenen. Het nest heeft de vorm van een kopje.
Wat betreft het aantal eieren per legsel, is bekend dat het varieert van drie tot vijf eenheden, en dat het vrouwtje ze alleen uitbroedt. Hoewel informatie over incubatie beperkt is, wordt geschat dat deze 12 dagen duurt. Ook verlaten de kuikens het nest na een periode van 8 dagen.
Het broedseizoen voor de soort loopt van eind maart tot begin juli. Deze vogels blijven het hele jaar in de broedgebieden.
Het is interessant om te weten dat voor deze soort de mate van predatie – het voorkomen van aanvallen door roofdieren – in het nest schommelt tussen 46% en 84%.
De leeuwerik, geclassificeerd als bedreigd
De soort heeft de afgelopen 10 jaar te maken gehad met een populatiedaling van 4% per jaar, dus het is een soort die prioriteit krijgt. Op nationaal niveau wordt de leeuwerik geclassificeerd als een bedreigde diersoort in het Rode Vogelboek in Spanje. De criteria die voor de classificatie worden gebruikt, zijn onder meer de populatiegrootte en het verspreidingsgebied.
De classificatie van de ricotí-leeuwerik is dus te danken aan het feit dat de oppervlakte van zijn bewoningsgebied minder dan 500 km is2. Bovendien is de bevolking erg gefragmenteerd, aangezien de meeste individuen in slechts ongeveer 14 plaatsen zijn verspreid.
Bovendien is het geclassificeerd als een kwetsbare soort in de Spaanse Catalogus van bedreigde soorten. Op Europees niveau is hij opgenomen in Bijlage I van de Vogelrichtlijn (Richtlijn 79/409/EEG) als een soort waarvoor instandhoudingsmaatregelen gelden.
Oorzaken die de leeuwerik schenden
Experts beschouwen de groep steppevogels als de meest bedreigde groep in Europa en het grootste risico om de komende decennia te verdwijnen. Onder hen is de ricottileeuwerik de vogel die de grootste achteruitgang lijdt in Spanje.
Het v alt niet te ontkennen dat de verandering in de weersomstandigheden een ongunstige toestand is. Andere oorzaken van gelijk gewicht zijn uiteraard voedseltekorten en verlies van leefgebied.
De veldleeuwerik is afhankelijk van open, droge, warme gebieden met lage, fragmentarische vegetatie; dergelijke niches komen steeds minder voor in het culturele landschap van Midden-Europa.Menselijke activiteit, door intensivering van de landbouw, heeft de leefgebieden van de ricottaleeuwerik in heel Europa veranderd. Als gevolg hiervan heeft de steppe te lijden gehad van achteruitgang en een afname van zijn oppervlakte.
De uitgesproken afname van de populaties van de ricotí-leeuwerik heeft alarm geslagen over de dringende noodzaak om een instandhoudingsstrategie op nationaal niveau te ontwikkelen. De strategie omvat maatregelen om de bevolking te beschermen en hun levensvatbaarheid op lange termijn te waarborgen.
De instandhoudingsstrategie van de ricotí-leeuwerik omvat het beschermen van de gebieden waar de soort leeft, het vermijden van nieuwe effecten in die gebieden en het uitvoeren van habitatbeheer. Daarnaast wordt het essentieel geacht om een monitoringprogramma uit te voeren op basis van effectieve volkstellingsmethoden.
Habitatbeheer, een onvermijdelijke verplichting
Experts hebben de plicht voorgesteld om, voor zover mogelijk, een reeks potentiële leefgebieden te beschermen die zouden kunnen fungeren als natuurlijke corridors tussen de resterende populaties en herkolonisatie-evenementen mogelijk kunnen maken.
Experts schatten dat 200 hectare het minimaal wenselijke gebied is voor leefgebieden waar populaties van de ricottileeuwerik voorkomen. Onlangs is de situatie van deze bedreigde vogel begunstigd door een programma voor onderzoek en behoud van de soort door de Spaanse overheid.