Er is meer geschreven over de dodo (Raphus cucullatus) dan over enige andere vogel ter wereld. Helaas zijn veel van de gegevens die tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven, afkomstig van legendes en illustraties die, hoewel spectaculair, hebben geleid tot fouten over wat dit dier werkelijk was en hoe het uitstierf.
Het uiterlijk van de dodo
De dodo was een niet-vliegende, columbiforme duif endemisch op het eiland Mauritius in de Indische Oceaan. Van haar zijn alleen skeletresten, tekeningen en verhalen gevonden.
Op basis van de verzamelde gegevens denken de onderzoekers dat het een grote en zware vogel was: hij kon een meter hoog worden en tussen de 13 en 25 kilogram wegen.Hun dijbenen, scheenbenen en tarsi waren lang, dus de dodo's moeten zeer gespierde benen hebben gehad. Aan de andere kant laten de vleugelbotten zien dat die ledematen sterk waren verkleind, zodat ze niet konden vliegen.
De skeletresten laten ook zien dat de dodo een grote snavel had, ongeveer 20 centimeter lang. Zijn vorm verraadt dat het een voornamelijk zaadetende vogel was - hij voedde zich met grote zaden en vruchten. Het meest waarschijnlijke favoriete voedsel waren de zaden van de tambalacoque-boom (Sideroxylon grandiflorum).
Een studie gepubliceerd in het Zoological Journal of the Linnean Society heeft aangetoond dat dodo's een sterk ontwikkelde bulbus olfactorius hadden. Als gevolg hiervan weten we nu dat dodo's een extreem ontwikkeld reukvermogen hadden, en dit heeft hen waarschijnlijk geholpen om diep in de grond begraven zaden te vinden die ze met hun sterke poten hebben opgegraven.
Hoe en waarom is de dodo uitgestorven?
De mens heeft er minder dan 100 jaar over gedaan om de dodo te doden. Sinds hun aankomst op het eiland in de 16e eeuw hebben mensen op deze en andere vogels gejaagd die van nature geen roofdieren hadden. Daarom hadden ze ook geen middelen om zichzelf te verdedigen.
Het lijkt erop dat de dodo een zeer tamme vogel was, gemakkelijk gevangen te nemen en geen angst toonde voor de nieuwe kolonisten op het eiland. Hierdoor jaagden zeelieden gemakkelijk op dodo's, wat leidde tot hun uitsterven.
De laatste geregistreerde betrouwbare waarneming was in 1662. Later kunnen andere rapporten verwijzen naar een soortgelijke vogel die kan worden verward met de dodo, de rode rail (Aphanapteryx bonasia). Desondanks geven statistische technieken voor het voorspellen van de waarschijnlijkheid van het uitsterven van een soort, gepubliceerd in het tijdschrift Science, aan dat het zeer waarschijnlijk is dat de dodo weerstand bood tot het jaar 1690.
Andere vogels in dezelfde situatie
De dodo is niet de enige loopvogel die door menselijke oorzaken is uitgestorven. In feite is de lijst van vogels die van de aarde zijn verdwenen in een tijdsbestek van minder dan een eeuw, sinds ze het pad van de mens kruisten, meer dan honderd. Vervolgens laten we u een kleine reeks voorbeelden zien van enkele van de vogels die al zijn uitgestorven om dezelfde redenen als de dodo.
- Roodrail (Aphanapteryx bonasia)
- Olifantvogel (Aepyornis maximus)
- Zuidereiland reuzenmoa (Dinornis robustus)
- Kustmoa (Euryapteryx curtus)
- Kiwi (Apteryx australis)
- King Island emoe (Dromaius novaehollandiae ater)
- Kangaroo Island Emoe (Dromaius baudinianus)
- Arabische struisvogel (Struthio camelus syriacus)
- Amsterdamse wilde eend (Anas marecula)
- Noordereilandgans (Cnemiornis gracilis)
- Reuzenalk (Pinguinus impennis)
- Aptornis van het Noordereiland (Aptornis otidiformis)
- Hawkins's reling (Diaphorapteryx hawkinsi)
- Sint-Helena-eekhoorn (Aphanocrex podarces)
Het uitsterven van soorten is niet alleen schadelijk voor het betrokken organisme. Elke soort speelt een fundamentele rol in de wereldwijde ecologie, hoe klein ook. De gevolgen van zulke talrijke uitstervingen kunnen gevolgen hebben voor alle wezens die de planeet bewonen.