De geelsnavelossenpikker (Buphagus erythrorynchus) of roodsnavel is een kleine vogel uit de zangvogelfamilie. Het is wijdverbreid in Afrika, ten zuiden van de Sahara, en kan altijd worden geassocieerd met kuddes grote zoogdieren, aangezien deze nieuwsgierige dieren zich voeden met parasieten op de huid en het haar van hun gastheren.
Net als veel andere vogels komt hun aanwezigheid ten goede aan andere individuen, die ze geduldig op hun rug tolereren. Er zijn oxpeckers te zien die zich voeden met ongewervelde dieren die zich nestelen op giraffen, buffels, gnoes, koedoes, impala's, zebra's, neushoorns en nijlpaarden.
De geelsnavelossenpikker en zijn kenmerken
De oxpecker is een kleine, olijfbruine vogel met een kenmerkende gele snavel met een rode punt. De ogen hebben een zeer opvallende rood-oranje oogring. Juvenielen missen deze kleuren, aangezien ze verschijnen naarmate de exemplaren groeien.
Oxpeckers bewegen in groepen en laten een kenmerkende roep horen, vergelijkbaar met gekraak. Ze komen voor in savanne en landbouwgrond, waar grote wilde hoefdieren en vee leven.
Er zijn verschillende ondersoorten van ossenpikkers die verschillen in grootte en de kleur van hun snavels en veren.
Hoe voedt deze vogel zich?
Wedgebills klimmen behendig op de rug van hun gastheren, waar ze op zoek gaan naar teken, mijten en andere ectoparasieten. Daarnaast kunnen ze ook het bloed van de gastheer drinken dat ze krijgen door de wonden die hun snavels veroorzaken.Wat in eerste instantie een symbiose is, kan onder bepaalde omstandigheden in parasitisme veranderen.
Opgemerkt moet worden dat er voedselvoorkeuren zijn onder de ondersoorten. De geelsnavelspikker heeft bijvoorbeeld een voorliefde voor buffels, en wanneer buffels zeldzaam zijn, zijn neushoorns, giraffen, zebra's en Afrikaanse gnoes de belangrijkste gastheren.
De relatieve dichtheden van verschillende gastheren in een gebied zijn een belangrijke factor die specifieke gastheerkeuzes bij deze vogels motiveert. De tolerantie van zoogdieren voor de foerageeractiviteit van de geelsnavelspikker is ook een essentiële parameter bij het kiezen van een tafel of, in dit geval, een rug.
In gevangenschap zijn experimenten uitgevoerd op deze voorkeuren, rekening houdend met de parasietenbelasting van de gastheren. Blijkbaar houden geelsnavelspikkers rekening met de overvloed en kwaliteit van teken op de huid van hun gastheer.
Deze vogels besteden meer tijd aan het voeden van de wondinhoud wanneer de parasietenbelasting laag is in vergelijking met de gemiddelde en hoge parasietenbelasting. Bovendien zijn ze ook selectief met het soort teken dat ze binnenkrijgen, aangezien ze de voorkeur geven aan blauwe teken boven andere.
Slapen en eten in een giraf
Het aantal vogels dat tegelijkertijd kan eten op een enkele gastheer kan behoorlijk groot zijn. Er is een giraffe-exemplaar waargenomen met wel 56 verschillende geelsnavelspikkers!
Wanneer deze vogels landen op hun "parasietenleverancier" , pikken ze snel in de huid totdat ze een wond veroorzaken die begint te bloeden. Zodra de wond open is, draaien ze hun snavel opzij en likken ze het bloed op. Ze wisselen deze activiteit af met het zoeken naar parasieten -zoals teken- of dood weefsel rond oude wonden.
Het ontstaan van wonden of hun permanentie doen twijfels rijzen over de status van deze vogel als mutualist, aangezien het de kans op gastheerinfectie vergroot door wonden open te houden.
Ossenpikkers zijn niet tevreden met alleen maar eten van hun gastheren, aangezien velen van hen ze ook gebruiken als schuilplaats tijdens de nacht.
De oksels van giraffen zijn een zeer veilige en comfortabele plek voor deze vogels. Dankzij hun sterke poten klampen oxpeckers zich eraan vast en blijven ze beschermd tegen andere roofdieren. Dit is ook een manier om zeker te zijn van een ontbijt de volgende dag.
Onderzoekers geloven dat dit gedrag ook een strategie kan zijn om concurrenten te ontmoedigen. Aan de andere kant is het essentieel op te merken dat de geelsnavelspikkers alleen naar bomen of struiken gaan wanneer het tijd is om hun eieren te leggen en hun kuikens te nestelen, omdat ze hun voedsel niet op plantaardig materiaal zullen vinden.
Andere vogels die profiteren van vee
Het is bekend dat koereigers jagen op vee of paarden, maar ook op olifanten, kamelen, zebra's, herten en andere grote zoogdieren. In de natuur gaan zelfs parasieten niet verloren.
In dit geval voedt deze vogel zich niet met zijn parasieten, maar profiteert hij van de aanwezigheid van deze dieren om de insecten van het gras weg te jagen, zodat de zilverreigers ze gemakkelijk kunnen vangen. Koereigers kunnen voor hetzelfde doel soms tractoren of grasmaaiers volgen.
