De palinghaai (Chlamydoselachus anguineus) is een chondrichthyan die de vooroordelen tart die we vaak hebben over haaien in de algemene cultuur. Normaal gesproken worden deze vissen opgevat als dodelijk, groot en gevaarlijk, terwijl de palinghaai een geheim wezen is dat in de mariene duisternis wordt gehouden, ver van het licht.
Dit dier is ingedeeld in de groep van "levende fossielen" , aangezien zijn evolutionaire afstamming dateert uit het Carboon, een periode die 359 miljoen jaar geleden plaatsvond. Als je meer wilt weten over dit levende historische overblijfsel, lees dan verder.
Een levend fossiel
Tot 2009 was Chlamydoselachus anguineus de enige levende vertegenwoordiger van de Chlamydoselachid-familie (Chlamydoselachidae). Dit jaar publiceerde een groep biologen een onderzoek in het tijdschrift Zootaxa waarin ze een andere palinghaai beschreven: Chlamydoselachus africana.
Dus, gedurende een decennium definieert de term "palinghaai" 2 verschillende soorten. Beide zijn extern moeilijk te onderscheiden, maar verschillen in het chondrocranium, in het totale aantal wervels en in het aantal plooien in de spiraalvormige klep. Bovendien bewonen ze verschillende delen van de aarde, zoals we in latere regels zullen zien.
De soort waar het hier om gaat wordt beschouwd als een levend fossiel, aangezien het typische kenmerken vertoont van voorouderlijke dieren. Bovendien moet worden opgemerkt dat er binnen hun geslacht fossielen van 8 uitgestorven soorten zijn gevonden, wat zou neerkomen op een totaal van 10 verschillende soorten palinghaaien die in het verleden de planeet bewoonden.
Karakteristieken palinghaaien
Zoals de naam al doet vermoeden, heeft dit dier een uitgesproken aalvormige vorm. Zijn lichaam, cilindrisch en langwerpig, kan tot 2 meter lang worden, met de rug-, bekken- en anale vinnen bij de staart geplaatst. De kleur is altijd donker, met schakeringen variërend van bruin tot zwart.
Zijn kop is afgeplat, alsof het een waterslang is. Deze haai heeft een zeer korte snuit en een terminaal langwerpige mond, die ongeveer 300 drietandvormige (tricuspidalis) tanden bevat. Ongetwijfeld duidt het onderkaakapparaat van dit zeer primitieve wezen op een ongewoon vermogen om te verslinden.
Aan de andere kant is dit dier nog steeds een vis, dus moet het kieuwen hebben: de palinghaai heeft 6 kieuwspleten. De eerste is versmolten met het onderste deel van de kaak, waardoor het een 'ketting'-uiterlijk krijgt.
Habitat en ecologie
Zoals we al eerder zeiden, zijn de gewone en Afrikaanse palinghaaien verschillend verdeeld. De eerste soort leeft op een kosmopolitische maar fragmentarische manier, in de wateren van de Atlantische en Stille Oceaan. Aan de andere kant is de Afrikaanse soort aangetroffen in Zuid-Angola, Namibië en Zuid-Afrika.
Deze dieren zijn erg moeilijk te vinden in de natuur, omdat ze zich verplaatsen in watermassa's van 200 tot 1200 meter diep. De informatie die we over ze hebben, is afkomstig van in gevangenschap levende exemplaren of, als dat niet lukt, van individuen die op grote diepte verstrikt raken in sleepnetten.
In gevangenschap zwemmen deze haaien met hun bek continu open. Er wordt verondersteld dat zijn opvallende witte tanden een mechanisme zouden kunnen zijn om prooien aan te trekken, maar deze theorie is moeilijk te bevestigen. In ieder geval vertellen zijn interne morfologie en anatomie ons één ding: dit dier is bereid om in het donker te leven.
De palinghaai heeft een verminderd skelet en een zeer lage verkalkingsgraad. Bovendien heeft het een enorme lever vol lipiden met een lage dichtheid, waardoor het moeiteloos zijn positie in de waterkolom behoudt. Zijn gevoelige zijlijn is erg primitief maar verfijnd, waardoor hij minieme bewegingen van omringende prooien kan detecteren.
Inktvis wordt beschouwd als het favoriete voedsel van deze haai. Bovendien kan hij zijn bek te veel openen om op zeer grote dieren te jagen.
Een duizelingwekkende draagtijd
Deze dieren planten zich niet voort zoals de meeste vissen, omdat ze eierlevendbarend zijn. Hun bevruchting is intern en ze baren levend jong, maar ze maken tijdens de zwangerschap geen verbinding met de moeder via een placenta. De jongen worden gevoed door de dooierzak van een geïnternaliseerd ei en pas als ze jong zijn, laat het vrouwtje ze buiten los.
De draagtijd van deze dieren is abnormaal lang, aangezien het tot 3 en een half jaar kan duren, wat het de langste cyclus maakt in alle bekende gewervelde dieren. Geschat wordt dat geslachtsrijpe mannetjes en vrouwtjes zich in diep water het hele jaar door kunnen voortplanten.
De staat van de palinghaai
Je kunt je voorstellen dat het berekenen van populatieaantallen voor zo'n ongrijpbaar dier een bijna onmogelijke taak is. Helaas is het bekend dat veel mensen het slachtoffer worden van commerciële visnetten, hoewel er niet specifiek op hen wordt gejaagd voor hun vlees of materialen.
Aangezien er bijna geen informatie over is, wordt het beschouwd als een niet-bedreigde diersoort. Er is echter veel meer nodig om te weten over de ecologie en bevolkingsaantallen om het te catalogiseren. Het feit dat zijn draagtijd zo lang is, maakt deze haai ongetwijfeld een perfecte kandidaat om op de lijst van bedreigde diersoorten te komen.
