De springende gazelle (Antidorcas marsupialis) is een middelgrote antilopensoort die voorkomt in zuidelijk Afrika. Dit is een atypisch geval op het gebied van instandhouding, aangezien niet alleen de springende gazelle niet met uitsterven wordt bedreigd, maar de populaties in de loop van de tijd ook in omvang toenemen.
Geschat wordt dat er vandaag de dag 1.750.000 broedende exemplaren in hun natuurlijke omgeving leven. Bovendien is deze soort voor exploitatiedoeleinden in Mexico geïntroduceerd, waar hij zo'n 17.000 hectare land beslaat. Als je alles wilt weten over dit even sierlijke als mooie rund, raden we je aan om verder te lezen.
Taxonomie en systematiek van de springende gazelle
Allereerst moet worden opgemerkt dat de springende gazelle een zoogdier is, dat wil zeggen dat hij behoort tot de klasse Mammalia. Als we verder gaan in zijn fylogenetische tak, zien we dat deze soort behoort tot de orde van artiodactylen (Artiodactyla), een groep hoefdieren waarvan de uiteinden eindigen in een even aantal vingers, waarvan ze er minstens 2 ondersteunen.
Dit gracieus ogende zoogdier behoort tot de bovid-familie (Bovidae), die ook tamme geiten, koeien, schapen, bizons en andere antilopen omvat. De springende gazelle is de enige vertegenwoordiger van zijn geslacht, maar is verdeeld in 3 verschillende ondersoorten. Deze zijn als volgt:
- Antidorcas marsupialis angolensis: komt voor in het zuidwesten van Angola. Het is middelgroot, vergeleken met de rest van de beschreven ondersoort.
- Antidorcas marsupialis hofmeyri: komt voor in het zuidwesten van Afrika, meer bepaald in de regio's Bersheba en Namaqualand. Het is de grootste ondersoort.
- Antidorcas marsupialis marsupialis: het wordt voornamelijk verspreid rond Kaap de Goede Hoop en aangrenzende gebieden. Van de 3 beschreven ondersoorten is het de kleinste.
Fysieke beschrijving
Interessant genoeg behoort de springende gazelle ondanks zijn naam niet tot het geslacht Gazella. Deze bovid lijkt uiterlijk erg op typische gazellen, maar heeft 5 paar kauwtanden in de kaak, terwijl de vertegenwoordigers van de Gazella-groep er 6 hebben.
Bovendien hebben springende gazellen een huidplooi die zich uitstrekt over de gehele dorsale middellijn tot aan de staart, een kenmerk dat niet aanwezig is bij hun verwanten. Voor de rest zijn deze dieren van gemiddelde grootte, aangezien ze ongeveer 70 of 80 centimeter meten van de ledematen tot de schouders. Qua lengte bereiken ze ongeveer 150 centimeter, met ongeveer 25 centimeter staart.
Er zijn verschillen in grootte en gewicht tussen ondersoorten, maar over het algemeen variëren ze tussen de 27 en 40 kilogram lichaamsgewicht.De algemene kleur is kaneelbruin, met een soort wit "masker" in het gebied van de snuit en de ogen, met een paar bruine strepen die van het traankanaal naar de mondhoek lopen.
Naast verschillen in gewicht en grootte vertonen de verschillende ondersoorten ook kleurvariaties in hun vacht.
Habitat en gebruiken
Deze dieren leven in de savannes van zuidelijk Afrika, dus ze zijn perfect aangepast om hitte en gebrek aan water te weerstaan. Hun activiteit is afhankelijk van het weer, aangezien ze 's nachts foerageren in de warmste tijden, terwijl in de koudste maanden hun piekactiviteit overdag is.
De springende gazelle is bij uitstek herbivoor en daarom is zijn enige voedselbron groenten. Wanneer het kan, voert het begrazingsactiviteiten uit, dat wil zeggen, het voedt zich met laagstammige kruidachtige planten. Wanneer het gebrek aan water het ecosysteem domineert en de kruiden opdrogen, verandert het in een bladerstrategie en consumeert het bladeren van bepaalde bomen.
Als curiositeit moet worden opgemerkt dat deze runderen lang zonder drinkwater kunnen, aangezien het organismen zijn die volledig zijn aangepast aan droge seizoenen. Springende gazellen halen praktisch al het water dat ze nodig hebben uit hun voedsel en kunnen zelfs een leven lang zonder drinkwater overleven.
Leeuwen en luipaarden zijn de belangrijkste roofdieren van deze gazellen. Om te ontsnappen hebben ze ongebruikelijke hardloopsnelheden ontwikkeld: tot 88 kilometer per uur.
Voortplantingsmechanisme van de springende gazelle
Vrouwtjes zijn het hele jaar door ontvankelijk voor voortplanting, maar hebben meer kans om te paren met een mannetje als de middelen overvloedig zijn, tijdens het regenseizoen. Bovendien bereiken vrouwtjes reproductieve volwassenheid op de leeftijd van 7 maanden, terwijl mannetjes pas in staat zijn om sperma te produceren als ze 2 jaar oud zijn.
Deze dieren hebben haremachtige sociale structuren, met dominante mannetjes en een duidelijke onbalans tussen de geslachten.Mannetjes vechten onderling vaak om vrouwtjes en territorium, en besteden ook een groot deel van hun energie aan het imponeren van hun potentiële partners, waarbij ze tot 2 meter boven de grond springen - een gedrag dat bekend staat als pronking.
Zwangere vrouwtjes krijgen 1 tot 2 jongen per geboorte, maar de draagtijd is erg kort, ongeveer 5 maanden.
Een soort in een gezonde staat
Verrassend genoeg worden de populaties van deze soort tegenwoordig als stabiel beschouwd. De International Union for Conservation of Nature (IUCN) beschouwt de springende gazelle als een dier van de minste zorg, aangezien er geen factoren zijn die zijn voortbestaan bedreigen.
We gaan verder, aangezien is aangetoond dat het een van de weinige antilopen is die momenteel positieve populatietrends laat zien. Gelukkig lijkt het erop dat de springende gazelle onze ecosystemen nog vele jaren met kleur en gratie zal blijven verven.