De oceaan is een van de mooiste en meest mysterieuze ecosystemen op aarde. Ondanks de inspanningen van verschillende specialisten is er nog steeds veel onbekend over zowel de soorten die er leven als de werking van zijn trofische webben. In sommige gevallen is het zelfs moeilijk om bepaalde dieren, zoals walvishaaien, te volgen, want hoewel ze gemarkeerd zijn, is het moeilijk om ze terug te vinden in de immense zee.
Veel waterdieren worden ernstig met uitsterven bedreigd. Vanwege het gebrek aan informatie zijn er echter geen geschikte basis om instandhoudingsstrategieën vast te stellen die de soort beschermen.Dit is het geval bij walvishaaien, waarvan de populatie-informatie onbekend was omdat ze moeilijk te volgen zijn. Blijf lezen en ontdek waarom het zo moeilijk is om deze soort te tellen.
Hoe meet je de populatie van een dier?
Ecologie is de wetenschap die verantwoordelijk is voor het bestuderen van de relatie tussen dieren en hun omgeving. Dit omvat zowel de fysieke kenmerken van de populatie als het aantal aanwezige organismen. De informatie die met deze gegevens wordt gegenereerd, is uiterst belangrijk, omdat ze een overzicht geven van wat een soort nodig heeft om te overleven in de natuur.
Een van de belangrijkste gegevens voor ecologie is de grootte van de populatie, wat inhoudt dat we moeten weten hoeveel exemplaren van dezelfde soort er bestaan. Hoewel de strategieën om deze informatie te verkrijgen heel eenvoudig kunnen zijn, is er enige complexiteit in het proces.
Om te beginnen is de eenvoudigste manier om de omvang van de populatie te weten te komen, door elk van zijn individuen te tellen. Het enige probleem is dat de dieren niet altijd op dezelfde plek worden gehouden, waardoor het onmogelijk is om te weten wanneer iedereen klaar is met tellen. Bovendien is het in sommige gevallen onmogelijk voor de mens om alle individuen van de soort te tellen.
Vanwege het bovenstaande zijn er verschillende technieken ontwikkeld om, met een bepaalde foutmarge, de omvang van de populatie af te leiden. De meest populaire methode die door ecologen wordt gebruikt, is de capture-mark-recapture-methode, die is gebruikt bij veel soorten, zowel op het land als in het water.
Wat is de capture-mark-recapture techniek?
De grondgedachte voor deze strategie is eenvoudig. In principe dient een eerste studie te worden uitgevoerd waarbij meerdere exemplaren van de soort worden gevangen. Later zal elk van deze individuen worden gemarkeerd met speciale inkt, ringen of iets anders dat moeilijk te verwijderen is.Zodra ze allemaal zijn getagd, worden ze vrijgelaten in het wild en wachten ze enige tijd voordat ze verder gaan met het onderzoek.
In een tweede benadering van dezelfde dierenpopulatie wordt de strategie van vangen, markeren en vrijlaten herhaald. Tijdens het proces worden echter ook de gemarkeerde exemplaren geteld die bij deze tweede gelegenheid zijn gevangen (hervangsten). Deze gegevens zijn het belangrijkst, omdat we hierdoor de omvang van de populatie kunnen afleiden.
Hoewel het ingewikkeld lijkt, is het idee achter deze studietechniek vrij eenvoudig. Om het uit te leggen moet je je het volgende geval voorstellen:
- Eerste nadering: er worden in totaal 10 exemplaren gevangen, ze worden allemaal gemerkt en vrijgelaten.
- Tweede nadering: in totaal worden 10 exemplaren gevangen, maar 1 wordt heroverd (deze was al gemarkeerd).
In dit fictieve voorbeeld vertelt de tweede benadering ons wat de omvang van de bevolking zou kunnen zijn.Als van de 10 gemarkeerde exemplaren er slechts één werd heroverd, betekent dit dat de gemarkeerde individuen 10% van de populatie vertegenwoordigen (1 op de 10). Daarom moet de betreffende populatie in totaal uit ten minste 100 organismen bestaan.
Natuurlijk gaat een formele analyse veel dieper en houdt ze rekening met verschillende kenmerken van dieren, zoals hun verspreiding, beperkingen en willekeur. Ze volgen echter dezelfde regel, hoe meer vangsten er zijn in de tweede benadering, hoe kleiner de populatie zal zijn.
Waarom is het moeilijk om walvishaaien te volgen?
Net als bij andere dieren is het monitoren van walvishaaien (Rhincodon typus) om meer te weten te komen over hun gewoonten, populatie en ecologische relaties vrij moeilijk. Niet alleen omdat ze op een diepte van 700 meter leven, maar ook omdat ze verspreid zijn over alle gematigde zeeën van de wereld, waardoor ze moeilijk te volgen en zelfs te vinden zijn.
Bovendien hebben walvishaaien een redelijk actief trekgedrag. Deze dieren blijven meestal niet langer dan 6 maanden op één plaats, hoewel er bepaalde gemeenschappelijke plaatsen zijn waar ze elk jaar naar terugkeren, zoals de Caribische Zee. Het enige probleem is dat iedereen na hun bezoek zijn eigen koers volgt en dat het moeilijk is om ze te volgen.
In feite was de omvang van de bevolking lange tijd onbekend, dus het was niet mogelijk om te weten of het gevaar liep. Zoals kan worden geraden, is het gebruik van technieken zoals capture-mark-recapture inefficiënt vanwege de omvang en het eigen migrerende karakter.
Waarom is het nodig om walvishaaien te monitoren?
Hoewel er niet veel informatie is over bepaalde ecologische aspecten van walvishaaien, is het duidelijk dat hun populatie zich in een kritieke situatie bevindt.Deze soort is al jaren het doelwit van de visserij en de ambachtelijke visserij. Bovendien zijn de waarnemingen van deze haai de afgelopen tien jaar drastisch afgenomen, wat wijst op een onbekend latent gevaar.
Als je het uitsterven van deze soort wilt voorkomen, moet je meer over hen en hun populatiestructuur weten. Anders kunnen instandhoudingsstrategieën niet goed worden toegepast. Evenzo moet er rekening mee worden gehouden dat de verdwijning van een dier zoals walvishaaien een domino-effect kan veroorzaken dat gevolgen heeft voor al het waterleven en zelfs voor mensen.
Alternatieven om walvishaaien te monitoren
Dankzij de vooruitgang van verschillende technologieën zijn er nu verschillende technieken ontwikkeld om walvishaaien te monitoren. Deze zijn gebaseerd op hetzelfde principe van capture-mark-recapture, maar met het grote verschil dat er gebruik wordt gemaakt van foto's in plaats van tagging.
Walvishaaien hebben een grijze huid met witte vlekken over hun hele rug. Dit kleurenpatroon is uniek voor elk exemplaar, dus het kan worden gebruikt om elk individu te herkennen en te markeren. Hierdoor is het mogelijk om de haaien te volgen en hun populatie te schatten als je er gewoon foto's van maakt en dit patroon probeert te identificeren met behulp van software.
Deze nieuwe technieken om walvishaaien te monitoren, hebben kunnen vaststellen dat de soort met uitsterven wordt bedreigd. Daarom is het absoluut noodzakelijk dat er strategieën worden ontwikkeld om de soort te beschermen en de verzorging ervan te bevorderen. Anders zou de grootste vis ter wereld binnen de kortste keren kunnen verdwijnen.
De populatie walvishaaien
Vandaag zijn er wereldwijd iets meer dan 13.000 individuele walvishaaien geïdentificeerd. Hiervan is ten minste 75% te vinden in de Indo-Pacific en de overige 25% is beperkt tot de Atlantische Oceaan.Hoewel het waar is dat de populatie relatief groot is, wordt geschat dat het aantal exemplaren in de afgelopen 75 jaar met 63% is afgenomen.
Vanwege deze gegevens zijn verschillende landen begonnen met het uitvaardigen van beschermingswetten voor de soort. Vervuiling en illegale visserij vormen echter nog steeds een ernstig risico voor de walvishaai. Toch wordt aangenomen dat de toegepaste instandhoudingsstrategieën de situatie enigszins hebben rechtgezet, maar het is nog te vroeg om de overwinning veilig te stellen.
