Dieren hebben zich aangepast aan het leven in de verschillende ecosystemen die in de wereld bestaan. Hoewel sommige in staat zijn om verschillende omgevingen te overleven, zijn andere alleen beperkt tot bepaalde sites met specifieke kenmerken. Een voorbeeld van de laatste zijn endemische soorten.
Endemische soorten zijn soorten waarvan de verspreiding beperkt is. Daarnaast is het natuurlijk niet mogelijk om ze in een ander deel van de wereld te vinden. In dit artikel zullen we je vertellen over de kenmerken en voordelen ervan.
Endemische soorten leren kennen
De term "endedemisme" wordt gebruikt voor zowel dieren als planten, en dient om die soorten te definiëren waarvan de verspreiding beperkt is tot een specifieke plaats, zoals een eiland of een woestijn.
Als we het hebben over endemische soorten, verwijst het eigenlijk naar soorten die van nature alleen in die regio, dat land of ecosysteem voorkomen.
Endemisme kan aanwezig zijn in alle natuurlijke ruimtes die we kennen, zoals een bergtop, een eiland, een land, een oerwoud, een meer of een woestijn. Het concept is van toepassing op soorten, maar kan ook worden gebruikt voor ondersoorten, geslachten of families van dieren of planten.
Eilanden zijn de "perfecte" plek voor endemische soorten, vanwege hun isolatie. Australië heeft bijvoorbeeld al miljoenen jaren geen contact met de rest van de planeet en heeft dus een unieke en andere flora en fauna.
Andere emblematische voorbeelden zijn de Galapagos-eilanden, de Hawaïaanse archipel en de Canarische Eilanden, allemaal van vulkanische oorsprong en nooit in contact geweest met welk continent dan ook.Daar kunnen we soorten vinden die nergens anders voorkomen, zoals de Galapagos-schildpad, de grijze vleermuis of de blauwe vink van Gran Canaria.
Soorten endemisme
De soorten die endemisch zijn, kunnen worden geclassificeerd op basis van de verspreiding die ze in de volgende typen innemen:
- Microendemic: ze hebben een zeer kleine verspreiding. Ze zijn meestal beperkt tot kleine ecosystemen.
- Quasiendemic: de verspreiding overschrijdt de geografische grenzen. Sommige soorten zijn bijvoorbeeld endemisch in Mexico, maar een klein deel van hun populatie leeft buiten het land.
- Semi-endemisch: dit is de naam die wordt gegeven aan soorten die slechts één seizoen van het jaar in een bepaald gebied verblijven, aangezien ze de rest van het jaar in een andere regio leven.
Er is ook een classificatie van endemische soorten die rekening houdt met de genetische verwantschap met andere soorten. Met dit in gedachten worden de volgende typen onderscheiden:
- Paleoendemie: soorten die verschillende groepen vormen omdat hun morfologische, chemische en genetische kenmerken van elkaar verschillen.
- Schizoendemisme: verwijst naar soorten die vergelijkbare morfologische kenmerken hebben, maar die op genetisch niveau significante verschillen vertonen.
- Patroendemisme: soorten die vergelijkbare fysieke kenmerken vertonen, maar een van hen bevat een groter aantal chromosomen. Dit komt meestal voor bij planten en geeft ze de mogelijkheid om een groter gebied te koloniseren.
- Apoendemisme: Het is vergelijkbaar met patronendemisme, behalve dat de soort met het grootste aantal chromosomen een kleiner gebied beslaat.
Voorbeelden van endemische soorten
Er zijn een groot aantal endemische soorten die een naam kunnen krijgen. Een van de meest populaire zijn echter de volgende:
- Vaquita (Phocoena sinus). Endemisch in de bovenste Golf van Californië.
- Santa Catalina Eilandratelslang (Crotalus catalinensis). Endemisch op het eiland Santa Catalina in Mexico.
- Mexicaanse prairiehond (Cynomys mexicanus). Endemisch in het noordwesten van Mexico.
- Mexicaanse Axolotl (Ambystoma mexicanum). Endemisch in de meren van Chalco en Xochimilco in Mexico.
- Vulkaankonijn (Romerolagus diazi). Endemisch in de nationale parken van Mexico: Izta-Popo, de biologische gang van Chichinautzin, Milpa Alta, Topilejo en Tepozteco.
- Iberische lynx (Lynx pardinus). Endemisch op het Iberisch schiereiland.
- Maki (Lemuroidea). Endemisch op het eiland Madagaskar.
- Pandabeer (Ailuropoda melanoleuca). Endemisch voor het Aziatische continent, hoewel het bekender is in China.
Wat is het verschil tussen een endemische en een inheemse soort?
Hoewel ze erg op elkaar lijken, verschillen endemische soorten van inheemse soorten.Zoals vermeld, zijn endemische dieren dieren met een beperkt verspreidingsvermogen en die beperkt zijn tot het leven in kleine geografische gebieden (regio's of plaatsen). Integendeel, autochtone of inheemse soorten zijn in staat een bredere niche (landen of continenten) in te nemen.
Omdat inheemse soorten over het algemeen meer verspreid zijn, is het normaal dat ze in verschillende gebieden binnen hetzelfde land voorkomen. Aan de andere kant zijn endemische soorten alleen te vinden in een enkele geografische regio, wat deel uitmaakt van het gevaar waarmee ze worden geconfronteerd.
Het belang van endemische soorten
Een heel belangrijk feit met betrekking tot deze wezens is dat hoe kleiner het gebied waarin ze wonen, hoe groter het risico is op veranderingen in de bevolking, vermindering van het overlevingspercentage of stroperij. Dat wil zeggen, ze zijn kwetsbaarder voor uitsterven.
Bovendien zijn ze vrij gevoelig voor veranderingen in hun leefgebied, zoals het kappen van het bos of het aanleggen van dammen.
Endemische soorten zijn veel meer dan "exclusief" voor een eiland, een jungle, een berg of een regio. Op dit moment is de verspreiding van deze dieren veranderd door toedoen van de mens, die exemplaren naar verschillende delen van de wereld heeft gebracht, als huisdier, voor een dierentuin of om ze uit te breiden naar andere breedtegraden.
Het belang van het behoud van deze soorten ligt in het feit dat hun vertegenwoordiging beperkt is tot die omgeving en dat hun verdwijning het verlies van speciale exemplaren betekent, om ze op de een of andere manier te noemen.
Ze weten hoe ze zich moeten aanpassen aan de habitat waarin ze leven en vervullen een specifieke functie, en maken ook deel uit van een trofische keten die zou veranderen door hun verdwijning. Dit betekent dat, bijvoorbeeld, als een reptiel dient als "voedsel" voor een vogel en de laatste uitsterft, de populatie van de eerste zich onverwacht zal vermenigvuldigen en groter dan nodig is in het ecosysteem.
Het gevaar van introductie van soorten
We moeten ook aandacht besteden aan een situatie die zich de afgelopen eeuw vaak heeft herhaald: de opname van soorten in bepaalde ecosystemen, die die voedselketen vernietigen en chaos veroorzaken op ecosysteemniveau.
Deze introductie – die opzettelijk of per ongeluk kan zijn – verandert de relatie en symbiose die in een territorium bestaat en heeft een grote invloed op endemische soorten, die niet gewend zijn om in contact te komen met of zelfs maar de ziektes die nieuwgeborenen kunnen overbrengen.
Hoewel alle dieren moeten worden beschermd, geldt dat nog meer voor inheemse soorten. Dit komt omdat ze niet wijdverspreid zijn over de hele wereld, ze zijn kwetsbaarder dan de rest - van degenen die op andere breedtegraden voorkomen - en ze zijn belangrijk voor hun ecosysteem. Helaas hebben ze, omdat ze de "meest kwetsbare schakels" van het dierenrijk zijn, de meeste bescherming en zorg nodig.
Endanmische endemische soorten
Endemische soorten zijn gevoeliger voor uitsterven. Daarom is het normaal dat verschillende van hen worden geclassificeerd in een bepaalde mate van risico of kwetsbaarheid. Tot de bekendste dieren met deze classificatie behoren:
- Berggorilla (Gorilla beringei beringei).
- Sumatra tijger (Panthera Tigris sumatrae).
- Sneeuwluipaard (Panthera uncia).
- Borneose orang-oetan (Pongo pygmaeus).
- Filippijnse Pangolin (Manis culionensis).
- Pyreneese kikker (Rana pyrenaica).
- Apennijnen bruine beer (Ursus arctos marsicanus).
Zoals te zien is, is endemisme een speciaal kenmerk dat verschijnt als reactie op de specialisatie van dieren tot een enkel type habitat. Hoewel deze eigenschap hen in staat stelt beter te presteren in hun omgeving, brengt het hen ook in gevaar omdat ze niet bestand zijn tegen veranderingen.Natuurlijk zijn het cruciale elementen van het ecosysteem. Daarom is het essentieel om de inspanningen voor natuurbehoud te concentreren op deze diersoorten.
