Het gedrag van de olifanten is een bron van verrassingen. Hun sterke familiebanden, hun sterke persoonlijkheden en zelfs hun intelligentie zijn zo complex dat het bijna kan worden vergeleken met het bestuderen van een persoon uit een zeer verre cultuur.
Het zou onmogelijk zijn om de ethologie van deze soort in dit artikel te behandelen, maar vrees niet, want met de bases die je hier hebt, zul je je ogen een tijdje wijd open houden. Verlies geen details over het gedrag van de olifanten.
Sociaal gedrag van olifanten
Socialisatie is ongelooflijk belangrijk in het leven van olifanten. De groeperingen van individuen zijn opgebouwd uit familieopstellingen, die hiërarchisch rond een matriarch zijn georganiseerd. Deze olifant zal de oudste en waarschijnlijk de moeder of grootmoeder zijn van de andere dikhuiden die bij haar horen.
De dynamiek van de olifantengroepen is van fusie-splijting, waarin de integratie van nieuwe leden, evenals hun vertrek uit de groep, reageren op externe druk zoals roofdieren, hulpbronnen of paringsmogelijkheden. De verschillende kernen zijn bovendien aan elkaar gerelateerd in gemeenschappelijke plaatsen van voedsel en water.
Afrikaanse olifanten (Loxodonta africana)ze zijn gezelliger dan Aziaten (Elephas maximus), zoals is geconstateerd. Er wordt aangenomen dat dit verschil voornamelijk te wijten is aan het milieu, aangezien er meer gevaren op de loer liggen in de Afrikaanse savanne dan in de Aziatische oerwouden, waardoor Afrikaanse olifanten gedwongen worden een stabielere organisatie te tonen om zichzelf beter te verdedigen.
Dominantie en segregatie
Normaal gesproken vindt de concurrentie tussen olifanten plaats tussen groepen en niet zozeer tussen de individuen die ze vormen. Om deze reden worden de daden van dominantie en segregatie toegepast op het territorium, omdat elke groep zal proberen het gebied te krijgen dat het beste bij hen past.
De vorming van hiërarchieën tussen groepen bevordert de concurrentie om hulpbronnen en vermindert de frequentie van gevechten tussen individuen. Daarom, er is ook een hiërarchie tussen groepen, georganiseerd op basis van het aantal individuen, het gedrag en de grootte van de matriarchen.
Dit is echter ook afhankelijk van de seizoenen: in het droge seizoen is de dominante groep degene die het minst beweegt, omdat deze de best bezette locaties heeft. In het regenseizoen daarentegen worden agonistische gedragingen verminderd, omdat de overvloed aan vegetatie verschillende groepen in staat stelt om hulpbronnen in hetzelfde gebied te vinden.
Olifant communicatie
Complexe sociale relaties zijn onmogelijk zonder goed gestructureerde communicatie. Dat van olifanten is lang onopgemerkt gebleven door mensen, omdat hun vocalisaties - het meest toegankelijk in directe observatie - plaatsvinden op frequenties die onhoorbaar zijn voor onze soort.
Vocalisatie in het gedrag van olifanten
Olifanten zijn specialisten in laagfrequente communicatie, hoewel ze een breed scala aan hoogfrequente geluiden hebben. Er zijn minimaal 10 verschillende vocalisaties gecategoriseerd, die ook in meer dan één context worden gebruikt binnen het gedrag van olifanten.
Een van de bekendste intonaties is de gerommel, een zeer laagfrequente oproep die deze dikhuiden gebruiken als pieper. Eén studie bevestigde dat olifanten die deze oproep gebruikten, elkaar uiteindelijk naderden, vooral als ze een soort affiliatieve relatie hadden.
De onderzoekers beschrijven het gerommel als iets bijna magisch, een aanwezigheid die iedereen opmerkt maar niet hoort, en waarmee vroeg of laat een olifant verschijnt.
De frequentie van vocalisaties wordt ook gemoduleerd volgens de stemming van het individu. De lage frequenties zijn gerelateerd aan de lage opwinding van de olifant en lijken verband te houden met gedrag van groepscohesie. Ontladingen daarentegen zijn te horen op emotioneel intense en negatieve momenten, zoals paniek of agressie.
Ruiken en aanraken
De slurf van een olifant is het beste hulpmiddel, niet alleen om objecten vast te pakken en te verkennen, maar ook om te communiceren. Het is indrukwekkend om te zien hoe zo'n groot dier zo'n fijne controle heeft over zijn slurf, tot het punt waarop het het gebruikt om aai, troost, begroet of leer de jongen zelfs hoe ze gereedschap moeten gebruiken.
Hun neus is, zoals je zou verwachten, prima: ze kunnen geuren kilometers ver oppikken. De chemische signalen die aanwezig zijn in urine en ontlasting zijn een geweldige bron van informatie over de gezondheid en reproductieve status van elk individu, naast het informeren over de stemming.
Een heel speciale capaciteit die deze dikhuiden hebben, is die van: seismische signalen detecteren via zijn poten. De trillingen die door de voetstappen van een olifant worden geproduceerd, reizen ver en de benen van een medemens kunnen ze opvangen. Deze trillingen sturen informatie over hun identiteit en de afstand tussen de twee exemplaren.
Emoties van olifanten
Olifanten hebben een van de grootste hersenen in de dierenwereld, met een gewicht van ongeveer 5 kilogram. Qua structuur en complexiteit hebben ze niets te benijden dat van de mens. Hun ongelooflijke geheugen valt op, waardoor ze in staat zijn kennis over te dragen aan nieuwe generaties en, in het geval van matriarchen, de groep op de best mogelijke manier te begeleiden.
Je emoties zijn complex en diep. Het zou moeilijk zijn om een cognitief proces te vinden dat niet is getest bij olifanten: empathie, verdriet, zelfbewustzijn, gokken, altruïsme, de lijst is eindeloos. De emotionele steun en koestering die jullie elkaar bieden, zou jaloers zijn op veel samenlevingen.
Gedrag van olifanten gerelateerd aan rouwverwerking
Dit is misschien het deel van het gedrag van olifanten dat de meeste interesse in mensen heeft gewekt. Hoewel olifantenbegraafplaatsen - veronderstelde plaatsen waar olifanten reisden om te sterven - niet bestaan, is het waar dat ze in dit opzicht specifiek gedrag vertonen.
Olifanten lijden met grote intensiteit aan het verlies van een dierbare, zelfs die van een niet-verwante persoon. Er zijn gedragingen waargenomen zoals het bedekken van lijken met boombladeren, het zorgvuldig inspecteren van botten of weerstand bieden aan het achterlaten van het lijk van een gevallen kameraad. De mogelijkheid om gebruik te maken van begrafenisrituelen is zelfs overwogen, maar moet nog worden bewezen.
Wanneer een matriarch sterft, verdwijnt de kennis van decennia van leven met haar. Hoewel een andere vrouw zijn plaats inneemt, presteert de groep veel slechter en zijn de leden voor lange tijd verwoest.
Het idee dat dieren die gedragsmatig ver van de mens staan ook respect verdienen, raakt steeds meer ingeburgerd. Het was echter met soorten als de olifant waarmee het ethische debat werd geopend, aangezien het onmogelijk is om jezelf niet in hen weerspiegeld te zien: ze begroeten elkaar, zorgen voor elkaar en huilen als ze sterven. Toen de mens over vrede en liefde begon te spreken, waren de olifanten daar al lang mee bezig.