De kleine, kostbare en steeds zeldzamer wordende harlekijnkikkers zijn een geslacht van anuranen uit de natuurlijke omgevingen in Zuid- en Midden-Amerika. Ondanks dat ze van aanzienlijk cultureel belang zijn, verdwijnen veel soorten harlekijnkikkers van de planeet.
In deze ruimte zullen we het hebben over een specifiek type harlekijnkikker, de zogenaamde variabele harlekijn (Atelopus varius). De meeste populaties van dit dier zijn verdwenen, maar er kan nog hoop zijn voor deze soort. Als je meer wilt weten over het leefgebied, de belangrijkste kenmerken en de instandhoudingsproblemen van deze soort, lees dan verder!
Harlekijn kikker habitat
Oorspronkelijk was het bekende distributiebereik voor Atelopus varius Het kwam overeen met de bergketens die door Costa Rica en Panama in Midden-Amerika lopen. Deze amfibieën verschenen op zowel de Atlantische als de Pacifische hellingen van deze bergen, maar tegenwoordig is het onmogelijk om ze in het grootste deel van hun oorspronkelijke territorium te vinden.
In 2008, de harlekijnkikker was verdwenen uit praktisch het hele Costa Ricaanse verspreidingsgebied, op twee unieke locaties na. Daarna werden op 9 kleine punten weer enkele individuen teruggevonden. Panamese populaties zijn ook uitgestorven uit een groot deel van hun vroegere verspreidingsgebied. Tegenwoordig verschijnen ze alleen op 6 locaties in de buurt van het midden van het land.
Deze anuranen zijn voornamelijk terrestrische. Ze bewonen vochtige tropische bossen, zowel laagland als bergen. Ze zijn te vinden van 16 tot 2000 meter boven zeeniveau. In deze ecosystemen worden kikkers geassocieerd met rotsachtige, snelwaterstromen.
Harlekijnkikkers zijn traag en overdag. Tijdens de Dag, ze zijn te vinden op beekbanken of op rotsen. 'S Nachts zoeken ze hun toevlucht in spleten of onder vegetatie.
Fysieke eigenschappen
Harlekijnkikkers, ook wel "clownkikkers" of "geschilderde kikkers" genoemd, zijn erg klein. Mannetjes zijn kleiner dan vrouwtjes, met een lichaamslengte van 2,5 tot 4 centimeter. De vrouwtjes daarentegen bereiken tussen de 3 en 6 centimeter in totale grootte.
Samen met deze maat geven de proporties en kleur van de harlekijnkikker hem zijn iconische uitstraling. Deze amfibieën zijn slank en benig, met een relatief rechthoekig lichaam. De 4 poten zijn erg dun en lang en de kop is klein en puntig, met twee grote ronde en uitpuilende ogen.
De kleur is zeer variabel, zoals blijkt uit de naam van het dier. Het bestaat uit twee hoofdonderdelen: de eerste is een opvallende kleur, die kan variëren van oranje tot geel of groen, evenals hun combinaties. De tweede tint bestaat uit een reeks donkerbruine of zwarte markeringen.
Deze merken zijn ook heel verschillend tussen individuen. In sommige gevallen hebben ze alleen betrekking op een reeks punten die een klein deel van het lichaamsoppervlak innemen. In andere vormen de markeringen een reeks vaste kleurvlekken die het grootste deel van het lichaam innemen.
Natuurlijk, veel exemplaren zijn gevonden tussen deze twee gevallen. Bovendien kunnen de keel en buik felrood lijken en is de lies meestal ook groen of blauwgroen.
De opvallende kleuren van deze soort zijn geen toeval. A. verschillende bevat gif.webptige stoffen zoals bufadienolide en tetrodotoxine op de huid. Deze stoffen dienen als verdediging tegen roofdieren, terwijl de kleur een duidelijk waarschuwingssignaal is voor toxiciteit voor potentiële aanvallers. Het is een duidelijk voorbeeld van aposematisme.
Staat van instandhouding van de harlekijnkikker
De situatie van deze soort, zoals het gebeurt met andere leden van het geslacht Atelopus en vele andere soorten amfibieën, het is ronduit slecht. Tussen de jaren tachtig en negentig daalde de totale bevolking met 80%. Vanaf dit punt tot op heden wordt geschat dat de resterende bevolking nog eens 80% van haar leden zou hebben verloren. Laten we eens kijken naar enkele van de triggers.
Chytridiomycose
Achter de massale verdwijning van deze soort -die vroeger heel gewoon was- de chytrideschimmel is gevonden Batrachochytrium dendrobatidis. Dit schimmelmicro-organisme veroorzaakt bij amfibieën een huidziekte die chytridiomycose wordt genoemd.
Door mensen over de hele wereld verspreid, is chytrid een dodelijke moordenaar geworden. Deze parasiet is verantwoordelijk voor het elimineren van talloze amfibieën en het uitroeien van hele soorten, in een ware pandemie die zich vandaag de dag blijft uitbreiden. Geschat wordt dat chytrid tot nu toe een directe aanleiding is geweest voor de verdwijning van 200 soorten amfibieën.
De schimmel valt aan, koloniseert, ontwikkelt zich en voedt zich met de vochtige huid van amfibieën. Voor andere dieren zou dit niet zo'n groot probleem zijn, maar kikkers en padden gebruiken de huid voor essentiële functies in hun leven. Door het uitwendige weefsel kunnen ze ademen, water opnemen en de osmotische balans behouden.
Bijgevolg sterven de meeste kikkers, padden, salamanders of salamanders die door deze ziekte worden getroffen, snel. Bovendien is de schimmel zeer besmettelijk, wat bijdraagt aan de ernst van de pandemie, die is beschreven als de ergste ziekteverwekker in de geschiedenis.
andere bedreigingen
Naast chytridiomycose hebben andere veelvoorkomende verdachten bijgedragen aan de achteruitgang van de harlekijnkikker. Een daarvan is de vernietiging van hun boshabitats door de landbouw-, elektriciteits- en mijnbouwindustrie. Ook de introductie van invasieve soorten heeft een negatief effect gehad, evenals de vangst van specimens voor de illegale handel in exotische huisdieren.
Op basis van al dit bewijs heeft de Internationale Unie voor het behoud van de natuur A. varius geclassificeerd als "ernstig bedreigd", het ernstigste niveau van bedreiging.
Een licht aan het einde van de tunnel
De situatie van deze soort blijft uiterst delicaat, maar een recente studie werpt enige hoop op zijn toekomst. Voyles en collega's geven aan dat sommige van de door de schimmel vernietigde populaties resistentie tegen de ziekte hebben ontwikkeld en langzaam beginnen te herstellen.
Langdurige en ongevoelige instandhoudingsinspanningen zijn tegenwoordig echter hard nodig om deze soort voor uitsterven te behoeden. Wij hebben deze situatie veroorzaakt en het is in onze handen om deze te verhelpen.
