Bestuiving vindt plaats via verschillende vectoren. Wind, water en dieren zijn de belangrijkste. De nummer één bestuivers zijn insecten, en zoals iedereen weet, bijen. Veel andere levende wezens werken echter samen met dit fenomeen, zoals vleermuizen.
Insecten, vogels en zoogdieren dragen bij aan de bestuiving van verschillende plantensoorten. Stuifmeel zit vast in haar, veren, benen of andere delen van het lichaam en valt met de beweging van het dier in andere bloemen. Onder de zoogdieren die dit werk uitvoeren, kunnen we de bestuivende kracht van vleermuizen benadrukken.
Nacht bestuiving
Er wordt gezegd dat vleermuizen de bijen 's nachts aflossen. Hoewel er enkele uitzonderingen zijn, zijn de overgrote meerderheid van de vleermuizen nachtdieren, dus dit gezegde is niet helemaal verkeerd.
Vleermuizen helpen bij de bestuiving van vele soorten tropische planten, zoals bananen, mango's of guaves. Het zijn sleuteldieren voor het behoud van de biodiversiteit, omdat ze in staat zijn om stuifmeel over aanzienlijke afstanden te verspreiden door te vliegen.
Hoewel niet alle tropische gebieden dezelfde bestuivende interventie van vleermuizen hebben, zijn ze verspreid over Afrika, Amerika, Azië en de eilanden in de Stille Oceaan.
Nectarivore vleermuizen
Onder de verschillende soorten vleermuizen kunnen we verschillende diëten vinden: insecteneters, frugivoren, polynivoren, nectarivoren, sanguinivoren en carnivoren, wat de diversiteit van de groep weerspiegelt.
In tropische ecosystemen, vleermuizen die plantaardige producten consumeren spelen een belangrijke ecologische rol. Wanneer ze zich voeden met de nectar van de nachtelijke bloemen, wordt hun haar geïmpregneerd met stuifmeel en wanneer ze naar andere bloemen gaan, fungeren ze als bestuivers van dezelfde planten die hen als voedsel dienen.
Lonchophylla robusta
Deze unieke soort is een voorbeeld van een nectaretende vleermuis. Het wordt gedistribueerd door Colombia, Costa Rica, Ecuador, Nicaragua, Panama, Peru en Venezuela, tropische gebieden.
Dankzij zijn lange tong, vergelijkbaar met die van een kolibrie, is dit dier kan nectar verkrijgen van langwerpige en smalle bloemen, zoals die van het genre Werauhia. De helmknoppen van de bloem laten stuifmeel op de kop van de vleermuizen strooien en zo vindt bestuiving plaats.
Phyllonycteris poeyi
Het is een soort middelgrote vleermuis, endemisch in Cuba, de Dominicaanse Republiek en Haïti. Het leeft in groepen in de meest afgelegen galerijen van de grotten. Het voedt zich met stuifmeel, nectar en fruit van een grote verscheidenheid aan planten, maar het bevat ook insecten in zijn dieet.
Kijk met je oren
Sommige tropische bloemen hebben strategieën ontwikkeld om geluid te weerkaatsen en zo gemakkelijker te vinden door nectaretende vleermuizen in het gebied.
Veel dieren, zoals vleermuizen, hoogfrequent geluid gebruiken als hulpmiddel om zichzelf de wereld rond te leiden. Tijdens de vlucht stoten ze korte piepjes uit door neusgaten of monden en genereren ze geluidsgolven die vleermuizen kunnen horen wanneer ze van het oppervlak van objecten weerkaatsen.
Deze auditieve informatie wordt snel en continu door hun hersenen verwerkt, waardoor ze hun koers kunnen aanpassen terwijl ze vliegen, iets wat erg handig is voor het vangen van prooien, zoals motten of muggen.
Nectarivore vleermuizen maken zachte geluiden die, wanneer ze op bloemen en planten stuiteren, ze teruggeven nauwkeurige informatie over locatie, grootte, vorm en zelfs textuur die deze dieren kunnen interpreteren. Op deze uitgekiende manier vliegt de vleermuis tot hij perfect bij de bloem past.
Bloemen die geluid reflecteren
De meest curieuze van dit alles is dat bepaalde plantensoorten samen met vleermuizen zijn geëvolueerd? groeien in hun passagegebieden en versterken hun aroma met zwavelverbindingen, die door deze gevleugelde zoogdieren op lange afstand worden waargenomen.
Sommige bloemen nemen zelfs specifieke vormen aan die deze vleermuizen gemakkelijker kunnen vinden door middel van echolocatie. De tropische plant Mucuna holtonii het wordt bestoven door vleermuizen en leidt bestuivers naar zijn bloemen door middel van een 'akoestische gids'.
De bloem bevat een kleine holle spiegel die fungeert als een optisch kattenoog, maar in het akoestische domein, omdat het de meeste energie van de echolocatie-oproepen van de vleermuizen in de richting van inval reflecteert.
Een normaal, plat mes weerkaatst geluid maar één keer als het erop stuitert. Een concave vorm geeft de echo's echter sterker terug, met een vrij grote hoek als de vleermuis nadert. Met andere woorden, het werkt als een schotelantenne.
Zo profiteren vleermuizen door zich te voeden met de nectar van tropische bloemen en deze van de bestuiving die deze dieren met hun lange vluchten uitvoeren.
Vleermuizen vs. kolibries
Vleermuizen hebben niets om vogels als bestuivers te benijden. Gemiddeld vleermuizen verspreiden 10 keer meer stuifmeelkorrels dan kolibries. Ze kunnen stuifmeel verder transporteren, omdat ze in een grotere straal naar voedsel zoeken.
Gezien de versnippering waar tropische bossen te lijden hebben, is bestuiving over lange afstand steeds meer noodzakelijk. Dankzij het vermogen om door geluid te kijken, vleermuizen spelen een zeer waardevolle rol bij bestuiving van deze ecosystemen.