De stompe gouden aapRhinopithecus bieti) is een van de meest bedreigde primaten ter wereld. Het leeft alleen in sommige regio's van China en Tibet en de overgrote meerderheid van de exemplaren wordt gevonden in beschermde gebieden, zoals het Hongla Snow Mountain Nature Reserve in de Tibetaanse Autonome Regio en de Baima Snow Mountain en Laojun Mountain Nature Reserves in Yunnan.
Tientallen jaren lang werd gedacht dat de soort uitgestorven was. Sommige bontvondsten op markten en onweerlegbaar bewijs van een opgejaagde gouden aap toonden echter zijn aanwezigheid in de jaren zeventig.
Waarom wordt deze zeldzame en mooie aap met uitsterven bedreigd? Is uw situatie herstelbaar? Waar en hoe leeft dit dier? In de volgende regels geven we u een antwoord op deze vragen en nog veel meer.
Habitat van de gouden stompneusaap
Deze unieke soort komt alleen voor in het zuidwesten van China (Tibet en Yunnan). Hun populaties zijn gefragmenteerd tussen het Yun Ling-gebergte in het noordwesten van Yunnan en het zuidoosten van Tibet, ten westen van de Yangtze-rivier en ten oosten van de Mekong-rivier.
De gouden stompneusaap is de primaat die op grotere hoogte kan leven, tussen 3 000 en 4 700 meter boven zeeniveau. Meestal dalen deze apen tot 3.000 meter hoogte als het in de winter te koud is en de sneeuwval hevig is.
Het zijn bosdieren en hoewel ze in verschillende soorten bossen kunnen leven, geven ze de voorkeur aan die gevormd door sparren, zoals die tussen de Yangtze en Mekong rivieren. In het noorden van de provincie Yunnan (China) kiezen ze er echter voor om in cipressenbossen te leven.
Voedingsgewoonten
Observatie van de gouden stompneusaap in het wild heeft zijn favoriete voedsel bewezen: korstmossen die aan bomen groeien, aangezien ze 67% van hun dieet uitmaken. Om ze te consumeren, kunnen deze apen tijdens hun zoektocht tot 1500 meter reizen.
Daarom kunnen deze dieren een foerageergebied hebben van meer dan 25 vierkante kilometer groot.
Als gevolg van zo'n breed actieradius is de populatiedichtheid van deze soort laag, ongeveer negen individuen per vierkante kilometer. Zo kan een groep gouden apen gemakkelijk 300 individuen overschrijden.
Dieet verandert ook afhankelijk van waar deze dieren leven. In Lijiang County bestaat het dieet van deze aap bijvoorbeeld voornamelijk uit bamboebladeren in plaats van korstmossen.
Aan de andere kant, afhankelijk van het seizoen van het jaar, deze apen kunnen zich voeden met andere soorten voedsel zoals bladeren, fruit, bessen, eikels, mossen en zaden. Er zijn zelfs situaties beschreven waarin deze primaten zich voeden met kuikens van vogels en knaagdieren, hoewel dit niet gebruikelijk is.
Ethologie van de gouden stompneusaap
De gouden aap heeft een zeer gedefinieerde dagelijkse routine. Aan het begin en het einde van de dag zijn deze dieren toegewijd aan het zoeken naar voedsel, activiteit waaraan ze vele uren besteden. Als het midden van de dag aanbreekt, doen ze meestal een dutje van twee uur in de bomen of op rotspartijen.
Er wordt aangenomen dat het feit dat de apen op rotsen slapen hen warmte geeft - door de inval van de zon - en bescherming tegen roofdieren, omdat ze ze vanaf daar gemakkelijker kunnen zien. Natuurlijk heeft al het gedrag van dieren een evolutionaire verklaring.
Deze dieren worden zelden alleen gezien. De groepen, bestaande uit mannen en vrouwen, kunnen een grootte hebben van tussen de 20 en 300 individuen. Desalniettemin, de hoofdgroep is meestal verdeeld in familiekernen van ongeveer negen leden. Onder hen zal er een mannetje zijn, van één tot drie vrouwtjes en het nageslacht.
Een van de bedreigingen voor de soort is de lage reproductiesnelheid. De paartijd vindt plaats tussen de maanden augustus en september en na een draagtijd van 190 dagen wordt uit elk vrouwtje een enkel kalf geboren. Aan de andere kant wordt de overleving van het nageslacht in het eerste levensjaar verminderd, aangezien slechts 40-45% van de baby's de winter overleeft.
De bedreigingen van gouden stompneusapen
Gezien het uiterlijk van deze apen, met zo'n mooie vacht en blauwachtige huid op hun gezicht, zouden we kunnen denken dat een van de belangrijkste bedreigingen de handel in soorten is. Dit dier wordt echter niet voor deze doeleinden gevangen.
Het grootste probleem voor de soort is de vernietiging van zijn leefgebied, met name het kappen van bomen. De ontbossing die tussen 1958 en 1997 in de regio plaatsvond, verminderde de geschikte habitat voor deze dieren met 31%. Toch is er sinds 1999 een wet die houtkap en daarmee de vernietiging van het ecosysteem verbiedt.
Aan de andere kant vormen branden veroorzaakt door de landbouw - met name in de Tibetaanse Autonome Regio - een andere ernstige bedreiging. Ook zijn sommige populaties lokaal uitgestorven vanwege het gebruik van pesticiden om bosplagen te bestrijden.
Stroperij -waarvan het doel is de consumptie van apenvlees- is een ander gevaar voor de soort. Hoewel het verboden is, vermindert de cultuur rond de jacht die in de regio bestaat beetje bij beetje de populaties van de soort. Momenteel zijn er ongeveer 1000 volwassen individuen verspreid over de regio.
Als gevolg van de snelle achteruitgang van de soort en zijn staat van instandhouding, is China overgegaan tot broeden in gevangenschap en de daaropvolgende vrijlating. Hiervoor zijn er broedparen in de Kunming Zoo en het Kunming Institute of Zoology.
Ondanks de inspanningen, de meeste van de vrijgelaten individuen worden later gevangen genomen en geëuthanaseerd door de lokale bevolking. Het project heeft dus niet het verwachte succes.
Hoe het ook zij, zelfs als dieren worden vrijgelaten of hun leefgebied wordt hersteld, zal de gouden stompneusaap niet veilig zijn totdat er een wijdverbreid bewustzijn is van natuurbehoud. Het in stand houden van soorten is ieders taak en begint met bewustwording op populatieniveau.
