De kleine leeuw zijdeaapje (Leontopithecus rosalia) is een soort van primaten van de familie Callitrichidae geboren in Brazilië. De naam "leeuw" komt van zijn overvloedige en zijdeachtige manen, terwijl zijn gezicht haarloos is.
Marmosets onderscheiden zich van andere apen uit de Nieuwe Wereld door hun kleine formaat. Op volwassen leeftijd, deze kleine primaat het kan een halve kilo wegen en 40 centimeter meten.
Waar leeft de leeuw zijdeaapje?
Van nature bewoont het seizoensgebonden laaglandregenwoud aan de kust van Brazilië. Het klimaat is er extreem vochtig, de gemiddelde regenval is ongeveer 1.500 millimeter per jaar. De leeuwentamarijn beslaat een laag van het bos tussen 10 en 30 meter boven de grond.
Daarnaast heeft het behoefte aan en zoekt het naar gebieden met dicht bos (gesloten bladerdak), met een overvloed aan klimplanten en een hoge dichtheid aan fruit. Deze primaten slapen in boomholten om zichzelf te beschermen tegen roofdieren.
Geleidelijk, de leeuwentamarijn heeft tussen 95 en 98% van zijn oorspronkelijke leefgebied verloren. Tegenwoordig is het bereik beperkt tot drie kleine delen van het regenwoud in het zuidoosten van Brazilië:
- Het biologische reservaat Poço das Antas.
- Het biologische reservaat Fazenda União.
- Particuliere gronden via het herintroductieprogramma.
De soort leeuwentamarijn heeft zich tot op zekere hoogte kunnen aanpassen aan het leven in aangetaste en secundaire bossen. Desalniettemin, het succes ervan hangt af van het verkrijgen van voldoende voedselbronnen gedurende het hele jaar.
Onderscheidende fysieke kenmerken van de leeuwentamarin
Naast zijn zijdeachtige gouden manen en kleine formaat, heeft de leeuwentamarin valt op door zijn blote gezicht van haar, vlak van uiterlijk en met wijd uit elkaar staande neusgaten.
Wat de grootte betreft, vertoont deze soort geen uitgesproken seksueel dimorfisme, zijn lichaam is bedekt met lang haar, met een kleur die gaat van bleek goud tot rijk roodachtig goud.
Een belangrijk kenmerk is dat de leeuwmarmoset klauwen heeft en geen platte nagels. De klauwen zorgen ervoor dat het zich aan de zijkanten van boomstammen kan vastklampen.
Deze maken het ook makkelijker voor de aap kan op handen en voeten langs kleine takken bewegen, of je nu loopt, rent of springt. Dit geeft voortbeweging meer vergelijkbaar met eekhoorns dan primaten.
Dieet en eetgewoonten
Dit wezen heeft een gevarieerd en omnivoor dieet bestaande uit fruit, bloemen, nectar, exsudaten van planten (tandvlees) en prooien, waaronder kikkers, vogeleieren, slakken, hagedissen, spinnen en insecten.
Dankzij zijn begaafde vingers kan de leeuwentamarin prooien uit spleten en andere verborgen plaatsen halen, een gedrag dat bekend staat als micromanipulatie.
Door hun langgerekte handen en vingers vormen insecten dus tot 10-15% van hun dieet. Deze dieren komen om grote gebieden te reizen (met een gemiddelde van 123 hectare) om voldoende voedsel te verzamelen.
Leven in de samenleving
Leeuw zijdeaapjes zijn een sociale soort. In de natuur worden ze gevonden in groepen van twee tot acht individuen, bestaat vaak uit familieleden.
Groepen omvatten broedparen, nakomelingen van een of twee nesten en mogelijk andere familieleden. Deze verenigingen zijn meestal kerngezinnen, maar ze kunnen ook uit uitgebreide gezinnen bestaan.
Opgemerkt moet worden dat deze primaten territoriaal zijn en hun gebied verdedigen met geursporen en geschreeuwde bedreigingen. De groepen verdedigen leefgebieden van 40 tot meer dan 100 hectare. De oppervlakte van deze leefgebieden is afhankelijk van de grootte van de groep.
Enkele tekenen van agressie van het dier zijn een open mond, een gebogen rug en een starre blik.. Meestal brengen leeuwen zijdeaapjes een groot deel van de dag door met verzorgingsactiviteiten. Jongeren spelen veel, jagen elkaar op en vechten.
Wanneer er meer dan één reproductieve volwassene in een groep is, is de ene meestal dominant over de anderen. Je suprematie wordt gehandhaafd door agressief gedrag.
De dominantierelatie tussen mannen en vrouwen hangt af van de levensduur in de groep. Een pas geïmmigreerde man zal ondergeschikt zijn aan een inwonende volwassen vrouw.
de reproductie
Volgens studies is het bekend dat leeuwen zijdeaapjes meestal monogaam zijn en zich een of twee keer per jaar voortplanten. In het algemeen alleen één vrouwtje per groep reproduceert tijdens elk broedseizoen. Daarnaast is de verzorging van de jonge jongen coöperatief.
De draagtijd duurt 130 tot 135 dagen. De leeftijd van geslachtsrijpheid is 18 maanden voor vrouwen en 24 maanden voor mannen. Bij de geboorte is het kalf behaard en heeft het open ogen.
De eerste weken klampt ze zich vast aan haar moeder en 90 dagen aan de voedster. In sommige gevallen is waargenomen dat een vader de voorkeur geeft aan het verzorgen van een mannelijk kalf.
De bedoeling van de lopende programma's is om de wilde populatie te versterken en een veilige populatie in gevangenschap in dierentuinen over de hele wereld te behouden.
De leeuwentamarijn is een bedreigde diersoort
Het verspreidingsgebied van wilde individuen is beperkt tot een paar plaatsen in het zuidoosten van Brazilië. Bedreigingen voor de populatie gouden leeuwaapjes zijn onder meer illegale houtkap, stroperij, mijnbouw, verstedelijking en infrastructuurontwikkeling, en de introductie van exotische soorten.
Onlangs heeft een volkstelling gepromoot door natuurbeschermingsverenigingen geschat op 3.200 individuen die in het wild blijven.
Dit cijfer wordt als een doorslaand succes beschouwd, aangezien in 1969 werd de wilde populatie geschat op 150 individuen. Bovendien wordt gemeld dat er momenteel een populatie van ongeveer 490 individuen in gevangenschap is, verspreid over 150 dierentuinen.
Hoewel het overlevingspercentage van de opnieuw geïntroduceerde zijdeaapje in het wild bemoedigend is, gaat de vernietiging van onbeschermde habitats door. Ondanks de geboekte vooruitgang waarschuwt de IUCN dat de wilde populatie, gezien de extreme versnippering van de habitats, weinig potentieel heeft voor verdere uitbreiding van de soort.
