De vaquita-jachthaven, (sinus phocoena), is een van de zes soorten getande walvisachtigen (bruinvissen) die deel uitmaken van de familie van de phocenidae. Ze zijn de kleinste groep walvisachtigen, dus in het volwassen stadium is de vaquita niet groter dan 150 centimeter en 50 kilogram.
Wat het leefgebied betreft, heeft deze soort een uiterst beperkt verspreidingsgebied, aangezien alleen te vinden in het reservaat Boven de Golf van Californië, in Mexico. Per seizoen variëren de wateren van deze golf sterk in temperatuur: van 14 tot 36 graden Celsius van januari tot augustus.
Zo onderscheidt de vaquita-jachthaven zich door zijn belangrijke aanpassing om grote jaarlijkse temperatuurschommelingen te tolereren. De meeste phoceniden zijn beperkt tot het leven in koud water, minder dan 20 graden Celsius.
Hoe de vaquita-jachthaven te onderscheiden?
Kenmerkend voor deze soort is het opvallende uiterlijk van de lippen. Bovendien, het bovenste deel van het lichaam is donkergrijs, terwijl de buik bijna wit of lichtgrijs is. De vinnen zijn verhoudingsgewijs groter dan bij andere bruinvissen.
Het rostrale profiel is in veel opzichten bot. De vaquita-jachthaven lijkt op de bruinvis Phocoena phocoena, behalve dat de vaquita dunner is.
Dit is verklaard in termen van zijn warmere habitat: het slanke lichaam verhoogt de oppervlakte / volumeverhouding, warmteafvoer bevorderen. Bij deze soort is dit argument ook gebruikt om het bestaan van grotere aanhangsels te verklaren.
De Golf van Californië is de thuisbasis van de felbegeerde totoaba-vis (Totoaba macdonaldi) bekend als witte croaker of snurken. Helaas zijn de vaquita bruinvis en de totoaba vergelijkbaar in grootte en vorm, daarom worden ze vaak verward. Beide soorten worden met uitsterven bedreigd.
Gedrag van zee-vaquitas
Deze raadselachtige soort is erg schuw en het is niet gebruikelijk om hem te zien springen als dolfijnen op het oppervlak van de zee, omdat hij gewoon enkele seconden naar buiten om op adem te komen. Het is bekend dat de vaquita ondiep leeft, dat wil zeggen minder dan 50 meter.
Wat hun voedingsgewoonten betreft, bestaat hun dieet uit een verscheidenheid aan teleosvissen en inktvissen, die zich dicht bij het wateroppervlak bevinden. Hoewel sommige studies het als eenzaam melden, zijn waargenomen in kleine groepen van maximaal 8-10 personen.
Net als veel andere foceniden gebruikt de vaquita-bruinvis sonar als communicatie- en navigatiemiddel door zijn leefgebied.
De vaquitas aan de poorten van uitsterven
Volgens het register van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN) is deze soort geclassificeerd als "ernstig bedreigd" (CR).
In feite is de vaquita de walvisachtigen die het meeste risico loopt: in 2017 slechts 18 volwassen individuen werden geteld, dus het zien van een levend exemplaar van deze soort is bijna onmogelijk.
Vaak, zeevaquitas worden gevangen in visnetten die bedoeld zijn voor andere zeedieren. Bijvoorbeeld in kieuwnetten voor garnalen of voor totoaba. In feite is sterfte in netten erkend als de meest ernstige en onmiddellijke bedreiging voor het voortbestaan van dit dier.
Andere mogelijke bedreigingen die zijn gesuggereerd, zijn onder meer inteeltdepressie, blootstelling aan pesticiden en ecologische veranderingen als gevolg van verminderde stroming van de Colorado-rivier.
Wat is er bekend over de voortplanting van de vaquita bruinvis?
De reproductie van de vaquita bruinvis is synchroon, dus geboorten vinden plaats van eind februari tot begin april. Bovendien wordt aangenomen dat seksuele rijpheid wordt bereikt tussen de leeftijd van drie en zes.
Het is ook bekend dat deze soort niet-monogaam is, omdat mannetjes met zoveel mogelijk vrouwtjes paren. Bovendien krijgen vrouwtjes slechts één kalf per dracht en duurt de lactatie minder dan een jaar. Vaquitas kan reproductieve cycli van twee of meer jaar hebben.
Is er hoop?
Het vermogen van een kleine populatie om te herstellen, na een ernstige achteruitgang, het wordt sterk beïnvloed door zijn reproductieve biologie.
Helaas is er weinig bekend over veel belangrijke reproductieve parameters van deze soort. In ieder geval heeft de vaquita nog een brandpunt van hoop zolang er nog genoeg exemplaren in leven zijn.