De amethist spreeuwCinnyricinclus leucogaster), ook bekend als de pruimkleurige spreeuw, is de enige vertegenwoordiger van het geslacht Cinnyricinclus, behorend tot de spreeuwfamilie (bestelling zangvogels). Dit fascinerende dier leeft in de savannebossen van continentaal sub-Sahara Afrika.
Hoewel veel spreeuwen een dof verenkleed hebben, De amethist spreeuw is een van de sterk iriserende kleurende soorten. In deze groep, die opvalt door zijn prachtige kleuren, zijn soorten van verschillende geslachten opgenomen:
- Schitterende spreeuw (Lamprotornis superbus) uit Oost-Afrika.
- De goudborstspreeuwLamprotornis regius), ook uit Oost-Afrika.
- Glanzende spreeuw (Aplonis metallica) van de eilanden in de Stille Oceaan.
Een sterk seksueel dimorfisme
Deze vogel is een relatief kleine soort (17 centimeter, 55 gram). Alleen de mannelijke amethist spreeuw heeft een witte borst en een opvallende iriserende violette rug. die de soort aanduidt. Vrouwtjes en juveniele vogels zijn bruin op de kop en rug, met een witte buik met bruine vlekken. Ze hebben allemaal zwarte snavels en poten.
Verspreiding en leefgebied van de amethist spreeuw
Deze vogelsoort heeft een zeer brede verspreiding, aangezien hij wordt aangetroffen van het zuidwesten van het Arabische schiereiland tot sub-Sahara Afrika. Het is gebruikelijk om het te vinden in tropische oerwouden en savannes, maar het is ook te zien in parken en tuinen in menselijke nederzettingen. Het wordt zelden op de grond gezien, maar wordt gevonden in bomen en verhoogde posities.
In het algemeen, de amethist spreeuw is te vinden in de beboste savanne van Afrika, zowel ten noorden als ten zuiden van de equatoriale bossen. Volgens wetenschappelijke rapporten is de soort gedeeltelijk migrerend. Het beweegt zich dus weg van de evenaar om zich net voor en tijdens de respectievelijke regens voort te planten, en keert terug tijdens het volgende droge seizoen.
Tot nu toe worden drie ondersoorten erkend, met hun eigen geografische spreiding:
- Cinnyricinclus leucogaster leucogaster het komt voor in Senegal en Gambia tot Ethiopië, Kenia en Tanzania.
- Cinnyricinclus leucogaster arabicus Het wordt gevonden in het oosten van Soedan, het noordwesten van Somalië en het Arabische schiereiland.
- Cinnyricinclus leucogaster verreauxi het is wijdverbreid in het zuiden van de Democratische Republiek Congo, in het westen van Tanzania ten zuiden van Botswana, het noordoosten van Zuid-Afrika en Mozambique.
Amethist spreeuw levensgewoonten
Deze vogels zijn erg sociaal, omdat ze samen in kolonies leven. Bovendien is het meest voorkomende voedsel voor hen fruit, maar ook insecten, vooral termieten die ze tijdens de vlucht vangen. Wat het nest betreft, de vogel maakt het in grotten in oude bomen, met behulp van veren, plantaardig materiaal en uitwerpselen. Het vrouwtje kan maximaal zes eieren leggen, die ongeveer 14 - 18 dagen incubeert.
Waarom is de kleur van het verenkleed belangrijk?
In de natuur, kleurpatronen zijn een sleutelelement voor seksuele selectie. Vaak is de kleuring van diersoorten betrokken bij inter- en intraspecifieke communicatie.
Het is interessant om te weten dat de verschillende patronen die we in de natuur vinden nauwelijks zijn onderzocht, misschien vanwege de moeilijkheid om hun variabiliteit effectief vast te leggen met de gebruikelijke methoden.
De kleuring in het verenkleed van de amethist spreeuw
Allereerst is het belangrijk op te merken dat de verkleuringen van het verenkleed, zoals bij vlinders en andere dieren, van twee soorten zijn:
- Op pigment gebaseerde kleuringen: omvat melanines, carotenoïden en andere. Ze vormen een klein kleurenpalet.
- Structurele kleuringen: Ze worden gevormd door het effect van licht op nanostructuren. Iriserende tinten zijn vaak het gevolg van de structuur van de veer. Door dit mechanisme is een breed scala aan iriserende kleuren mogelijk.
Hoe komt de kleuring van een veer tot stand?
in een pen de baarden komen overeen met elk "haar", dat zich loodrecht vertakt in baarddraden of baardjes. Op hun beurt vertakken deze baardjes zich in boeven. In de veer haken de bogen van de aangrenzende kinnen in elkaar, waardoor de veerstructuur ontstaat.
In verenkleed is structurele kleuring het product van nanoschaalrangschikkingen van verschillende elementen. Namelijk, keratineplaques, melanosomen en de lucht in veerstaafjes. Natuurlijk kan dezelfde vogelsoort in zijn verengebied aanwezig zijn met kleuren die worden geproduceerd door verschillende mechanismen en pigmenten. Bovendien is het gebruikelijk dat hetzelfde verenkleed combinaties van beide mechanismen vertoont.
Melanosomen, kleine bundels melanine die in de veren, huid en vacht van veel dieren worden aangetroffen, kunnen structurele kleuren produceren als ze op de juiste manier zijn georganiseerd in stevige lagen.
Waarom zijn de kleuren van de amethist spreeuw zo helder?
Zoals eerder opgemerkt, worden structurele kleuren gevormd door de ordening van thermodynamisch stabiele nanostructuren, bijvoorbeeld hexagonale arrays. Over het algemeen, in het verenkleed van veel vogels, de melanosomen die betrokken zijn bij de ordening zijn solide, wat leidt tot lage kleurvariaties.
Als de natuur dus helderdere of meer verzadigde kleuren wil bereiken, moet aan een van deze twee voorwaarden worden voldaan:
- Contrast verbeteren brekingsindex.
- Verhoog de relatieve hoeveelheid materiaal in de bestelling, met een lage brekingsindex.
Het verenkleed van de amethist spreeuw voldoet aan de tweede voorwaarde. In 2013 stelde een wetenschappelijk rapport vast dat de structurele rangschikking in het gekleurde verenkleed van de amethist spreeuw een variabel mengsel van holle en vaste melanosomen heeft. Dit is het geheim van de intense schittering van de iriserende kleur van zijn verenkleed.
Staat van instandhouding en ecologische rol
Over het algemeen kan worden verwacht dat zangvogels bijdragen aan zaadverspreiding tot enkele kilometers. De migrerende amethist spreeuw zou de ingenomen zaden veel meer kunnen verspreiden.
Ten tweede, de omvang van de wereldbevolking van de amethist spreeuw is niet gekwantificeerd. De soort wordt echter beschreven als algemeen tot overvloedig in zijn hele verspreidingsgebied. Vanwege de wijdverbreide verspreiding en het feit dat er geen specifiek gevaar bekend is voor deze soort, classificeert de IUCN (World Conservation Union) het als "van de minste zorg".