Hoewel het tegenwoordig misschien gek lijkt, is de waarheid dat er gedurende meerdere eeuwen van onze geschiedenis proeven tegen dieren hebben plaatsgevonden. In feite, tijdens de middeleeuwen was het relatief gebruikelijk om dieren van misdaden te beschuldigen.
In de praktijk werden huisdieren op dezelfde manier berecht als mensen. Velen werden zelfs schuldig bevonden met vonnissen die door rechters waren uitgesproken voor de lokale bevolking.
Deze gewoonte verspreidde zich voornamelijk tussen de 9e en 17e eeuw, toen religieuze gedachte had veel invloed in de juridische sfeer. Volgens de opvatting van de kerk in die tijd waren dieren schepselen die door God waren geschapen, maar hun missie op aarde was om mensen te dienen. Om deze reden moeten ze zich ook onderwerpen aan de menselijke wetten en ethiek van die tijd.
Dit alles lijkt ons misschien een wilde veronderstelling. Maar dankzij het behoud van geschreven verslagen, zoals een boek van E.P. Evans uit 1906, weten we vandaag dat er zijn ten minste 200 proeven met dieren uitgevoerd; op sommige ervan kon een record worden bewaard. En het is mogelijk dat het werkelijke aantal gevallen nog hoger was …
Van welke misdaden kan een dier worden beschuldigd en wat waren de straffen?
Zoals deze verhalen aan ons doorgeven, het was mogelijk om een dier van verschillende soorten misdaden te beschuldigen, waarop verschillende straffen of juridische resoluties werden toegepast. De onderzochte gevallen varieerden van het dwingen van muizen door middel van waarschuwingsbrieven om het huis van iemand anders te verlaten of het eisen dat de insecten de stad verlaten, tot aanklachten tegen een groep varkens. En nee, het is geen grap…
In feite, varkens zijn de dieren die het meest zijn berecht tijdens de middeleeuwen. Het is niet verrassend dat ze vroeger los in de steden werden grootgebracht; Ze leefden dagelijks met mensen en waren vaak het slachtoffer van stress die hun gedrag negatief beïnvloedde.
Als het ging om ernstige misdrijven, zoals de moord op een mens, werd de doodstraf algemeen toegepast. In de openbare ruimte werden niet zelden executies gezien, waarbij dieren veroordeeld werden tot de galg of de brandstapel.. Hoewel dit vandaag de dag een voor de hand liggende daad van dierenmishandeling zou zijn, was het destijds gerechtigheid die zich voor alle levende wezens afdwong …
Voor niet-zo-ernstige misdrijven werd de straf meestal toegepast in de gevangenis en het was zelfs mogelijk voor een dier om een cel of afdeling te delen met een mens. Maar niet alle processen tegen dieren in de Middeleeuwen eindigden met een 'schuldig' vonnis. Een duidelijk voorbeeld is dat van een ezel die in de rechtbank onschuldig werd verklaard en daarbij zelfs zijn kwaliteiten liet erkennen.
Proeven tegen dieren: de meest opvallende (en absurde) gevallen
Hoewel alle proeven tegen dieren behoorlijk absurd waren, is de zaak van een groep varkens die beschuldigd wordt van het vermoorden van een man zeker de geschiedenis ingegaan. En dat is niet alleen de varkens werden voor de rechtbank gebracht om te 'verantwoorden' voor het misdrijf doodslag, maar ze werden er ook van beschuldigd 'gek te zijn'.
Het was over een zeug en haar biggen die in 1407 werden gearresteerd en voor het gerecht werden gebracht op kerstavond, na zogenaamd te zijn "betrapt op flagrante misdaad van moord en doodslag in de persoon van Juan Martín”.
Het is geen toeval dat dit een van de best gedocumenteerde dierproeven in de geschiedenis is. Deze historische feiten die op het randje van fictie staan, hebben zelfs enkele films geïnspireerd; ze waren bijvoorbeeld de plot voor de film Het uur van het varken, ook gekend als de advocaat.
Nog een interessant geval
We kunnen ook enkele andere opvallende gevallen noemen, zoals: een uitzettingsbevel dat werd uitgevaardigd tegen de wilde muizen omdat ze de oogst hadden opgegeten. Evenzo is het de moeite waard om de Maine-kat te noemen, die veroordeeld is tot een maand gevangenisstraf nadat hij zonder toestemming het poesje van een zeer traditionele dame het hof heeft gemaakt.
Zelfs de beste vriend van de mens is in de middeleeuwen niet gespaard gebleven van rechtszaken tegen dieren. Een hond werd veroordeeld tot 20 zweepslagen omdat hij medeplichtig was aan een dief, die hem had getraind om voedsel en tassen te stelen. In dit geval sprak de keurmeester een lichte straf uit wegens het beschouwen van de "goede aard" van de honden.