Historisch werd aangenomen dat vogels geen pijn konden voelen, omdat ze het niet konden laten zien. Tegenwoordig is bekend dat elk wezen met een ontwikkeld centraal zenuwstelsel het kan voelen, hoewel het het niet op een voor de hand liggende manier laat zien. Daarom lijden vogels net als elk ander dier.
Waarom lijden vogels?
Nociceptie - pijnperceptie - werkt bij vogels op dezelfde manier als bij zoogdieren. Uit de uitgevoerde onderzoeken blijkt dat de zogenaamde Nidopallium -iets dat lijkt op onze prefrontale cortex- is de hersenstructuur die geassocieerd is met het pijncentrum bij vogels. Vóór een onaangename stimulus wordt dit gebied van hersenweefsel geactiveerd en verschijnt er pijn.
Bron: https://featheredape.com/
Soorten pijn
In het geval van vogels kunnen tekenen van pijn wijzen op:
- Scherpe pijn: zoals vlucht- of verdedigingsgedrag, verhoogde bloeddruk, pulsaties, vocalisaties - wat we interpreteren als schreeuwen - en snelle ademhaling, enz.
- Chronische pijn: verlies van eetlust, lethargie, atypische houdingen en vooral het ontbreken van verzorging van het verenkleed.
Pijnstillende en anesthetische geneeskunde
Analgesie is de eliminatie van pijn, terwijl anesthesie de eliminatie van alle gevoeligheid is.. Beide worden om ethische redenen gebruikt voor elke procedure die lijden veroorzaakt.
Maar het belang ervan is niet exclusief als middel tegen pijn. Ze worden ook gebruikt tegen stress, wat de oorzaak is van pathologieën en soms de dood. Zeker als het een wilde vogel is die niet gewend is aan menselijk contact.
Procedures zoals röntgenfoto's, oftalmologische tests of eenvoudige manipulatie zijn stressvol gebleken. Daarom, het gebruik van anesthesie tijdens het onderzoek van de vogel kan stress en de gevolgen ervan helpen verminderen.
Hoe verder te gaan in de kliniek?
Wanneer pijnstillers of anesthetica moeten worden gebruikt, zorg er eerst voor dat de lichaamsconditie van het dier voldoende is. Het volgende is om naar de oorzaak van de pijn te zoeken en deze te elimineren.
Zodra alle gegevens zijn verkregen tijdens de keuring van het dier, zal de juiste medicijncombinatie worden gekozen, omdat niet alle vogels hetzelfde op de medicijnen reageren.
Bijzonderheden van vogels bij het verdoven
Er zijn belangrijke verschillen tussen vogels en zoogdierenwaarmee rekening moet worden gehouden, zoals:
- De luchtpijp van vogels is opgebouwd uit gesloten ringen, die de uitbreidingscapaciteit beperkt. Juist om deze reden, endotracheale anesthesie is niet de meest aanbevolenen is dat het bloedingen of breuken van de tracheale ringen kan veroorzaken.
- Ze hebben geen epiglottis, wat ongewenste aspiraties vergemakkelijkt bij het verwijderen van de buis. Ondanks alles wordt endotracheale anesthesie gebruikt bij de meeste operaties onder algehele anesthesie.
- In bepaalde centra heeft het gebruik van inhalatie-anesthesiemaskers de voorkeur, aangepast aan de grootte van de vogel. Hoewel het gebruik van anesthesiegassen niet zo effectief is en er verliezen optreden, worden de problemen die voortvloeien uit intubatie vermeden.
- De longen van vogels zijn verbonden met luchtzakken, verdeeld over de coelomische holte.
Bron: https://aves.paradais-sphynx.com/
- Sommige zakjes zijn verbonden met botten die banden worden genoemd: opperarmbeen, dijbeen, enz. Dit is iets om rekening mee te houden tijdens operaties.
Een breuk in een pneumatisch bot gaat gepaard met beschadiging van het respiratoire epitheel en de mogelijkheid dat een deel van de anesthesiegassen verloren gaat.
Fasen van anesthesie en tekens die de vogel laat zien
Anesthesiemonitoring moet, indien mogelijk, nog strenger zijn bij een vogel dan bij een zoogdier. Hiervoor is het handig om het volgende te weten:
- Inductie: alle reflexsignalen moeten aanwezig zijn. De vogel zal lethargisch zijn en zijn ademhaling zal variabel zijn, afhankelijk van hoe opgewonden hij was voor de operatie. Beetje bij beetje zal het stoppen met weerstand bieden.
- Milde anesthesiefase: reflexen worden verzwakt, er is geen vrijwillige beweging en reageert niet meer op houdingsveranderingen. Ja, het kan pijn vertonen bij het plukken van veren. Snelle maar diepe ademhalingen. Het is de geprefereerde anesthesiestatus voor kleine en pijnloze procedures.
- Middelgrote anesthesie: reflexen verdwijnen praktisch en spierontspanning is bijna absoluut. Langzame en regelmatige ademhalingen. Het is de voorkeursstatus voor een chirurgische ingreep.
- Diepe anesthesie: geen reflecties. De ademhaling is oppervlakkig, soms onderbroken. De pupillen verwijden zich. Het wordt alleen aanbevolen in noodgevallen en zeer ernstige procedures.
Zodra de anesthesie voorbij is, moet de vogel worden gecontroleerd totdat je reflexen en constanten weer normaal worden. En de pijnstilling moet worden volgehouden totdat de tekenen van pijn verdwijnen, want de vogels lijden en nu weten we het.
