Stekelhuidigen zijn ongewervelde dieren die uitsluitend in de zee leven. Wezens in deze groep zijn iconisch voor het zeegezicht en omvatten, maar zijn niet beperkt tot, zee-egels, zeesterren en zeelelies.
De naam stekelhuidigen betekent letterlijk 'stekelige huid', hoewel niet alle soorten stekels hebben. In de meeste gevallen vinden we echter dat ze een zeer ruwe textuur hebben. Sommige soorten hebben ook gif.webptige stekels als verdedigingsmechanisme.
Ten onrechte is het idee verspreid dat stekelhuidigen exoskeletten hebben. De waarheid is dat de structuur die we waarnemen, die stijfheid en bescherming aan het lichaam geeft, niet extern is. De structuur bestaat uit calciumcarbonaatplaten, met of zonder stekels, die bedekt zijn met een dunne laag huid. Om deze reden spreken we van een endoskelet, omdat het zich in een laag levend weefsel bevindt.
In de epidermis bevinden zich cellen met pigmenten die de opvallende kleuren geven die kenmerkend zijn voor stekelhuidigen.
Deze complexe ongewervelde dieren hebben veel onderscheidende kenmerken. In dit artikel leer je over zes feiten waarvan we denken dat ze je fascineren.
1. Ze vertonen een radiale symmetrie die exclusief is in het dierenrijk
Radiale symmetrie wordt bij stekelhuidigen alleen op volwassen leeftijd waargenomen. Het betekent dat ze een lichaam hebben dat bestaat uit vijf gelijke delen, elk met identieke inwendige organen, die een centraal punt omringen.
Bij sommige soorten die de pentaradiale symmetrie in hun uiterlijk hebben verloren, blijft de interne verdeling van hun organen behouden.
2. Stekelhuidigen kunnen hun lichaam regenereren
Deze wezens bezitten het opmerkelijke vermogen om delen van hun lichaam te regenereren, inclusief interne organen en verloren ledematen.. Dus in het geval van een aanval waarbij ze een ledemaat verliezen, zullen velen het geleidelijk regenereren nadat de wond is gesloten.
Bovendien, sommige soorten kunnen regeneratie gebruiken om zich voort te planten door opzettelijk te scheiden, waarna elk stuk een geheel nieuw organisme wordt.
3. Ze hebben geen druppel bloed
Zonder bloed of hart gebruikt de stekelhuidigen een uniek mechanisme in het dierenrijk: een vasculair systeem van water om zuurstof naar zijn vitale organen te transporteren. Dit hydraulisch systeem staat ook bekend als ambulacraal of vasculair aquifersysteem.
Het systeem heeft gegroepeerde kanalen die zeewater transporteren. Deze kanalen bevinden zich aan de uiteinden van de stekelhuidigen, ook wel buisvoeten genoemd, die kunnen eindigen in zuignappen.
Deze voeten worden gebruikt voor een verscheidenheid aan functies, waaronder gasuitwisseling, voeding, beweging en stimulusdetectie. De opening naar de buitenkant van dit vasculaire systeem wordt gemaakt door een opening die bekend staat als madreporiet, bevestigd aan de mond.
4. Ze ademen door hun voeten
In het algemeen, ademen bij het nemen van zeewater door hun buisvoeten; de buizen persen het waterstofperoxide door de rest van hun lichaam. Via de dermale kieuwen van de epidermis kan gasuitwisseling met de omgeving plaatsvinden.
5. Sommige stekelhuidigen voeden zich door hun maag te verdrijven
Dieet varieert sterk in verschillende groepen stekelhuidigen. Over het algemeen hebben deze dieren een mond, slokdarm, maag en darm. Ze kunnen echter al dan niet een anus hebben. Interessant is dat met name zeesterren hun prooi verteren door hun magen door hun mond te extruderen of uit te drijven.
Onder de stekelhuidigen zijn er veel soorten die zich liever voeden met schaaldieren, waaronder de zeester. In dit geval gebruikt hij zijn buispoten om de schaal vast te pakken en te openen. De zeester stoot dan zijn maag uit in de open schaal, scheidt spijsverteringssappen af om de inhoud op te lossen, en slokt zijn maag terug in zijn lichaam samen met zijn vloeibaar gemaakt voedsel.
6. Wezens zonder ogen
Een van de meest interessante feiten over stekelhuidigen is dat ze geen ogen of hersenen hebben, alleen een rudimentair zenuwnetwerk.. Veel zeesterren hebben echter lichtgevoelige organen in hun armen. Deze eenvoudige organen, 'oogvlekken' genoemd, geven geen gedetailleerde beelden, maar kunnen verschillende gradaties van licht waarnemen. Experts geloven dat deze functie de zeester in staat stelt zijn beweging te sturen.
Zoals je misschien hebt gezien, zijn deze wezens geweldig, maar ze zijn ook belangrijk voor het behoud van het ecologische en geologische evenwicht van de planeet. Er zijn dus tal van natuurbeschermingsgroepen die werken aan het behoud van de biodiversiteit van stekelhuidigen.
