De meeste dieren worden gekenmerkt door hun sociale gedrag. Ze communiceren met andere individuen van dezelfde soort volgens richtlijnen van hiërarchie en onderwerping die hun handelingskader binnen de groep bepalen.
Afhankelijk van de soort en het type nexus dat tussen de verschillende leden wordt gedeeld, de volgende groeperingen kunnen worden vastgesteld:
- Aggregaties: verzameling dieren van dezelfde of verschillende soorten die samenvallen in dezelfde habitat zonder enige sociale banden.
- Anonieme groepen: groepering van individuen verenigd door hun intraspecifieke relatie maar ze worden niet individueel herkend. Deze kunnen open of gesloten zijn, afhankelijk van het al dan niet toelaten van nieuwe leden tot de eenheid.
- Hiërarchische groepen: verzameling dieren van dezelfde soort waarin a georganiseerde structuur volgens de fysieke of gedragskenmerken van haar leden. Deze bepaling is bekend bij elk van de leden die daarnaar zal handelen. In deze hiërarchie- en onderwerpingsrelaties vallen twee sleutelfactoren op: dominantie en leiderschap.
dominantie vs leiderschap in sociale groepen
Dominantie is het kenmerk dat een dier toegang geeft tot voedsel, seksuele of territoriale hulpbronnen op een preferentiële manier boven andere individuen. De dominantieconditie hangt nauw samen met de soort, leeftijd, grootte, geslacht en agressiviteit.
Leiderschap geeft een individu de mogelijkheid om als groepsleider op te treden door de erkenning van zijn leden te hebben. Normaal gesproken is het gekoppeld aan fysieke kwaliteiten of houdingskenmerken en is het gericht op het algemeen voordeel van alle leden.
Enkele voorbeelden van hiërarchie en onderwerping in het dierenrijk
- Sociale structuur bij olifanten: In tegenstelling tot andere soorten, worden olifanten gekenmerkt door groepering op basis van hun geslacht. Terwijl de vrouwtjes opvallen door hun geweldige socialisatie wanneer ze zelfs met vrouwtjes van andere kuddes omgaan, hebben de mannetjes - die in het begin "alleenstaande groepen" vormen - de neiging om een meer onafhankelijke houding aan te nemen. In deze mannelijke kernen is er meestal een strijd om overheersing, waardoor ze zichzelf uiteindelijk isoleren, tot het voortplantingsseizoen.
- Sociale structuur bij wolven:Ondanks het bestaan van individuen die los staan van de groep, bekend als eenzame wolven, worden deze dieren gekenmerkt door hun voorgeschreven organisatie in roedels. deze groeperingen vormen gemiddeld 8-15 personen aangevoerd door een alfapaar, meestal een man en een vrouw die als groepsgidsen optreden. In het geval van de man wordt dit onderscheid toegeschreven na het tonen van superieure vaardigheden op het gebied van vechten.
Soms kunnen verschillende kuddes samenvallen in hetzelfde gebied. Echter, zolang er geen concurrentie om prooien is, handelen kuddes vaak onafhankelijk.
- Sociale structuur bij chimpansees: Het wordt gekenmerkt door zijn dynamiek, vooral in het geval van mannen die een groot deel van hun leven toegewijd zijn aan het opklimmen of behouden van een bepaalde status binnen de groep. In elke kudde chimpansees is er een alfamannetje dat, naast zijn privileges op het gebied van voedsel en paring, een reeks verplichtingen heeft met betrekking tot de bescherming van het territorium en als verzoener tegen interne gevechten.
Deze man alfahet heeft de neiging zich te omringen met andere mannen, meestal erfelijk verbonden, die bijdragen aan het onderhouden van hiërarchische en onderdanige relaties.
Vrouwen van hun kant hebben meestal ook een alfavrouw waarin, in plaats van kracht of agressiviteit te benadrukken, het vermogen om zich tot de groep te verhouden de overhand heeft. In feite, altruïsme en het creëren van vriendschappelijke banden zijn enkele van de eigenschappen die het sociale karakter van chimpansees bepalen.
Desondanks kan deze soort agressief gedrag aannemen wanneer leden van verschillende gemeenschappen met elkaar wedijveren om hetzelfde territorium of hetzelfde vrouwtje. En ze kunnen zelfs zelfmoord plegen.
