Misschien is de papegaai het huisdier dat het dichtst in de buurt komt van de verwachting van sommige mensen: dat de dieren dezelfde taal spreken. Maar in werkelijkheid zijn deze prachtige vogels van de psittaciform-familie, het vermogen hebben om de menselijke stem te imiteren. Het valt nog te bezien of ze begrijpen wat ze zeggen.
Op zoek naar antwoorden op waarom papegaaien praten
Papegaaien hebben - net als andere vogels - een syrinx, een membraan dat zich tussen de luchtpijp en de bronchiën bevindt en waarmee ze met behulp van twee camera's tegelijkertijd twee geluiden kunnen maken. Zelfs zonder stembanden kunnen deze geluiden complex zijn. Bovendien, ze hebben een lange tong, waardoor ze stemmen kunnen uitstralen. Door kleine bewegingen kunnen ze de lucht vormen en geluiden onderscheiden, op een manier die erg lijkt op die van de mens.
Tot enige tijd geleden werd gedacht dat papegaaien de geluiden van hun omgeving imiteerden en dat mannetjes een uitgebreider repertoire hadden om indruk te kunnen maken op vrouwtjes. Echter, in een artikel gepubliceerd in het tijdschrift Wetenschap bleek dat in werkelijkheid deze vogels zijn sociale wezens die elkaar imiteren. Deze conclusie werd bereikt na 24 jaar observatie van een groep papegaaien in het wild in Venezuela.
Om het op een min of meer eenvoudige manier uit te leggen: maak contactoproepen en gebruik ze voor hun sociale cohesie. Het is alsof de papegaaien hun eigen "namen" en de "namen" van hun metgezellen uitspreken. Bovendien toonden de spectrogrammen van de geluiden die door deze vogels werden uitgezonden, aan dat ze tekens hebben waarmee ze kunnen worden geïdentificeerd als leden van de groep, zoiets als de "achternamen" die iedereen gemeen heeft.
Ook werd gevonden dat ouders gebruiken onderscheidende roeping voor hun jongen en dat ze het leren als ze tussen de 3 en 4 weken oud zijn. Deze oproepen worden door de papegaai gebruikt om, na bepaalde aanpassingen, zijn "eigennaam" op te bouwen. Bovendien kunnen ouders en kinderen elkaar door de sonische identificatie relatief gemakkelijk vinden in een grote groep vogels.
Ornitholoog Karl Berg, van de Cornell University (Verenigde Staten), probeerde aan te tonen dat deze oproepen niet aangeboren zijn, maar aangeleerd.
Om deze reden veranderde hij pasgeboren dieren van het ene nest naar het andere en merkte zo op dat de jongen de "kenmerken" van de spraak van de adoptieouders verwierven.
Alles lijkt erop te wijzen dat de ouders basisinformatie verstrekken en dat elk kuiken vervolgens aanpassingen aanbrengt om zijn eigen oproep te krijgen. Verder wordt gedacht dat de leden van een gezin herkennen elkaar na het verlaten van het nest.
Een papegaai in huis
Als papegaaien leren communiceren met hun soortgenoten in een wilde omgeving door de geluiden die ze horen na te bootsen, in gevangenschap reproduceren ze de geluiden die door hun eigenaars worden uitgezonden. Daarom spreken ze, in de menselijke zin van het woord. Maar laten we ons niet exclusief voelen. Ze bootsen ook honden, katten en andere huisdieren na. En ze zullen zelfs de geluiden van de deurbel of de telefoon nabootsen.
Er wordt aangenomen dat deze vogels in een huiselijke omgeving kan het vermogen gebruiken om menselijke geluiden te herhalen als een stimulus-responsactie;. Het dier merkt dat het met deze imitaties een positief antwoord krijgt dat zich vooral vertaalt in eten of aandacht. Het blijft om te controleren of de woorden die ze herhalen enige betekenis voor hen hebben. Geen enkele studie lijkt dit tot nu toe te hebben bewezen.
Maar buiten deze onderzoeken zijn papegaaien zeer intelligente wezens. Het enige wat je hoeft te doen is de tijd nemen om ze te observeren om hun "IQ" te realiseren, om het zo te noemen.
En of ze begrijpen wat ze zeggen of niet, in een paar jaar kunnen ze tussen de 200 en 250 woorden leren die ze op de juiste momenten kunnen gebruiken. De reden kan zijn dat deze vogels moeten worden geïntegreerd in hun nieuwe groep, waartoe ze denken te behoren.
Maar hoewel we erg trots zijn op het vermogen om te spreken als een mens die ons gevederde huisdier heeft, laten we altijd onthouden dat er andere vormen van communicatie zijn die verder gaan dan woorden. En dat dieren misschien ook wachten tot mensen ooit van het voetstuk komen en hun taal leren.
