De runderdaas wordt, zoals de naam al doet vermoeden, vaak waargenomen in de buurt van runderen zoals koeien. Het heeft geen erg goede reputatie, deels vanwege de problemen die het veroorzaakt bij vee en deels vanwege de pijn van zijn beet, omdat het ook dicht bij mensen kan komen om zich te voeden met hun bloed.
Het is echter altijd een goed idee om zoveel mogelijk te weten te komen over de wereld om ons heen, inclusief dazen. Zoals alle elementen van een ecosysteem, is zijn rol daarin onvervangbaar en is het noodzakelijk om te weten hoe het omgaat met de verschillende aspecten van zijn omgeving. Daarom vindt u hier een volledig dossier over de basisbiologie.Mis het niet.
Taxonomie en kenmerken
De runderdaas krijgt de wetenschappelijke naam Tabanus bovinus, juist vanwege de parasitaire relatie die hij onderhoudt met dieren die als gekweekt worden beschouwd, zoals runderen, schapen, geiten, varkens en paarden. Dazen vormen over het algemeen een zeer talrijke groep diptera, met honderden soorten, maar degene in kwestie behoort tot de tabanomorfen, tot de familie Tabanidae en tot het geslacht Tabanus.
Dit zijn gedrongen insecten, 5-25 millimeter lang, met sterke vleugels en grote ogen. De kleur varieert afhankelijk van de regio en beweegt tussen bruin, grijs en groenachtig. De ogen verschijnen echter met metaalachtige kleuren zoals groen, rood of paars. Ook de nerven op de vleugels zijn karakteristiek, dik en duidelijk zichtbaar.
De antennes hebben 3 segmenten, waarvan er 2 kort basaal zijn en een derde lang en geringd.
Hoewel het moeilijk te verifiëren is met het blote oog (vanwege de snelle vlucht van deze dipteranen), is er sprake van seksueel dimorfisme. Het wordt waargenomen in de positie van de ogen: het mannetje is holoptisch, dat wil zeggen, de ogen zijn aangrenzend geplaatst. Bij vrouwen daarentegen worden ze gescheiden door een spatie, dus ze zijn dichoptisch.
Woonplaats voor dazen
Hoewel de verspreiding van dit insect Holarctisch is (dwz in de boreale continenten en een deel van Noord-Afrika), wordt een grotere concentratie van runderdazen en dazen in het algemeen gevonden in het Palearctisch gebied. Dit laatste omvat Europa, Azië ten noorden van de Himalaya, Noord-Afrika en de noordelijke en centrale delen van het Arabische schiereiland.
De biomen waar ze het meest voorkomen zijn weilanden, bosranden, parken en stadstuinen. Ze zijn bestand tegen hoogtes tot 2.000 meter, maar vliegen alleen als de dagen zonnig en warm zijn.Als ze meer problemen opleveren voor de mens en de rest van de dieren, is dat juist in de heetste zomermaanden.
Eten
Het dieet van mannen en vrouwen verschilt, omdat hun missie als individu ook anders is. De vrouwtjes zijn hematofaag (en dus de enigen die bijten) en voeden zich met het bloed van andere dieren. De beet is snel en pijnlijk vanwege het feit dat de slurf groot is in vergelijking met die van andere insecten, zoals muggen. Als hij niet wordt weggejaagd, kan hij tot 5 minuten bloed zuigen en kan hij door kleding heen gaan als hij op een mens terechtkomt.
Mannen daarentegen voeden zich met stuifmeel en nectar van bloemen. Hun orale apparaat is daarom anders dan dat van de vrouwtjes en is gespecialiseerd in het opzuigen van nectar uit bloemen. De mond van het vrouwtje bevat, naast een proboscis, ook twee scherpe kaken om de huid te openen.
Om voedsel te vinden, oriënteren dazen zich op silhouetten en geuren, waarbij ze de voorkeur geven aan donkere tinten. Als je dus zwart draagt, is de kans groter dat een vrouw je bijt.
Gedrag van de runderdaas
Het zijn dagactieve insecten, vooral actief op zonnige en warme dagen, maar ook op vochtige plaatsen. Door deze watermedia kunnen ze drinken en paaien tijdens het broedseizoen. Zijn activiteit neemt ook toe in de uren vóór zomerstormen, wanneer de druk da alt, de luchtvochtigheid stijgt en het benauwd is.
Ze zweven meestal niet rond bijtende dieren, zoals andere dipteranen. Hun vlucht is snel, direct en ze steken zodra ze op de huid of het haar (of kleding) landen.
Afspelen
Er wordt slechts één generatie per jaar van de runderdaas geproduceerd. Bovendien is het aantal nakomelingen nooit zo groot (100 tot 1.000 eieren) dat er massale plagen ontstaan.De levenscyclus begint met paring halverwege de vlucht, die eindigt op de grond zodat het vrouwtje haar eieren in de buurt van het water kan leggen.
Mannen sterven na paring, waardoor ze erg moeilijk te observeren zijn.
Een week komen de larven uit en ze overwinteren tot het begin van de zomer. Totdat ze poppen worden, volgen ze een vleesetend dieet. Als het tijd is om te verpoppen, graven ze zich in drogere bodems in om in de zomer als volwassen dieren tevoorschijn te komen.
Zoals je kunt zien, kunnen dazen fascinerend zijn, zelfs als we ze om voor de hand liggende redenen niet in de buurt willen hebben. Zelfs als ze worden weggejaagd zodat ze de dieren niet lastig vallen, is het ideaal om ze niet te doden, aangezien ze een belangrijke rol spelen bij de bestuiving. Elk leven heeft een missie.
