Membraciden zijn een familie van gevleugelde insecten met een kosmopolitische verspreiding die opvallen door hun ongelooflijke vormen en opvallende kleuren. Van de bijna 3.300 soorten die zijn beschreven, wordt de Braziliaanse boomspringer echter als de vreemdste van allemaal beschouwd.
Als je de kenmerken, het gedrag, de voeding en de leefomgeving van dit geweldige exemplaar wilt weten, mis dan niet de informatie die we met je delen in de volgende inhoud.
Fysieke kenmerken
Dit kleine insect, wiens wetenschappelijke naam Bocydium globulare is, wordt in zijn volwassen stadium amper 7,5 millimeter lang. Het heeft een langwerpig driehoekig lichaam en een afgeplatte kop waaruit zijn twee grote gele ogen te onderscheiden zijn.
Het is uitgerust met 6 lange ledematen en 2 grote vleugels, die -zoals alle neoptera- in rust verticaal kunnen vouwen. Hoewel deze kenmerken heel gewoon zijn bij insecten, is er één eigenschap die hem onderscheidt van de rest: de exotische bult die op zijn kop staat.
De "hoorn" van de Braziliaanse limberwing
Product van evolutie, het pronotum (voorste deel van de thorax) van de Braziliaanse limbracid heeft een nogal eigenaardige en extravagante vorm gekregen. Het is een driedimensionale structuur die lijkt op de bladen van een helikopter.
Het bestaat uit verticale verlenging en een reeks van 5 takken die eindigen in cirkelvormige aanhangsels vol haren. Vier ervan zijn kort en zo gerangschikt dat ze de top van een trapezium vormen. De vijfde, die lang en uitgesproken is, strekt zich uit tot het laatste deel van zijn achterlijf.
Hoewel biologen en entomologen in de loop der jaren hebben gezocht naar de betekenis van dit fenomeen, bestaat er nog steeds geen consensus over de rol van deze structuur in de biologie van het insect.
Aan de ene kant, zoals een publicatie in het tijdschrift Nature suggereert, zou het uiterlijk van het pronotum kunnen helpen om roofdieren van de boomtak af te schrikken. Dit komt omdat de vorm ervan intimiderend kan zijn voor vogels of amfibieën die het proberen op te eten.
Aan de andere kant, volgens een werk gepubliceerd in het IV Colombian Congress of Zoology, zou dit uitsteeksel fungeren als een nabootsingsinstrument, door een zekere gelijkenis met sommige plantensoorten te behouden.
Gezien het gebrek aan bewijs om deze hypothesen te ondersteunen, heeft de Aragonese Entomologische Vereniging in haar artikel "Een grillige evolutionaire uitbarsting: Treembracids" verklaard dat het halsschild het product kan zijn van een evolutionaire gebeurtenis.
Dit betekent dat de genen die betrokken zijn bij de ontwikkeling ervan niets te maken hebben met overleven. Integendeel, ze zijn een eenvoudige sierversiering die geen enkele functie vervult.
Recente gegevens, gepubliceerd in de Proceedings of The Royal Society B, suggereren echter dat de regulering van de eiwitsynthese en de genen - die tussenkomen in vleugelgroei - van bijzonder belang zijn voor analyse voor toekomstig onderzoek naar de betekenis van deze eigenaardige evolutionaire innovatie.
Waar leeft de Braziliaanse boomspringer?
De Braziliaanse boomspringer komt oorspronkelijk uit het zuidelijk halfrond van het Amerikaanse continent. Het wordt gevonden in de Amazone-regenwouden van landen als Brazilië, Peru, Suriname en Frans-Guyana.
Het heeft een voorkeur voor vochtige bossen met veel vegetatie, vooral die waarin de soort Tibouchina urvilleana of boom der glorie voorkomt.
Eten
Net als zijn soortgenoten is dit insect een bladeter. Hij voedt zich met het sap dat hij vindt in de bladeren van verschillende planten, met een speciale voorliefde voor de boom der glorie.
Het heeft een mondstuk dat bestaat uit twee scherpe buizen. Een om de groente te doorboren en een andere om het floëemsap op te zuigen. Op dezelfde manier heeft het een accessoire anale buis om overtollig voedsel uit zijn lichaam te verwijderen. Dit residu staat bekend als "honingdauw" .
Reproductief gedrag
In tegenstelling tot andere soorten insecten staan de vrouwtjes van de familie Membracidae bekend als zeer goede moeders. Aanvankelijk, wanneer het tijd is voor het leggen van eieren, scheiden ze een witachtige substantie af om de eieren aan de stengels of bladeren van de planten te bevestigen. Als ze daar eenmaal zijn, bedekt het ze opnieuw met deze substantie om een hard amalgaam te creëren dat voorkomt dat roofdieren ze opeten.
Bovendien, volgens een artikel in het tijdschrift Systematic Biology, verdedigen de vrouwtjes van de Braziliaanse boomspringer hun nakomelingen actief. Dit doen ze door op hun eieren te gaan zitten totdat ze uitkomen, waarbij ze met hun vleugels en ledematen klapperen om elke naderende dreiging af te weren.
Sociaal gedrag
Bij sommige soorten van de Membracidae-familie doet zich een zeer interessant natuurverschijnsel voor: mutualistische relaties met een andere klasse insecten.
Volgens een onderzoek dat is gepubliceerd in het tijdschrift PLoS One, stelt Publilia concava bijvoorbeeld mieren in staat zich te voeden met zijn "honingdauw" in ruil voor bescherming tegen roofdieren.
Evenzo hebben vrouwtjes volgens hetzelfde document de voorkeur om hun eieren in de buurt van mierenkolonies te leggen. Deze actie is bedoeld om een hogere overlevingskans voor hun jongen te verzekeren, omdat ze de verdediging hebben van geleedpotigen.
«Mieren verzorgen boomtakken in elk van hun jonge levensfasen (eieren, nimfen), interactie met nimfen komt vaker voor. Verminderde predatie door nimfen is het resultaat van mierenbescherming en niet van ouderlijke zorg.”
–Castillo Montoya, María Fernanda (2016)–
Hoewel de Braziliaanse boomspringer wordt gekenmerkt door het feit dat hij een solitair dier is, wordt gesuggereerd dat hij dit specifieke gedrag in zijn natuurlijke habitat zou kunnen aannemen.
Bovendien communiceren deze insecten via subtiele trillingen, die via planten worden overgedragen. Dankzij dit communicatiemechanisme kunnen de boomstammen waarschuwen voor een dreiging, partners aantrekken of een goede plek aangeven om te eten.
Een fascinerend en mysterieus dier
De eerste keer dat de wereld de Braziliaanse boomspringer ontmoette, was tijdens een tentoonstelling van de Duitse beeldhouwer Alfred Keller.De verbaasde toeschouwers geloofden dat ze voor een stuk stonden dat door de verbeelding van de kunstenaar was gemaakt. En het is dat het uiterlijk van dit merkwaardige dier niet voor minder is!
Hoewel veel kenmerken met betrekking tot zijn biologie bekend zijn, is de reden waarom zijn pronotum zo'n specifieke vorm heeft gekregen nog onbekend voor de wetenschap. Toekomstige studies zullen nodig zijn om de dynamiek die tussenbeide komt in de aard van zulke ongelooflijke dieren duidelijk te begrijpen.
