De fascinerende wereld van ammonieten

Ammonieten zijn evolutionair gezien een zeer succesvol type prehistorisch zeeweekdier, aangezien erin geslaagd om onze planeet meer dan 300 miljoen jaar te bewonen. Gedurende de afgelopen 500 miljoen jaar heeft de planeet vijf perioden van massale uitsterving ondergaan, en om deze reden is meer dan 90% van de organismen die ooit liepen, zwommen, vlogen of kropen van de aarde verdwenen.

Ammonieten waren overlevenden in verschillende geologische tijdperken

Gedurende de hele geschiedenis van de planeet, ammonoïden, als een groep, slaagde erin om verschillende catastrofale uitstervingsgebeurtenissen te overleven, hoewel er vaak maar een paar representatieve soorten overbleven. Elke keer slaagde dit handjevol soorten er echter in om op tal van manieren te diversifiëren.

Tijdens het laatste deel van het Mesozoïcum werden ammonieten minder overvloedig, en in het Cenozoïcum overleefde geen van hen. Zo verdwenen 65 miljoen jaar geleden de laatste afstammelingen van de ammonieten samen met de dinosauriërs, tijdens het uitsterven aan het einde van het Krijt.

Ammonietfossielen, nuttig voor het markeren van de geologische kalender

Natuurlijk hebben we bijna allemaal wel eens een fossiel van ammonieten gezien, want ze zijn overal op de planeet overvloedig aanwezig. Dergelijke fossielen worden gevormd als de overblijfselen van het dier worden begraven tussen sedimenten, die later stollen en een plaats geven aan rotsen met hun vorm.

Dus, door vast te zitten in verschillende aardse lagen gedurende de geschiedenis van de planeet, ammonieten zijn nuttige indicatoren geworden om tijdperken in de geologische geschiedenis te markeren. Dit gebruik is mogelijk door twee kenmerken van het dier:

• Snelle evolutie: Gezien deze eigenschap had de ammonietsoort een relatief korte levensduur. Dus, op dezelfde geologische schaal, zijn de soorten die gefossiliseerd zijn in mariene sedimentaire gesteenten kenmerkend.

• Wereldwijde geografische spreiding: Ammonieten komen relatief veel voor en zijn redelijk gemakkelijk te identificeren.

Dankzij deze kenmerken, ammonieten kunnen worden gebruikt om geologische tijdsintervallen van minder dan 200.000 jaar te onderscheiden. In termen van de geschiedenis van de aarde is dit zeer nauwkeurig.

Ammonietfossielen zijn gemakkelijk te herkennen aan hun spiraalvormige schaal.

De classificatie van ammonieten

Uitgestorven dieren, zoals levende dieren, worden ingedeeld in taxa, geslachten en soorten. Zo worden ammonieten geclassificeerd als koppotigen van de subklasse: Ammonoïde. Tot nu toe negen bestellingen van ammonoïden: vijf uit het Paleozoïcum en vier uit het Mesozoïcum. We hebben het in totaal over 10.000 soorten ammonieten.

Momenteel zijn de naaste levende verwanten van ammonieten van de klasse van koppotigen: octopus, inktvis, inktvis en nautilus.

Wat is er bekend over ammonietschelpen?

Volgens de fossielen vertonen ammonieten een spiraalvormige schelp, waarvan de belangrijkste functies bescherming tegen roofdieren en drijfvermogen waren. Terwijl het dier groeide, bouwde het nieuwe kamers in de schaal, en elke kamer was intern gescheiden door een scheidingswand of tussenschot.

Deze architectuur gaf kracht aan de schaal en voorkwam dat het dier werd verpletterd door de externe druk van het water. Hoewel, volgens schattingen, wordt aangenomen dat ammonieten niet bestand waren tegen diepten van meer dan 100 meter.

Het is interessant om te weten dat het dier leefde alleen in de buitenste kamer van de schaal. De interne kamers waren gevuld met lucht of vloeistof die de ammoniet reguleerde om zijn drijfvermogen en beweging te beheersen, iets wat lijkt op wat er in een onderzeeër gebeurt.

Bovendien varieerden deze schelpen sterk in hun oppervlak: Sommige waren glad en glad, en andere hadden spiraalvormige richels, ribben of zelfs stekels. Hoewel de spiraal de typische vorm heeft, hadden sommige geslachten van ammonieten schelpen die op meer bizarre manieren krulden. Deze staan bekend als heteromorfen.

Wat was het uiterlijk en de levensgewoonten van deze wezens?

Ammonieten waren, net als de meeste andere koppotigen, roofdieren. Dus deze wezens lijken op de huidige nautilus, Ze hadden snavelvormige hoornstructuren binnen een ring van tentakels. Hun zachte lichamen strekten zich uit van hun schelpen om prooien te vangen, zoals kleine vissen en schaaldieren.

Er wordt ook aangenomen dat ammonieten door de warme en ondiepe zeeën trokken, met behulp van zowel het drijfvermogen van de interne kamers van de schaal, als straalaandrijving.

Een ander merkwaardig feit is dat men gelooft dat deze wezens unisexueel waren (mannelijk of vrouwelijk geslacht afzonderlijk presenterend) en inwendig bevrucht waren. Er zijn secundaire geslachtskenmerken geïdentificeerd die de structuur en vorm van de schaal beïnvloeden.

Was er een gigantische ammoniet?

Door de geschiedenis heen hebben ammonietsoorten talloze veranderingen ondergaan. Op het Amerikaanse continent was de soort de grootste gedocumenteerde ammoniet Parapuzosia bradyi, uit het Krijt, met exemplaren van 137 centimeter in diameter.

Het grootterecord is echter in handen van de soort Parapuzosia seppenradensis, ook uit het Krijt, met een diameter van 1,95 meter. Geschat wordt dat dit exemplaar, dat in 1895 in Duitsland werd gevonden, bij leven een diameter van ongeveer 2,55 meter zou hebben gehad.

Aan de andere kant zijn er onder de kleinste ammonieten: nanocardioceras die in het late Jura leefde. Bij deze soort is volwassen individuen zijn zelden meer dan twee centimeter in diameter.

laatste opmerking:

De prachtige fossiele ammonietschelpen worden al millennia door mensen verzameld. Door hun uiterlijk waren ze protagonisten van mythen: in de middeleeuwen geloofde men dat het slangen waren die in steen waren veranderd en die commerciële waarde hadden sinds ze werden verkocht aan mensen op pelgrimstochten.

Het gebruik dat ze tot nu toe hebben gebruikt om mariene sedimenten met uiterste precisie te dateren, maakt ze essentieel voor het genereren van geologische kennis van onze planeet.